พรรคเพื่อไทยในฐานะพรรคการเมืองที่เป็นผู้มีส่วนสำคัญในการนำเสนอนโยบายดังกล่าวในการเลือกตั้งทั่วไปเมื่อปี พ.ศ.2554 จนได้รับการสนับสนุนอย่างท่วมท้น ได้รับเสียงข้างมากในรัฐสภา ในฐานะที่พรรคเพื่อไทยเป็นผู้นำเอาเจตนารมณ์และความต้องการของพี่น้องประชาชนโดยเฉพาะเกษตรกร ชาวไร่ชาวนา นำโครงการรับจำนำข้าวอันเป็นหนึ่งโครงการสำคัญบรรจุเป็นนโยบายของรัฐบาล ได้แถลงเป็นสัญญาประชาคมต่อรัฐสภา และเริ่มผลักดันให้โครงการดังกล่าวดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องเพื่อประโยชน์แก่พี่น้องเกษตรกรทุกท่าน
พรรคเพื่อไทยขอชี้แจงข้อเท็จจริงของโครงการรับจำนำข้าวต่อพี่น้องประชาชนดังนี้
1.นโยบายจำนำข้าวเป็นแนวคิดของพรรคเพื่อไทยที่จะช่วยเหลือชาวนาให้ได้รับประโยชน์สูงสุด เพื่อยกระดับรายได้และชีวิตความเป็นอยู่ของชาวนาจำนวนถึง 3.7 ล้านครัวเรือน คิดเป็น 23% ของประชากรไทยทั้งประเทศ นโยบายจำนำข้าว มิใช่นโยบายประชานิยมแบบให้เปล่า หากแต่เป็นหนึ่งในโครงการตามแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ ซึ่งถูกบัญญัติไว้ในมาตรา 84(8) ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 "ให้รัฐทำหน้าที่คุ้มครองและรักษาผลประโยชน์สูงสุดของเกษตรกรในการผลิตและการตลาด ตลอดจนส่งเสริมสินค้าเกษตรให้ได้รับผลตอบแทนสูงสุด"
2.โครงการรับจำนำข้าวถือเป็นหนึ่งในสัญญาประชาคมที่พรรคเพื่อไทยได้รับการยอมรับและสนับสนุนจากประชาชนทั่วประเทศในการเลือกตั้งทั่วไป พ.ศ.2554 และพรรคฯได้นำแนวนโยบายดังกล่าวบรรจุไว้เป็นนโยบายของรัฐบาลแถลงและได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ
3.โครงการสาธารณะต่างๆ ตามแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐและตามกรอบที่แถลงต่อรัฐสภา ซึ่งกำหนดให้เป็นแนวนโยบายที่รัฐบาลใช้เป็นกรอบในการบริหารประเทศ ทุกประเทศทั่วโลกล้วนถือเป็นค่าใช้จ่ายที่จำเป็นเพื่อดำเนินการในการแก้ไขปัญหาของประเทศและประชาชนโดยรวม แนวนโยบายที่เอื้อต่อการกระตุ้นเศรษฐกิจเพื่อคุณภาพชีวิตของเกษตรกร คือการลงทุนในมิติทางสังคมต่อประชากรของประเทศ จึงไม่มีประเทศใดในโลกนำโครงการเหล่านี้มาพิจารณาในเรื่องกำไร-ขาดทุน ดังเช่น พ.ร.ฎ.ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ.2546 ซึ่งกำหนดว่า "การประเมินโครงการประเภทนี้ให้คำนึงถึงประโยชน์โดยรวมทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและอื่นๆ ที่มีต่อประเทศชาติและประชาชนโดยรวม มิใช่ประเมินจากผลกำไร-ขาดทุน"
