สำนักข่าวเกียวโดได้รวบรวมคำถามและคำตอบเกี่ยวกับการผ่อนคลายทางการเงินของธนาคารกลางญี่ปุ่นที่ได้มีการประกาศไปเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา และผลกระทบจากมาตรการดังกล่าวต่อเศรษฐกิจและตลาดเงินของญี่ปุ่น
ถาม: การผ่อนคลายนโยบายการเงินมีความหมายอย่างไร
ตอบ: ธนาคารกลางญี่ปุ่น (บีโอเจ) ควบคุมอัตราดอกเบี้ยและสภาพคล่องของเงินในระบบการธนาคาร เพื่อสร้างเสถียรภาพให้กับเศรษฐกิจและราคา การผ่อนคลายนโยบายการเงินจึงหมายถึงการลดอัตราดอกเบี้ยหรือการอัดฉีดเงินทุนเข้าสู่ระบบ
ถาม: มาตรการที่ได้มีการนำมาใช้เมื่อวันอังคารที่ผ่านมามีอะไรบ้าง
ตอบ: บีโอเจระบุว่าจะลดอัตราดอกเบี้ยลงให้อยู่ในช่วง 0 - 0.1% ซึ่งถือเป็นการนำนโยบายอัตราดอกเบี้ย 0% กลับมาใช้เป็นครั้งแรกนับตั้งแต่เดือนก.ค. 2549 โดยธนาคารกลางจะคงอัตราดอกเบี้ยไว้จนกว่าราคาจะมีเสถียรภาพ นอกจากนี้ บีโอเจยังจะพิจารณาเรื่องการจัดตั้งกองทุนซื้อสินทรัพย์ต่างๆ เช่น พันธบัตรระยะยาวของรัฐบาล หุ้นกู้เอกชน และตราสารหนี้ต่างๆ เพื่อกระตุ้นสภาพคล่อง
ถาม: เพราะเหตุใดบีโอเจจึงใช้มาตรการใหม่เหล่านี้ในเวลานี้
ตอบ: เศรษฐกิจญี่ปุ่นตกอยู่ในภาวะเงินฝืดมาเป็นเวลานาน ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่ราคาสินค้าและบริการยังคงร่วงลงอย่างต่อเนื่อง เพราะการบริโภคที่ซบเซา นอกจากนี้ เงินเยนที่พุ่งสูงขึ้นยังส่งผลกระทบต่อรายได้ของบริษัทญี่ปุ่นในต่างประเทศ ขณะที่กลุ่มผู้ผลิตก็ย้ายฐานการผลิตของตนไปยังต่างประเทศ เนื่องจากค่าใช้จ่ายด้านการลงทุนในญี่ปุ่นอยู่ในระดับสูง โดยความเคลื่อนไหวของบีโอเจมีเป้าหมายที่การยุติวงจรที่ร้ายแรงนี้
ถาม: ผลที่คาดหวังว่าจะได้รับจากการใช้มาตรการเหล่านี้
ตอบ: บีโอเจคาดว่า มาตรการต่างๆ จะช่วยให้ธนาคารในประเทศปล่อยเงินกู้ให้กับบริษัทเอกชนมากขึ้น ขณะที่บริษัทต่างๆก็จะเพิ่มการลงทุนในการสร้างโรงงานและระบบสาธารณูปโภคอื่นๆ เพราะอัตราดอกเบี้ยที่อยู่ในระดับต่ำ และคาดว่าประชาชนทั่วไปจะซื้อที่อยู่อาศัย เนื่องจากอัตราดอกเบี้ยสำหรับสินเชื่อบ้านจะลดต่ำลง
ถาม: การใช้มาตรการดังกล่าวจะช่วยสกัดการแข็งค่าของเงินเยนได้หรือไม่
ตอบ: อัตราแลกเปลี่ยนของสกุลเงินต่างๆนั้นถูกกำหนดโดยช่องว่างของอัตราดอกเบี้ยของญี่ปุ่นกับประเทศต่างๆ รวมทั้งปัจจัยพื้นฐานทางเศรษฐกิจของประเทศ
ในแง่ของการซื้อขายเงินดอลลาร์และเยนนั้น ดีลเลอร์ซื้อขายสกุลเงินโดยพิจารณาว่าบีโอเจหรือธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด) ได้ใช้นโยบายผ่อนคลายทางการเงินที่มีประสิทธิภาพหรือไม่ และดูแลให้อัตราดอกเบี้ยอยู่ที่ระดับต่ำหรือไม่ ทั้งนี้ ระดับของเงินเยนเมื่อเทียบกับดอลลาร์นั้น จะขึ้นอยู่กับมาตรการที่ธนาคารกลางสหรัฐจะนำมาใช้ในอนาคตอันใกล้นี้
เงินเยนอ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับดอลลาร์ หลังจากที่บีโอเจประกาศมาตรการได้ไม่นานนัก แต่ก็กลับมาดีดตัวขึ้นอีกครั้งในช่วงบ่ายวันนี้ เพราะมีการคาดการณ์ว่า เฟดอาจจะผ่อนคลายการควบคุมด้านการเงินเพิ่มเติมอีก
ถาม: สถานการณ์ในตลาดหุ้นเป็นอย่างไรบ้าง
ตอบ: บีโอเจกำลังวางแผนเพื่อซื้อสินทรัพย์ต่างๆ เช่น กองทุนรวมอีทีเอฟ (exchange traded funds) และกองทุนเพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ ซึ่งนักลงทุนขานรับแผนการดังกล่าว และช่วยดันดัชนีนิกเกอิพุ่งขึ้นแตะระดับ 9,600 ได้ในวันนี้