นายกีรติ รัชโน อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า สถิติการค้าชายแดนและผ่านแดนของไทย ช่วง ม.ค.-ต.ค.63 มีมูลค่ารวมทั้งสิ้น 1,081,572 ล้านบาท ลดลง -4.11% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน แบ่งเป็นการส่งออก 626,396 ล้านบาท ลดลง -4.32% และการนำเข้า 455,176 ล้านบาท ลดลง -3.81% ไทยเกินดุลการค้า 171,219 ล้านบาท
"แม้ว่ามูลค่าการค้าชายแดนและผ่านแดน จะปรับตัวลดลงเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา อันเนื่องจากได้รับผลกระทบจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 อย่างไรก็ดี พบว่าการขยายตัวของการค้าชายแดนและผ่านแดนมีแนวโน้มปรับตัวดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง" อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศระบุ
โดยในช่วง 10 เดือนแรกของปี 2563 (ม.ค.-ต.ค.) สถิติการค้าชายแดนกับเพื่อนบ้าน 4 ประเทศ (มาเลเซีย เมียนมา ลาว และกัมพูชา) พบว่า มาเลเซียเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่ง มีมูลค่าการค้ารวม 198,646 ล้านบาท ลดลง -14.67% โดยสินค้าส่งออกที่สำคัญของไทยไปมาเลเซีย ได้แก่ ยางพารา เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ และรถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ
รองลงมาคือ สปป.ลาว มูลค่า 156,114 ล้านบาท ลดลง -5.21% โดยส่งออกสำคัญของไทยไปลาว ได้แก่ น้ำมันดีเซล สินค้าปศุสัตว์อื่นๆ และน้ำมันสำเร็จรูปอื่นๆ ส่วนเมียนมา มูลค่า 137,726 ล้านบาท ลดลง -14.85% โดยสินค้าส่งออกสำคัญของไทยไปเมียนมา ได้แก่ เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ น้ำมันดีเซล และผ้าผืนและด้าย และกัมพูชา มูลค่า 131,173 ล้านบาท ลดลง -1.16% โดยสินค้าส่งออกสำคัญของไทยไปกัมพูชา ได้แก่ เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ สินค้าปศุสัตว์อื่นๆ และรถยนต์นั่ง
นายกีรติ ยังกล่าวถึง การค้าผ่านแดนไปยังจีน สิงคโปร์ เวียดนาม และประเทศอื่นๆ พบว่า จีนเป็นคู่ค้าอันดับหนึ่ง มีมูลค่าการค้ารวม 194,739 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 19.06% รองลงมา คือ สิงคโปร์ มูลค่า 72,793 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 12.21% เวียดนาม มูลค่า 49,664 ล้านบาท ลดลง 13.77% และประเทศอื่นๆ มูลค่า 140,718 ล้านบาท ลดลง 6.13% สินค้าส่งออกที่สำคัญของไทยไปจีน ได้แก่ ผลไม้สด แช่เย็น แช่แข็ง และแห้ง เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ และส่วนประกอบ และยางพารา สิงคโปร์ ได้แก่ เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ และส่วนประกอบเครื่องยนต์สันดาปภายในแบบลูกสูบและส่วนประกอบ และแผงวงจรไฟฟ้า และเวียดนาม ได้แก่ ผลไม้สด แช่เย็น แช่แข็ง และแห้ง เครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ อุปกรณ์กึ่งตัวนำ ทรานซิสเตอร์ และไดโอด
นายกีรติ กล่าวว่า จากสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 ระลอกที่สองในเมียนมา ส่งผลให้จังหวัดชายแดนของไทยด้านประเทศเมียนมาได้เพิ่มความเข้มงวดในการบริหารจัดการการขนส่งสินค้าข้ามแดน โดยในเดือนต.ค.63 จังหวัดตากได้มีคำสั่งระงับการนำเข้า-ส่งออกสินค้าตามแนวชายแดนจังหวัดตากเป็นการชั่วคราว ระหว่างวันที่ 18-25 ต.ค.63 เพื่อจัดระเบียบการขนส่งสินค้าบริเวณชายแดน ซึ่งจังหวัดตากได้กำหนดให้มีจุดขนถ่ายสินค้าปลอดภัยในบริเวณคลังสินค้าศุลกากร (Safety Zone) พร้อมมาตรการและแนวทางปฏิบัติในการขนส่งสินค้าผ่านจุดผ่านแดนถาวรสะพานมิตรภาพไทย-เมียนมา แห่งที่ 2a และช่องทางอื่น นอกทางอนุมัติในพื้นที่จังหวัดตาก ส่งผลให้เดือนต.ค.63 มูลค่าการค้าชายแดนระหว่างไทย-เมียนมา ณ ด่านศุลกากรแม่สอดมีมูลค่าเพียง 3,524 ล้านบาท ขณะที่เดือนกันยายนมีมูลค่าการค้า 5,701 ล้านบาท อย่างไรก็ดี คาดว่าในเดือนพ.ย.63 มูลค่าการค้า ณ ด่านศุลกากรแม่สอดจะเพิ่มกลับมาดังเดิม
ทั้งนี้ ณ วันที่ 26 พ.ย.63 ไทยมีการเปิดทำการจุดผ่านแดนเพื่อการขนส่งสินค้ารวมทั้งสิ้น 37 แห่ง จาก 97 แห่งทั่วประเทศ
อนึ่ง ในปีงบประมาณ 2564 กรมการค้าต่างประเทศ มีแผนร่วมกับหน่วยงานในกระทรวงพาณิชย์จัดกิจกรรมส่งเสริมการค้าชายแดน ภายใต้งานมหกรรมการค้าชายแดนใน 4 ภูมิภาค (เชียงราย สงขลา สระแก้ว นครพนม ยะลา) ซึ่งภายในงานจะมีการจัดแสดงและจำหน่ายสินค้า แบบผสมผสาน Offline และ Online การจับคู่เจรจาธุรกิจออนไลน์ (Online Business Matching) การประชุมร่วมภาครัฐและเอกชนเพื่อส่งเสริมการค้าชายแดนไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน และการสัมมนาให้ความรู้ด้านกฎระเบียบทางการค้าและโอกาสทางการตลาดแก่ผู้ประกอบการ เป็นต้น โดยคาดว่าจะเริ่มดำเนินการได้ตั้งแต่ช่วงต้นปี 2564 เป็นต้นไป