โครงการรับจำนำข้าวจึงถือเป็นนโยบายที่ต้องการช่วยเหลือเกษตรกรเช่นเดียวกับโครงการสาธารณะอื่นๆ ที่ได้จัดสรรงบประมาณเพื่อให้การช่วยเหลือประชาชนกลุ่มต่างๆ ตามสิทธิเชิงสวัสดิการที่พลเมืองของประเทศพึงได้รับ มิเช่นนั้นโครงการต่างๆ ในอดีต เช่น โครงการสาธารณูปโภคพื้นฐาน การจัดสวัสดิการให้แก่เด็กผู้สูงอายุ ผู้ยากไร้ คนพิการ การจัดโครงการสุขภาพถ้วนหน้า โครงการ ปรส. โครงการเช็คช่วยชาติ โครงการประกันราคาข้าว โครงการช่วยเหลือปัจจัยการผลิตและประกันราคายางพารา แม้กระทั่งการช่วยเหลือชาวนาแบบให้เปล่าไร่ละ 1,000 บาทต่อฤดูกาล ล้วนเป็นโครงการที่รัฐใช้เงินจำนวนมากมหาศาลเข้ามาคุ้มครองดูแลประชาชนของตนทั้งสิ้น
"หากพิจารณาในมิติเศรษฐกิจเชิงพาณิชย์ด้านเดียว โครงการสาธารณะเหล่านี้ล้วนต้องถูกตีความว่าขาดทุนและทำให้ประเทศชาติเสียหายทั้งสิ้น ซึ่งก็จะส่งผลให้รัฐบาลและผู้รับผิดชอบต้องถูกดำเนินคดีเช่นกัน" แถลงการณ์ฯ ระบุ
4.โครงการรับจำนำข้าวที่รัฐบาลพรรคเพื่อไทยริเริ่มและผลักดันให้เกิดขึ้นได้มีการจ่ายเงินให้ชาวนา 870,018 ล้านบาท ส่งผลให้เศรษฐกิจเกิดการหมุนเวียนอีกหลายรอบ ซึ่งนับเป็นผลดีอย่างยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ นอกจากนั้นรัฐบาลยังสามารถเก็บภาษีได้เพิ่มขึ้นถึงปีละกว่า 1 แสนล้านบาท รัฐบาลมีมาตรการป้องกันการทุจริต โดยจ่ายเงินผ่านตรงเข้าบัญชีชาวนา เงินทุกบาททุกสตางค์ล้วนถึงมือชาวนาโดยไม่มีการรั่วไหล หรือใครได้รับผลประโยชน์จากเงินดังกล่าว นอกจากนี้โครงการรับจำนำข้าว ยังมีข้าวที่ชาวนานำมาจำนำอันถือเป็นสมบัติของรัฐบาลและประเทศ ซึ่งเก็บไว้ในสต็อค ที่ผ่านมาในช่วงที่แห้งแล้งและปลูกข้าวไม่ได้ยังสามารถนำข้าวดังกล่าวไปขายในตลาดโลก ทำให้รัฐบาลมีรายได้มากขึ้นจากการเป็นผู้ส่งออกข้าวในอันดับสูงต้นๆ ของโลก
5.การกล่าวหาอดีตนายกรัฐมนตรีที่เป็นผู้ควบคุมและกำกับนโยบายรับจำนำข้าวว่าละเลยปล่อยให้มีการทุจริตเสียหายอย่างร้ายแรง ไม่มีการแก้ไขตรวจสอบหรือยกเลิกโครงการ ถือเป็นข้อกล่าวหาที่ไม่ยุติธรรม และไม่ถูกต้องตรงกับความเป็นจริง
"รัฐบาลของพรรคเพื่อไทยได้ดำเนินโครงการรับจำนำข้าวโดยใช้ความระมัดระวังอย่างรอบคอบ มิได้ปล่อยปละละเลยให้เกิดความเสียหาย โดยได้มีการสั่งการและกำหนดให้มีมาตรการป้องกันและปราบปรามการทุจริตอย่างชัดเจนหลายมาตรการ ซึ่งมาตรการเหล่านั้นได้ถูกสั่งการให้จัดทำขึ้นอย่างเข้มงวด โดยการพัฒนาปรับปรุงจากหลักเกณฑ์และวิธีการต่างๆ เท่าที่รัฐบาลในอดีตเคยดำเนินการและจัดทำกันมากว่า 30 ปี" แถลงการณ์ฯ ระบุ
ขณะเดียวกันจากรายงานการไต่สวนของ ป.ป.ช.ได้เคยมีบันทึกยืนยันว่า "ไม่ปรากฏหลักฐานว่า อดีตนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร มีส่วนร่วมในการทุจริตหรือสมยอมให้เกิดการทุจริต" การประโคมข่าวเรื่องการทุจริตหรือการปล่อยปละละเลยให้มีการทุจริต จึงเป็นเพียงกลวิธีหรือวาทกรรมที่ต้องการสร้างกระแสความชอบธรรมทางการเมือง เพื่อทำลายและปรักปรำอดีตนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร อย่างเลวร้ายและไม่ยุติธรรมอย่างยิ่ง
