นายอนุสรณ์ ธรรมใจ รองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ และคณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต สนับสนุนให้รัฐบาลเดินหน้าจัดเก็บภาษีที่ดิน ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิรูปโครงสร้างภาษี เนื่องจากการจัดเก็บภาษีของไทยเน้นเก็บภาษีจากฐานรายได้ และฐานการบริโภค ทำให้จัดเก็บภาษีเป็นรายรับของรัฐบาลได้ค่อนข้างน้อย เพราะภาษีทรัพย์สินเดิมที่เก็บอยู่ ไม่ว่าจะเป็น ภาษีโรงเรือนและที่ดินมีฐานภาษีซ้ำซ้อนกับภาษีเงินได้ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจเจ้าหน้าที่เป็นช่องทางของการทุจริตได้ อัตราภาษีสูงเกินไปร้อยละ 12 ของค่าเช่ารายปี มีการเลี่ยงภาษีได้ง่าย ภาษีบำรุงท้องก็มีช่องโหว่ในการเลี่ยงภาษีมาก ทำให้ท้องถิ่นจัดเก็บภาษีได้น้อยกว่าที่ควรจะเป็น
โดยหลักความเป็นธรรมทางภาษีต้องประกอบไปด้วย หลักความสามารถในการชำระภาษี (The Ability-to-Pay Principle) และ หลักผลประโยชน์ที่ได้ (The Benefit Principle) ฉะนั้นภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่นำมาใช้แทนภาษีโรงเรือนและภาษีบำรุงท้องถิ่นจะทำให้รายได้รัฐบาลเพิ่มขึ้น ลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจได้ดีกว่า ท้องถิ่นมีรายได้ไปพัฒนาพื้นที่มากขึ้น ส่งเสริมการกระจายอำนาจให้องึกรบริหารส่วนท้องถิ่น (อปท.) กระตุ้นให้มีการใช้ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ และลดการเก็งกำไรที่ดินและบ้าน
นอกจากนี้ พื้นที่ที่ได้รับประโยชน์โดยตรงจากการลงทุนของภาครัฐในโครงการขนาดใหญ่ต่างๆ โดยอาศัยเงินภาษีของคนทั้งประเทศ แล้วทำให้มูลค่าที่ดินเพิ่มสูงขึ้นจำนวนมากๆ ก็จำเป็นต้องเสียภาษีเพิ่มจากมูลค่าที่เพิ่มขึ้นของที่ดินเพื่อนำรายได้กลับมาพัฒนาประเทศต่อ ทำให้เกิดความเป็นธรรมทางเศรษฐกิจมากขึ้น และรัฐก็จะมีงบประมาณเพียงพอในการพัฒนาประเทศ กลไกของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างในลักษณะก็จะมีลักษณะเป็น Betterment Tax ซึ่งจะทำให้ประสิทธิภาพและความเป็นธรรมของระบบเศรษฐกิจและการใช้ที่ดินดีขึ้นอย่างชัดเจนในระยะยาว
นายอนุสรณ์ กล่าวว่า ข้อดีทั้งหลายที่กล่าวมาทั้งหมดไม่เกิดขึ้นอย่างเต็มที่เนื่องจากร่างที่ผ่าน ครม.กำหนดให้เก็บภาษีบ้านและที่ดินที่ใช้อยู่อาศัยโดยเพดานมูลค่าที่สูงเกินไป คือ สูงกว่าห้าสิบล้านบาทถึงจะเสียภาษี ซึ่งอาจทำให้ผู้ที่มีทรัพย์สินน้อยกว่า มีรายได้น้อยกว่า อาจเสียภาษีมากกว่า คนที่มีฐานะดีกว่าก็ได้ เช่น คนหนึ่งมีบ้านหลังแรกอยู่อาศัยราคา 49 ล้านบาท ไม่เสียภาษี อีกคนหนึ่งมีบ้านหลังแรกอยู่อาศัยราคา 3 ล้านบาท มีบ้านหลังที่สองซึ่งอาจเป็นส่วนต่อขยายหรือหลังติดกันราคา 5 ล้านบาท ต้องเสียภาษีจากฐานทรัพย์สินจากฐาน 5 ล้านบาท อีกเรื่องหนึ่งที่ต้องระวัง คือ การเก็บภาษีจากที่ดินทำเกษตรกรรม ต้องพัฒนาและกลไกที่ทำให้เกิดความเป็นธรรมทางด้านภาษีและประสิทธิภาพในการจัดเก็บ ภาพรวมเห็นด้วยกับการจัดเก็บภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างแต่ในรายละเอียดของตัวร่างจำเป็นต้องอุดช่องโหว่ และอย่าทำเพียงแค่เป็นสัญลักษณ์ว่า ได้แก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำในการถือครองที่ดิน แต่ต้องเอาจริงเอาจังกับเป้าหมายในการลดความเหลื่อมล้ำทางด้านการถือครองทรัพย์สิน เพิ่มการกระจายความมั่งคั่ง
ขณะเดียวกัน ตนเองขอสนับสนุนการจัดระเบียบการถือครองที่ดิน สปก.ใหม่ เพื่อให้ไปตามวัตถุประสงค์การปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตรกรรม เนื่องจากขณะนี้มีที่ดิน สปก.มีการถือครองผิดวัตถุประสงค์จำนวนมากกว่าสี่แสนไร่ ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 25 จังหวัด การจัดระเบียบใหม่ภายใต้การดำเนินการตามหลักนิติรัฐ จะสามารถนำที่ดินมาแจกจ่ายให้กับเกษตรกรที่ไร้ที่ทำกิน และ ควรนำมาจัดสรรผ่านชุมชนและให้สหกรณ์การเกษตรเข้ามามีส่วนในการดำเนินการ นอกจากนี้ตนเองยังขอฝากให้รัฐบาลไปจัดระเบียบการถือครองที่ดินของต่างชาติในรูปนอมินีด้วย