นพ.วรตม์ โชติพิทยสุนนท์ โฆษกกระทรวงสาธารณสุขด้านการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5 กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดเผยสถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) ว่า จากการคาดการณ์สถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ในอีก 7 วันข้างหน้า พบว่า ตั้งแต่วันที่ 23-27 ม.ค.68 กรุงเทพฯ และปริมณฑล, ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออก สถานการณ์ฝุ่นละออง ค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง จะอยู่ในระดับสีส้ม (37.6-75.0 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร (มคก./ลบ.ม.)) หรือเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ และในวันที่ 28-29 ม.ค.68 คาดการณ์ว่า สถานการณ์ฝุ่นจะอยู่ในระดับสีเขียว หรือระดับดี (15.1-25.0 มคก./ลบ.ม.)
ส่วนภาคเหนือ ตั้งแต่วันที่ 23-27 ม.ค.68 คุณภาพอากาศจะอยู่ในระดับสีเหลือง หรือปานกลาง (25.1-37.5 มคก./ลบ.ม.) และในวันที่ 28-29 ม.ค.68 คาดการณ์ว่า สถานการณ์ฝุ่นจะอยู่ในระดับสีเขียว หรือระดับดี ในส่วนของภาคใต้ ตั้งแต่วันที่ 23-29 ม.ค.68 สถานการณ์ฝุ่นจะอยู่ในระดับสีเขียว หรือระดับดี
นพ.ธิติ แสวงธรรม รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวถึงการปฏิบัติตนตามระดับค่าสี PM 2.5 สำหรับประชาชน และกลุ่มเสี่ยง ดังนี้
1. สำหรับประชาชนทั่วไป
- PM 2.5 อยู่ในระดับสีเหลือง: ควรเลี่ยงออกกำลังกลางแจ้ง/ การทำงานที่ใช้แรงมาก และหากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์
- PM 2.5 อยู่ในระดับสีส้ม: ควรลดระยะเวลาออกกำลังกายกลางแจ้ง/ การทำงานที่ใช้แรงมาก และสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นละอองทุกครั้งเมื่ออยู่กลางแจ้ง และหากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์
2. สำหรับกลุ่มเสี่ยง (เด็กเล็ก/ หญิงตั้งครรภ์/ ผู้สูงอายุ/ ผู้มีโรคประจำตัว/ ผู้ทำงานกลางแจ้ง)
- PM 2.5 อยู่ในระดับสีเหลือง: ควรลดระยะเวลาออกกำลังกายกลางแจ้ง/ การทำงานที่ใช้แรงมาก โดยควรสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นละอองทุกครั้งเมื่ออยู่กลางแจ้ง และหากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์
- PM 2.5 อยู่ในระดับสีส้ม: ควรจำกัดระยะเวลาออกกำลังกายกลางแจ้ง/ การทำงานที่ใช้แรงมาก โดยควรสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นละอองทุกครั้งเมื่ออยู่กลางแจ้ง และควรอยู่ในห้องปลอดฝุ่น รวมทั้งลดกิจกรรมที่ก่อให้เกิดฝุ่นละอองภายในบ้าน และหากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์