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วิธีการที่ไม่ชอบธรรมที่สุด คือ ความพยายามสร้างเงื่อนไขและผลักดันให้อดีตนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตร ต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายหลายแสนล้านบาทในโครงการรับจำนำข้าว ทั้งๆ ที่คดีความดังกล่าวยังมีปัญหาเรื่องการตีความ "ความเสียหาย" ที่ยังถกเถียงโดยยังไม่มีข้อยุติ และคดีความดังกล่าวยังเพิ่งเริ่มต้นในศาลอาญาแผนกคดีการเมือง และเพิ่งอยู่ในขั้นตอนเริ่มแรกของการตกลงเรื่องพยานหลักฐาน โดยยังไม่ได้เข้าสู่ขั้นตอนการพิจารณาคดีเลย
นอกจากนั้นยังมีข้อโต้แย้งกันอยู่ว่า ป.ป.ช.จะสามารถระงับยับยั้งโครงการที่รัฐบาลแถลงต่อรัฐสภาได้หรือไม่ และหากมีการระงับยับยั้งหรือยุติการดำเนินงาน รัฐบาลจะถูกกล่าวหาว่า กระทำการขัดต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่?
6.เป็นที่ทราบกันดีว่า ขณะนี้ได้มีการฟ้องอดีตนายกรัฐมนตรีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของนักการเมือง ข้อเท็จจริงคือคดียังอยู่ในชั้นตรวจสอบพยานหลักฐาน ยังไม่ได้เริ่มต้นสืบพยานเลยแม้แต่น้อย แต่กลับเร่งรัดหาทางในการดำเนินคดีแพ่ง เพื่อชี้ให้อดีตนายกรัฐมนตรีต้องรับผิดในทางแพ่ง
ความจริงควรมีการพิจารณาบรรทัดฐานที่เกิดขึ้นในอดีตว่า โครงการที่นายกรัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีได้ทำตามนโยบายที่แถลงต่อรัฐสภา ไม่เคยปรากฏว่ามีการนำมาฟ้องร้องกันไม่ว่าในทางอาญาหรือทางแพ่ง ในยุคที่ประเทศไทยเรียกร้องให้มีการปฏิรูปโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องความเป็นธรรม ปัญหาในเรื่องสองมาตรฐานหรือการเลือกปฏิบัติก็ไม่ควรจะเกิดขึ้น แต่ข้อเท็จจริงที่ปรากฏในขณะนี้จะเห็นได้ว่า มีการใช้กลไกและเทคนิคทางกฎหมายทุกรูปแบบเพื่อหวังผลทางการเมืองให้เกิดกับอดีตนายกรัฐมนตรีและผู้เกี่ยวข้อง การเร่งรัดเพื่อเรียกค่าเสียหายทางแพ่งในโครงการรับจำนำข้าวนั้น มีลักษณะเร่งรัดอย่างผิดปกติ ทั้งที่องค์ประกอบทางกฎหมายในการเรียกค่าเสียหายก็ยังไม่ชัดเจนว่าจะทำได้หรือไม่
"สถานการณ์ดังกล่าว พรรคเพื่อไทยจึงขอชี้แจงให้ประชาชนและสาธารณชนทั่วไป ได้มีส่วนร่วมในการพิจารณาเหตุผลและข้อเท็จจริงดังกล่าว เพื่อคืนความยุติธรรมให้แก่อดีตนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตรและผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน" แถลงการณ์ฯ ระบุ