นายฉันทานนท์ วรรณเขจร เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงสถานการณ์การผลิตและการตลาดพืชหัว 4 ชนิด ได้แก่ กระเทียม หอมแดง หอมหัวใหญ่ และมันฝรั่ง ปีเพาะปลูก 2565/66 โดยข้อมูลพยากรณ์ของ สศก. ณ เดือนพ.ย. 65 คาดว่า ปีนี้เนื้อที่เพาะปลูกทั้งประเทศของกระเทียม 61,563 ไร่ หอมแดง 57,245 ไร่ หอมหัวใหญ่ 9,509 ไร่ และมันฝรั่ง 41,133 ไร่ ซึ่งเนื้อที่เพาะปลูกของหอมหัวใหญ่และมันฝรั่ง เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 4.29% และ 1.90% ตามลำดับ
ทั้งนี้ เนื่องจากราคาที่เกษตรกรขายได้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี จูงใจให้เกษตรกรขยายพื้นที่เพิ่มขึ้น ส่วนกระเทียมและหอมแดง เนื้อที่เพาะปลูกลดลงเล็กน้อย 0.38% และ 1.24% ตามลำดับ เนื่องจากราคาที่เกษตรกรขายได้อยู่ในเกณฑ์ที่ไม่ดี ประกอบกับต้นทุนการผลิตที่สูง เกษตรกรจึงลดพื้นที่เพาะปลูกลง
ด้านผลผลิตทั้งประเทศของกระเทียม รวม 64,891 ตัน หอมแดง 155,765 ตัน หอมหัวใหญ่ 36,479 ตัน และมันฝรั่ง 123,397 ตัน โดยผลผลิตทั้ง 4 ชนิดเพิ่มขึ้น เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 3.72%, 13.39%, 8.87% และ 11.31% ตามลำดับ เนื่องจากสภาพอากาศเอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโต มีปริมาณน้ำที่เพียงพอและไม่มีโรคพืชระบาด
ในส่วนของแหล่งผลิตที่สำคัญของพืชหัวทั้ง 4 ชนิดของไทย อยู่ในพื้นที่ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย แม่ฮ่องสอน ลำพูน ศรีสะเกษ และนครพนม เป็นต้น โดยเกษตรกรส่วนใหญ่มักจะเริ่มเพาะปลูกในช่วงหลังฤดูทำนาช่วงปลายเดือนพ.ย. และผลผลิตทั้ง 4 ชนิด ทยอยออกตั้งแต่เดือนม.ค.-เม.ย. โดยผลผลิตออกมากที่สุดในเดือนมี.ค. 66
อย่างไรก็ตาม ผลผลิตพืชหัวที่ผลิตในประเทศ ยังไม่เพียงพอต่อความต้องการบริโภค ไทยจึงจำเป็นต้องนำเข้าผลผลิตบางส่วนจากต่างประเทศเข้ามา เช่น จีน อเมริกา และประเทศในกลุ่มยุโรป โดยปี 2565 (ม.ค.-พ.ย. 65) กระเทียมนำเข้าปริมาณ 35,079 ตัน หอมแดง 15,634 ตัน หอมหัวใหญ่ 47,100 ตัน และมันฝรั่ง 66,257 ตัน อย่างไรก็ตาม กระเทียมและหอมแดง มีการนำเข้าลดลง 20.33% และ 14.94% ตามลำดับ ในขณะที่หอมหัวใหญ่และมันฝรั่งนำเข้าเพิ่มขึ้น 5.48% และ 7.64% ตามลำดับ
ด้าน นางกาญจนา แดงรุ่งโรจน์ รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร เปิดเผยถึงแนวทางบริหารจัดการพืชหัวทั้ง 4 ชนิด ว่า คณะอนุกรรมการจัดการการผลิตและการตลาดกระเทียม หอมแดง หอมหัวใหญ่ และมันฝรั่ง ในคราวประชุมครั้งที่ 2/2565 เมื่อวันที่ 6 ธ.ค. 65 ได้มีมติเห็นชอบมาตรการในการบริหารจัดการผลผลิต เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาราคาผลผลิตตกต่ำ โดยเน้นมาตรการกระจายผลผลิตออกนอกแหล่งผลิตที่สำคัญ
ในช่วงที่ผ่านมา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งกระทรวงพาณิชย์ และกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ดำเนินการเชื่อมโยงตลาดซื้อขายผลผลิตกระเทียม และหอมหัวใหญ่ล่วงหน้า ระหว่างกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกในจังหวัดที่เป็นแหล่งผลิตที่สำคัญ กับผู้รวบรวมผู้คัดคุณภาพผลผลิต ส่งจำหน่ายให้กับห้างค้าส่งค้าปลีกขนาดใหญ่ และโรงงานแปรรูป
นอกจากนี้ ได้กำหนดมาตรการที่สำคัญอื่นๆ เพื่อดำเนินการควบคู่กันไปด้วย เช่น มาตรการปราบปรามการลักลอบนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศ การดำเนินการตรวจสอบสต๊อกสินค้าของผู้ประกอบการและผู้นำเข้า เพื่อป้องกันการกักตุนเพื่อเก็งกำไร
ทั้งนี้ ในทุกๆ มาตรการ สศก. ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะอนุกรรมการฯ จะได้ติดตามความก้าวหน้าในการดำเนินการอย่างเคร่งครัด เพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่ได้วางไว้ พร้อมทั้งจะได้ลงพื้นที่ติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดต่อไป