ส่วนหาก PM 2.5 อยู่ในระดับสีแดง ทั้งประชาชนทั่วไป และกลุ่มเสี่ยง ควรงดออกกำลังกายกลางแจ้ง/ การทำงานที่ใช้แรงมาก ลดกิจกรรมที่ก่อให้เกิดฝุ่นละอองภายในบ้าน รวมทั้งควรอยู่ในห้องปลอดฝุ่น สวมหน้ากากป้องกันฝุ่นละอองทุกครั้งเมื่ออยู่กลางแจ้ง และหากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์ และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์
นพ.ธิติ กล่าวว่า สธ. แนะนำประชาชนปฏิบัติตาม 5 ข้อ ป้องกันฝุ่น PM 2.5 ฟุ้งทั่วเมือง คือ
1. เช็ค = เช็คค่าฝุ่นจากแอปพลิเคชัน Air4Thai หรือ Life Dee ก่อนออกจากบ้าน
2. ใช้ = ใช้หน้ากากป้องกันฝุ่นละอองทุกครั้ง เช่น หน้ากาก N95
3. เลี่ยง = เลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งและเฝ้าระวังสุขภาพ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง
4. ลด = ลดกิจกรรมก่อฝุ่น เช่น การจุดธูป การปิ้งย่าง การเผา การสูบบุหรี่ การใช้รถส่วนตัว รวมถึงตรวจเช็กสภาพรถเป็นประจำ
5. ปิด = ปิดประตู-หน้าต่าง ให้มิดชิด หมั่นทำความสะอาดบ้าน-ที่พัก หรือทำห้องปลอดฝุ่น
ด้าน พญ.จุไร วงศ์สวัสดิ์ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ โฆษกกรมควบคุมโรค กล่าวถึงการดูแลสุขภาพประชาชนเชิงรุก กรณีฝุ่น PM 2.5 ว่า การคัดกรองสุขภาพเชิงรุก มีการดำเนินการ คือ เจ้าหน้าที่จะลงพื้นที่คัดกรองสุขภาพเมื่อเป็นพื้นที่สีแดง กล่าวคือ เมื่อจังหวัดมีค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง ของฝุ่น PM 2.5 มากกว่า 75 มคก./ลบ.ม. ติดต่อกัน 3 วัน ได้แก่
- หน่วยบริการสุขภาพ (โรงพยาบาล) และสาธารณสุขจังหวัด ร่วมกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ลงพื้นที่คัดกรองสุขภาพประชาชนกลุ่มเปราะบางในพื้นที่สีแดง
- เมื่อพบผู้มีอาการ เจ้าหน้าที่จะส่งต่อผู้มีอาการไปยังโรงพยาบาล เพื่อวินิจฉัยและรักษาต่อไป
- ให้ความรู้และสื่อสารความเสี่ยงกับประชาชนในพื้นที่ฝุ่น PM 2.5 อยู่ในระดับสีแดง
โดยในระหว่างวันที่ 1 ต.ค. 67-14 ม.ค. 68 มีการคัดกรองสุขภาพเชิงรุก จำนวน 517 คน ใน 4 เขตสุขภาพ จำนวน 9 จังหวัด พบผู้มีอาการใน 4 กลุ่มโรค จำนวน 77 คน ส่วนใหญ่เป็นโรคระบบทางเดินหายใจ รองลงมา คืออาการทางตา และอาการทางผิวหนัง ตามลำดับ
ทั้งนี้ จะมีการประกาศพื้นที่ควบคุมโรคจากฝุ่น PM 2.5 โดยมีเกณฑ์ ดังนี้ ประกาศเมื่อจังหวัดมีค่าเฉลี่ยฝุ่น PM 2.5 ในช่วง 24 ชั่วโมง มากกว่า 75 มคก./ลบ.ม. ติดต่อกัน 3 วัน และจะยกเลิกประกาศ เมื่อ PM 2.5 น้อยกว่า 37.5 มคก./ลบ.ม. ติดต่อกัน 7 วัน ซึ่งปัจจุบันมีจำนวน 23 จังหวัดที่เข้าเกณฑ์ที่ต้องประกาศ อย่างไรก็ดี รมว.กระทรวงสาธารณสุข จะเคาะรายละเอียดอีกครั้งในการประชุมวันนี้
นพ.สกานต์ บุนนาค รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า ประชาชนสามารถใช้บริการคลินิกมลพิษออนไลน์ ได้ที่ Line official @pm2.5 เพื่อตรวจสอบค่าฝุ่น ประเมินอาการ และพบแพทย์คลินิกมลพิษออนไลน์ หรืออีกหนึ่งช่องทาง คือในแอปพลิเคชัน "หมอพร้อม"