นางดวงพร รอดพยาธิ์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ เปิดเผยว่า ได้ดำเนินการปรับปรุงมาตรฐานข้าวไทย เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์การค้าข้าวในปัจจุบัน เนื่องจากมาตรฐานข้าวขาวที่ใช้ในปัจจุบัน (พ.ศ.2540) ได้ใช้มาแล้วเป็นระยะเวลา 20 ปี โดยการปรับปรุงครั้งนี้ให้มุ่งเน้นการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางการค้ากับประเทศคู่แข่งและสามารถตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคทุกกลุ่ม โดยมองภาพรวมตลาดการค้าข้าวโลกออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
- กลุ่มตลาดระดับบน คือกลุ่มผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อสูง ต้องการบริโภคข้าวที่มีคุณภาพ จึงได้มีการปรับปรุงมาตรฐานข้าวหอมมะลิไทย เพื่อให้เกิดอัตลักษณ์ในความเป็นข้าวหอมชั้นเลิศของไทย โดยกำหนดให้มีข้าวหอมมะลิไทยไม่น้อยกว่าร้อยละ 92 โดยปริมาณ ใช้ชื่อภาษาไทยว่า “ข้าวหอมมะลิไทย" ใช้ชื่อภาษาอังกฤษว่า “THAI HOM MALI RICE
- กลุ่มตลาดระดับกลาง คือกลุ่มผู้บริโภคที่ต้องการข้าวเกรดรองจากข้าวหอมมะลิไทยซึ่งมีราคาต่ำกว่าข้าวหอมมะลิไทย โดยได้กำหนดมาตรฐานสินค้าข้าวหอมไทยฉบับใหม่ เพื่อเป็น Fighting Brand ในการแข่งขันทางการค้ากับประเทศคู่แข่ง เช่น เวียดนาม กัมพูชา และเป็นการส่งเสริมการวิจัยข้าวหอมพันธุ์ใหม่ๆ ของกระทรวงเกษตรฯ ให้สามารถส่งออกได้ ซึ่งมาตรฐานสินค้าข้าวหอมไทยกำหนดให้มี๘็วหอมไทยไม่น้อยกว่าร้อยละ 80 โดยปริมาณ มีอมิโลสไม่เกินร้อยละ 20 ใช้ชื่อภาษาไทยว่า “ข้าวหอมไทย" และใช้ชื่อภาษาอังกฤษว่า “THAI JASMINE RICE หรือ THAI FRAGRANT RICE หรือ THAI AROMATIC RICE"
- กลุ่มตลาดระดับล่าง เป็นการเปิดช่องทางการส่งออกข้าวกรณีที่ผู้ซื้อต่างประเทศต้องการบริโภค ข้าวหอมที่มีเงื่อนไขแตกต่างจากมาตรฐานฯ ที่กำหนดไว้ข้างต้นดังกล่าว ซึ่งผู้ซื้อสามารถซื้อข้าวหอมผสมในรูปของข้าวตามตัวอย่างภายใต้มาตรฐานสินค้าข้าวที่ได้ปรับปรุงใหม่ เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์การค้า การผลิต และการส่งออกข้าวในปัจจุบัน โดยประกาศดังกล่าวจะมีผลบังคับใช้ประมาณเดือนธันวาคม 2559
อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า จากการปรับปรุงยกเครื่องมาตรฐานข้าวไทยในครั้งนี้ถือเป็นการยกระดับมาตรฐานข้าวไทยให้สอดคล้องกับสถานการณ์การค้าข้าวในปัจจุบันให้มีความหลากหลาย เพิ่มขีดศักยภาพในการแข่งขันทางการค้ากับประเทศคู่แข่ง ลดอุปสรรคในการค้า ส่งผลให้เกิดความเชื่อมั่นและตอบสนองความต้องการได้ตรงใจของผู้บริโภคทุกกลุ่มอย่างแท้จริง
นอกจากนี้ กรมการค้าต่างประเทศได้ดำเนินการจัดประชุมสัมมนาประชาสัมพันธ์เพื่อชี้แจงการปรับปรุงแก้ไขมาตรฐานสินค้าข้าวฉบับใหม่ รวมถึงการปรับปรุงแก้ไขกฎระเบียบเกี่ยวกับการตรวจสอบมาตรฐานสินค้า ภายใต้แนวคิด “มาตรฐานส่งออกไทย ก้าวไกลสู่สากล" โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ส่งออกข้าวไทย ผู้ประกอบธุรกิจตรวจสอบมาตรฐานสินค้า ผู้ตรวจสอบมาตรฐานสินค้า เกษตรกรและบุคคลทั่วไป ในวันที่ 20 ตุลาคม 2559 ณ โรงแรมรามาการ์เด้นส์ บางเขน กรุงเทพฯ โดยคาดว่ามีผู้เข้าร่วมสัมมนาประมาณ 500 คน และในต่างจังหวัดที่เป็นแหล่งผลิตข้าวหอมมะลิไทย จำนวน 2 ครั้ง ดังนี้ โรงแรมลายทอง จ.อุบลราชธานี ในวันที่ 25 ตุลาคม 2559 จำนวน 200 คน และ โรงแรมทองธารินทร์ จ.สุรินทร์ ในวันที่ 27 ตุลาคม 2559 จำนวน 200 คน