ความเคลื่อนไหวของกลุ่มผู้ผลิตรถยนต์ของญี่ปุ่นที่พากันย้ายฐานการผลิตไปยังต่างประเทศกำลังเป็นข่าวที่ได้รับความสนใจในขณะนี้ สำนักข่าวเกียวโดได้รวบรวมคำถามและคำตอบเกี่ยวกับสาเหตุของการย้ายฐานการลงทุนและผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับระบบเศรษฐกิจของญี่ปุ่น
ถาม: ทำไมกลุ่มผู้ผลิตรถยนต์ญี่ปุ่นจึงย้ายโรงงานไปยังต่างประเทศเมื่อเงินเยนแข็งค่าขึ้นเทียบกับดอลลาร์สหรัฐและสกุลเงินอื่นๆ?
ตอบ: บริษัทผู้ผลิตรถยนต์ได้ย้ายฐานการผลิตไปยังต่างประเทศมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว โดยให้เหตุผลว่า เพื่อป้องกันความเสี่ยงจากการขาดทุนจากอัตราแลกเปลี่ยน ทั้งนี้ก็เพราะเงินเยนที่แข็งค่าเหนือระดับ 80 เยนเมื่อเทียบกับดอลลาร์ส่งผลให้ตัวเลขกำไรการส่งออกในรูปสกุลเงินดอลลาร์ของพวกเขาหดตัวลงด้วย นอกจากนี้ การแข็งค่าของเงินเยนยังทำให้ราคารถยนต์ที่ส่งออกจากญี่ปุ่นมีราคาแพงขึ้นเมื่อคำนวณเป็นสกุลเงินดอลลาร์และสกุลเงินอื่นๆ กลุ่มผู้ผลิตรถยนต์ส่วนใหญ่คาดว่า เงินดอลลาร์จะเคลื่อนไหวที่ระดับ 90 เยนโดยเฉลี่ยในปีงบการเงิน 2553 นอกจากนี้ยังมีการประเมินว่า ทุกครั้งที่เงินเยนแข็งค่าขึ้น 1 เยนเมื่อเทียบกับดอลลาร์ จะทำให้กำไรจากการดำเนินงานของโตโยต้า มอเตอร์ ซึ่งเป็นผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่สุดของญี่ปุ่น หดตัวลงทันที 3 หมื่นล้านเยน
ถาม: จะเกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจอย่างไรบ้างเมื่อบริษัทผลิตรถยนต์ญี่ปุ่นย้ายฐานการลงทุนไปยังต่างประเทศ?
ตอบ: การย้ายฐานการผลิตของบริษัทผลิตรถยนต์จะส่งผลกระทบต่อการจ้างงานและผลผลิตทางเศรษฐกิจภายในประเทศญี่ปุ่น สมาคมผู้ผลิตยานยนต์ของญี่ปุ่นประมาณการณ์ว่า ซัพพลายเออร์ของบริษัทผลิตรถยนต์และชิ้นส่วนรถยนต์ จ้างพนักงานในญี่ปุ่นสูงถึง 5.15 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 8.1 ของตัวเลขจ้างงานโดยรวมภายในประเทศที่ 63.76 ล้านคน ขณะที่กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรมญี่ปุ่นประมาณการณ์ไว้ในปี 2552 ว่า สินค้าประเภทยานยนต์และเครื่องจักรด้านการขนส่งประเภทอื่นๆ มีสัดส่วนสูงถึง 18.2% ของมูลค่าสินค้าโดยรวมที่ผลิตในประเทศญี่ปุ่น
ถาม: อะไรคือปัญหาสำคัญที่เกิดจากการย้ายฐานการผลิตของบริษัทผลิตรถยนต์ญี่ปุ่น?
ตอบ: การย้ายฐานการผลิตจะส่งผลให้บริษัทญี่ปุ่นต้องยกเลิกการจ้างงานและลดค่าแรงพนักงาน นอกจากนี้ จะส่งผลให้อุตสาหกรรมรถยนต์ทรุดฮวบลงทันที ทั้งนี้ แม้ว่าซัพพลายเออร์ชิ้นส่วนรถยนต์ขนาดเล็กและขนาดกลางจะใช้นวัตกรรมทางเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในตลาดต่างประเทศให้กับบริษัทผลิตรถยนต์ญี่ปุ่นแล้วก็ตาม แต่ซัพพลายเออร์บางรายก็ไม่มีเงินทุนมากพอที่จะย้ายฐานการผลิตไปยังต่างประเทศตามบริษัทผลิตรถยนต์ที่สั่งซื้อชิ้นส่วนรถยนต์มาเป็นเวลาหลายปีได้