จีนได้เปิดตัวดัชนีราคาสินแร่เหล็กอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 20 ก.ย. หลังจากที่ได้ทดลองใช้ดัชนีมาเป็นเวลากว่า 1 เดือน ซึ่งการเปิดใช้ดัชนีดังกล่าวเชื่อว่า จะช่วยสะท้อนให้เห็นสถานการณ์ของตลาดภายในประเทศได้ดีขึ้น และยังทำให้จีนมีสิทธิมีเสียงมากขึ้นในการกำหนดราคาในระดับสากล
ดัชนีราคาสินแร่เหล็กจีนซึ่งรวบรวมโดยสมาคมสินแร่และเหล็กกล้าของจีน หอการค้าผู้นำเข้าและส่งออกโลหะ แร่ และสารเคมีจีน และสมาคมเหมืองถ่านหินที่ใช้ในการถลุงเหล็กของจีน
ดัชนี ซึ่งจะมีการเปิดเผยเป็นรายสัปดาห์ และจะเริ่มต้นเผยแพร่ในเดือนต.ค.นั้น ประกอบด้วยดัชนีย่อย 2 ดัชนี ได้แก่ ดัชนีราคาสินแร่เหล็กที่มีการผลิตภายในประเทศ และดัชนีราคานำเข้าสินแร่เหล็ก
สมาคมสินแร่และเหล็กกล้าจีนเปิดเผยว่า ดัชนีย่อยทั้ง 2 ดัชนีจะใช้ข้อมูลราคาสินแร่เหล็กในเดือนเม.ย. 2537 เป็นฐาน
ดัชนีราคาสินแร่เหล็กภายในประเทศนั้น ตั้งอยู่บนพื้นฐานของราคาฐานสินแร่เหล็กใน 14 มณฑล เขตปกครองตนเอง และเทศบาล รวมถึงพื้นที่ตั้งเหมือง 32 แห่ง ส่วนดัชนีราคานำเข้านั้นรวบรวมจากข้อมูลของท่าเรือ 8 แห่ง
ปัจจุบัน บริษัทเหมืองรายใหญ่ของโลกได้ใช้ดัชนีสินแร่เหล็กของบริษัทต่างชาติไว้เป็นดัชนีอ้างอิง อาทิ ดัชนีเหล็กกล้า (Steel Index) ดัชนีสินแร่เหล็ก (Metal Bulletin Iron Ore Index) และดัชนีสินแร่เหล็กของแพลตส์ (Platts Iron Ore Index)
เมื่อปีที่แล้ว บริษัทเหมืองรายใหญ่ระดับโลก 3 บริษัท ได้แก่ ริโอ ทินโต เวล และบีเอชพี บิลลิตัน ได้ประกาศสิ้นสุดกลไกการตั้งแรคาสัญญาสินแร่เหล็กระยะยาว และเริ่มปรับราคาสินแร่เหล็กรายไตรมาสหรือรายเดือนบนพื้นฐานของดัชนีราคา ซึ่งทำให้ดัชนีราคาสินแร่เหล็กนั้นมีความสำคัญมากขึ้น และยังช่วยให้จีนเผยแพร่ข้อมูลภายในประเทศ
ผู้เชี่ยวชาญมองว่า การเปิดตัวดัชนีราคาสินแร่เหล็กของจีนจะช่วยสะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนของราคาได้อย่างเที่ยงตรงมากขึ้น และยังเป็นการให้บริการข้อมูลแก่บริษัทเหล็กและองค์กรเทรดดิ้งได้ดีขึ้น
จีนเป็นประเทศผู้ใช้แลผลิตเหล็กกล้าชั้นนำของโลก โดยผลผลิตเหล็กกล้าของจีนคิดเป็นสัดส่วน 44.3% ของผลผลิตทั้งหมดในโลกเมื่อปีที่แล้ว ซึ่งเป็นตัวเลขที่เพิ่มขึ้นจากระดับ 13.5% ในปี 2539
ซู จีหมิน ประธานสมาคมฯ กล่าวว่า ความต้องการสินแร่เหล็กของจีนนั้นดีดตัวขึ้นเช่นเดียวกับการผลิตเหล็กที่เพิ่มขึ้น จีนได้นำเข้าสินแร่เหล็ก 618 ล้านตันเมื่อปีที่แล้ว และอัตราการพึ่งพาสินแร่เหล็กต่างชาติของจีนอยู่ที่ระดับสูงถึง 62.5%
โจว หวังจุน รองหัวหน้าฝ่ายราคาของคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูปแห่งชาติของจีน เปิดเผยว่า อัตราการพึ่งพาสินแร่เหล็กต่างชาติที่เพิ่มขึ้นของจีนทำให้ราคาของส่วนประกอบในภาคอุตสาหกรรมสำคัญๆอยู่ใกล้กับระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ของปีนี้ และยังกลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อความสามารถในการทำกำไรของอุตสาหกรรมเหล็กของประเทศ
ในช่วง 8 เดือนแรกของปีนี้นั้น ยอดนำเข้าสินแร่เหล็กของจีนขยายตัวขึ้น 10.6% เมื่อเทียบเป็นรายปี แตะ 448 ล้านตัน โดยราคาเฉลี่ยของสินแร่เหล็กพุงขึ้น 37.5% แตะ 164.36 ดอลลาร์ต่อตัน ซึ่งชึ้ให้เห็นว่า ต้นทุนในอุตสาหกรรมเหล็กกล้าของจีนเพิ่มขึ้นถึง 1.30 แสนล้านหยวน หรือ 2.03 หมื่นล้านดอลลาร์
สัดส่วนกำไรของบริษัทเหล็กขนาดใหญ่และขนาดกลางของจีนนั้นอยู่ที่ระดับเพียง 3.08% ในช่วง 7 เดือนแรกของปี ซึ่งเป็นตัวเลขที่ลดลง 0.1% เมื่อเทียบเป็นรายปี และยังอยู่ห่างจากตัวเลขกำไร 6.11% ของวิสาหกิจอุตสาหกรรมชั้นนำของประเทศ
โจวกล่าวว่า ตัวเลขดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงแรงกดดันด้านต้นทุนที่เพิ่มขึ้นต่อบริษัทเหล็กของจีน
จ้าว อันหลิน ประธานสมาคมเหมืองถ่านหินที่ใช้ในการถลุงเหล็กของจีน กล่าวว่า การดำเนินการด้านการเงินเพื่อตลาดสินแร่เหล็กจีนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานั้น เห็นได้ชัดเจนขึ้น ยุคที่โรงเหล็กและบริษัทเหมืองเจรจาต่อรองเรื่องสัญญาประจำปีของสินแร่เหล็กได้ผ่านพ้นไปแล้ว บริษัทเหมืองอยากใช้ดัชนีในการกำหนดราคาและกลไกราคาล่วงหน้ากันมากกว่า สำนักข่าวซินหัวรายงาน