นายประเสริฐ โกศัลวิตร อธิบดีกรมการข้าว เปิดเผยว่า ในพื้นที่จ.พิษณุโลก สุโขทัย อุตรดิตถ์ พิจิตรและกำแพงเพชร พบการระบาดของแมลงบั่ว โดยส่วนใหญ่พบต้นข้าวมีอาการที่เรียกว่า หลอดบั่ว หรือ ที่เกษตรกรเรียกว่า หลอดหอม ในอัตราการทำลายเฉลี่ย 53.82 หลอดต่อจุด (ในพื้นที่ 50x50 เซนติเมตร) ซึ่งจากการประเมินระดับการทำลายพบว่าเป็นการถูกทำลายเกินระดับความเสียหายทางเศรษฐกิจ
ทั้งนี้ กรมการข้าวขอแนะนำเกษตรกรในพื้นที่ดังกล่าวหากต้นข้าวมีลักษณะเป็นหลอดบั่วหรือหลอดหอม ขอให้เกษตรกรบริหารจัดการการปลูกข้าวเพื่อลดความเสี่ยงโดยไม่ควรใช้สารฆ่าแมลงใดๆ เพราะจะไม่คุ้มค่าต่อการลงทุนแต่จะกลายเป็นการทำลายศัตรูธรรมชาติ เช่น ไรตัวห้ำทำลายไข่แมลงบั่วและแตนเบียนหนอน
ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก รายงานการระบาดของแมลงบั่วในเขตพื้นที่ปลูกข้าวในจังหวัดพิษณุโลก กำแพงเพชร สุโขทัย อุตรดิตถ์ และพิจิตร เป็นพื้นที่วงกว้าง ต้นข้าวส่วนใหญ่อยู่ในระยะแตกกอเต็มที่
สาเหตุการระบาดอาจเกิดจาก 3 ประการ คือ 1.ในปีที่ผ่านมาพื้นที่นาในจังหวัดดังกล่าวมีการระบาดของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลค่อนข้างรุนแรง โดยเฉพาะจังหวัดพิษณุโลก กำแพงเพชรและพิจิตร ทำให้มีการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลกันอย่างกว้างขวาง มีผลทำให้ศัตรูธรรมชาติของแมลงบั่ว จำพวกแตนเบียน ถูกทำลายไปจำนวนมาก ไม่สามารถควบคุมประชากรแมลงบั่วให้อยู่ในระดับที่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผลผลิตได้
2.พืชอาศัยของแมลงบั่ว เช่น ข้าวป่า หญ้าข้าวนก หญ้าไซ หญ้าแดง หญ้าชันกาด และหญ้านกสีชมพู ในบางพื้นที่ถูกน้ำท่วมขังมีจำนวนลดลง ส่งผลให้ข้าวที่ปลูกเร็วหลังจากน้ำท่วมเป็นแหล่งอาหารที่ดีของแมลงชนิดนี้
3.สภาพภูมิอากาศในพื้นที่เหมาะสมต่อการขยายพันธุ์ของแมลงบั่ว
สำหรับแนวทางการกำจัดแมลงบั่ว หากพบต้นข้าวเป็นหลอดบั่วมากกว่า 10% ไม่แนะนำให้ใช้สารฆ่าแมลงใดๆ เนื่องจากไม่คุ้มค่ากับการลงทุนและยังทำลายศัตรูธรรมชาติ เช่น ไรตัวห้ำทำลายไข่แมลงบั่วและแตนเบียนหนอน Platygasterid Eupelmid และ Pteromid เป็นต้น,
ทำลายตัวเต็มวัยที่บินมาเล่นแสงไฟตามบ้านช่วงกลางคืน หรือกลางวัน หากพบบินมาเพื่อลดประชากรแมลงบั่วในฤดูปลูกถัดไป, ประชาสัมพันธ์ให้เกษตรกรหมั่นสำรวจแปลงนา หากพบจำนวนไม่มากให้ถอนต้นเป็นหลอดออกจากแปลงนาพร้อมทำลาย, ในกรณีที่พื้นที่ยังไม่เริ่มปลูกข้าว ให้ปลูกข้าวหรือปักดำช่วงกรกฎาคม-สิงหาคม หรือปรับวิธีปลูกโดยปักดำ 2 ครั้งเพื่อลดความรุนแรงที่เกิดจากความเสียหายจากแมลงบั่ว และไม่ควรปลูกโดยวิธีหว่านหรือปักดำถี่ในพื้นที่ที่มีการระบาดของแมลงบั่วเป็นประจำ