นายสุรศักดิ์ เรียงเครือ รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า การที่สมาชิกอาเซียนลดภาษีนำเข้าระหว่างกันเป็นศูนย์แล้วตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.53 และ มีเป้าหมายไปสู่การเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community หรือ AEC) ในปี 58 จะทำให้อาเซียนทั้ง 10 ประเทศเป็นฐานการผลิตและเป็นตลาดเดียวกันที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ส่งผลให้อาเซียนเป็นภูมิภาคที่มีความสามารถในการแข่งขันและบูรณาการเข้ากับเศรษฐกิจโลกได้อย่างสมบูรณ์
ทั้งนี้ ไทยจะได้เปรียบที่สุดในตลาดอาเซียน เนื่องจากมีความได้เปรียบทางภูมิศาสตร์ (Geo Economy) ในการเป็นศูนย์กลางของอาเซียน และภูมิภาค/อนุภูมิภาค ทั้งการค้า การกระจายสินค้า และ Logistics รวมทั้งไทยยังเป็นจุดเชื่อมต่อ Economic Corridors ของภูมิภาคนี้
นายสุรศักดิ์ กล่าวต่อว่า อาเซียนเป็นตลาดส่งออกที่สำคัญของไทยในปี 53 ไทยส่งออกไปอาเซียนกว่า 44,327 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมาที่มีมูลค่า 32,369 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ถึงร้อยละ 37 และมีการใช้สิทธิพิเศษภายใต้เขตการค้าเสรีอาเซียน คิดเป็นมูลค่า 14,015 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 45 จากปีที่ผ่านมาที่มีมูลค่า 9,669 ล้านเหรียญสหรัฐฯ
สินค้าสำคัญที่มีการใช้สิทธิ AFTA สูง ได้แก่ รถยนต์ส่วนบุคคล รถปิกอัพ เครื่องปรับอากาศ น้ำมัน ส่วนประกอบยานยนต์ และจักรยานยนต์ เครื่องจักรโรงงาน น้ำตาล สตาร์ชทำจากมันสำปะหลัง ตู้เย็น แชมพู เครื่องซักผ้า อาหารปรุงแต่ง ฯลฯ สำหรับตลาดอาเซียนที่ไทยส่งออกโดยใช้สิทธิพิเศษฯ สูง 3 อันดับแรก คือ อินโดนีเซีย เวียดนาม และมาเลเซีย
ปัจจุบันอาเซียนได้จัดทำความตกลงการค้าเสรีกับประเทศต่าง ๆ แล้ว รวม 5 ความตกลงได้แก่ FTA อาเซียน - จีน / อาเซียน - ญี่ปุ่น/ อาเซียน - เกาหลี / อาเซียน - อินเดีย/อาเซียน — ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์
สำหรับความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-จีน (ASEAN-China Free Trade Area : ACFTA) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่ปี 47 นั้น ล่าสุดได้มีการปรับปรุงระเบียบปฏิบัติการออกหนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า (Form E) เพื่อส่งเสริมการค้าแบบตัวกลางและนายหน้า ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ประกอบการไทยในการขยายการค้ากับจีนได้มากขึ้นกว่าเดิม
ในปี 53 มีมูลค่าการค้า 45,989.65 ล้านเหรียญสหรัฐ มีการขยายตัวคิดเป็นร้อยละ 38.49 เมื่อเทียบกับปี 52 ที่มีมูลค่าการค้า 33,208.13 ล้านเหรียญสหรัฐฯ สินค้าส่งออกสำคัญไปจีน ได้แก่ หน่วยเก็บของเครื่องประมวลผล ยางธรรมชาติ (ทีเอสเอ็นอาร์) ยางผสมอื่น ๆ และมันสำปะหลัง เป็นต้น
ในส่วนของความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-เกาหลี ได้มีผลบังคับใช้แล้วตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.53 ไทยกับเกาหลี มีมูลค่าการค้าระหว่างกันกว่า 11,765.44 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ขยายตัวเพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมา ซึ่งมีมูลค่า 8,264.11 ล้านเหรียญสหรัฐฯ คิดเป็นร้อยละ 42.37 สินค้าสำคัญที่มีการใช้สิทธิ FTA ได้แก่ คอมเพรสเซอร์ น้ำมันปิโตรเลียมดิบ ยางธรรมชาติ กุ้งแช่แข็ง และกากน้ำอ้อย เป็นต้น