พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รมว.เกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยภายหลังเป็นประธานการประชุมการพยากรณ์ผลผลิตข้าวหอมมะลิ และข้าวเหนียวนาปี 2560/61 รอบที่ 1 ว่า สถานการณ์ผลผลิตข้าวในช่วง 2 – 3 สัปดาห์ที่ผ่านมา มีผลผลิตข้าวออกมาปริมาณมาก ซึ่งขณะนี้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดย สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร กรมการข้าว ร่วมกับ กระทรวงมหาดไทย สมาคมโรงสีข้าวไทย สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย และสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย ได้ลงพื้นที่เข้าตรวจสอบเนื้อที่ปลูก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิตต่อไร่ และผลผลิตข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียว เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาประชุมเพื่อสรุปผลการสำรวจและประมาณการณ์ตัวเลขให้เป็นข้อมูลที่ตรงกัน อย่างไรก็ตามจากกระแสข่าวของสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย ที่ระบุว่า ข้าวหอมมะลิปีนี้จะมีมากถึง 9 ล้านตันนั้น เป็นเพียงตัวเลขจากการประเมินล่วงหน้า ยังไม่ชัดเจน ซึ่งขณะนี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ลงพื้นที่สำรวจพบว่าตัวเลขแตกต่างกันมาก
ทั้งนี้ จากการประเมินระหว่างเป้าหมายข้าวครบวงจร กับคู่มือพยากรณ์ของข้าวหอมมะลิ พบว่า เป้าหมายข้าวครบวงจร 8.07 ล้านตัน ส่วน การพยากรณ์ในเดือน พ.ย. 7.16 ล้านตัน ต่ำกว่าเป้าหมายข้าวครบวงจร 9 แสนตัน (11.28%) เนื่องจากในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือบางส่วนได้รับผลกระทบจากน้ำท่วม ทำให้มีปริมาณข้าวลดลง
สำหรับข้าวเหนียว พบว่า เป้าหมายข้าวครบวงจร 5.87 ล้านตัน ส่วนการพยากรณ์ในเดือน พ.ย. 5.73 ล้านตัน ต่ำกว่าเป้าหมายข้าวครบวงจร 0.14 ล้านตัน (2.39%) ส่วนข้าวหอมจังหวัด ข้าวหอมปทุม และข้าวเจ้า อยู่ระหว่างการตรวจสอบ ซึ่งตัวเลขดังกล่าวเป็นตัวเลขที่ตรงกันกับทุกหน่วยงานที่ลงตรวจสอบ คาดว่าจะทำให้ราคาข้าวดีขึ้น ที่ผ่านมาเป็นตัวเลขที่ได้จากการประเมินเท่านั้น ทำให้ส่งผลกระทบต่อราคา
นายวิณะโรจน์ ทรัพย์ส่งสุข เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับวิธีการประเมินได้มีการลงพื้นที่ดำเนินการ ได้แก่ เตรียมการ โดยขอความร่วมมือจากซิงเกิ้ลคอมมานด์ทุกจังหวัด ประสานหน่วยงานที่เข้ามาร่วมกันลงพื้นที่ประเมินข้าว 20 จังหวัด ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่ง สศก. ได้ประชุมเตรียมความพร้อมกับกรมการข้าว กรมส่งเสริมการเกษตร และกรมพัฒนาที่ดิน ในการกำหนดแนวทางและประมาณการพื้นที่ข้อมูลตัวเลขในเบื้องต้น ซึ่งข้อมูลพยากรณ์ของ สศก. และข้อมูลทะเบียนเกษตรกรกรมส่งเสริมการเกษตร สามารถแบ่งเนื้อที่เก็บเกี่ยวได้เป็น 2 กรณี คือ 1) ความแตกต่าง น้อยกว่า ร้อยละ 5 จำนวน 12 จังหวัด คือ อุดรธานี สกลนคร นครพนม มุกดาหาร ยโสธร อุบลราชธานี ศรีสะเกษ มหาสารคาม ร้อยเอ็ด ชัยภูมิ หนองคาย กาฬสินธุ์ (ข้าวหอมมะลิ จากเดิมพยากรณ์ไว้เดือน ก.ย. 19,964,360 ไร่ ล่าสุด 20,172,133 ไร่ / ข้าวเหนียว จากเดิมพยากรณ์ไว้เดือน ก.ย. 12,414,992 ไร่ ล่าสุด 11,975,872 ไร่) และ 2) ความแตกต่าง มากกว่าเท่ากับ ร้อยละ 5 จำนวน 8 จังหวัด คือ หนองบัวลำภู บุรีรัมย์ บึงกาฬ สุรินทร์ ขอนแก่น นครราชสีมา อำนาจเจริญ เลย
จากการตรวจสอบผลผลิตต่อไร่ ข้าวนาปี ปี 2560/61 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้มีการเก็บข้อมูลทั้งในเขตชลประทาน และนอกเขตชลประทาน และพื้นที่นาลุ่ม นาดอน โดยทั้งสองพื้นที่มีพื้นที่ผลผลิตแตกต่างกัน ซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จะบูรณาการกับหน่วยงานในสังกัดในการดำเนินการตรวจสอบในเชิงลึกมากขึ้น ทั้งในเรื่องของรายการที่จัดเก็บข้อมูล รวมถึงขั้นตอนและวิธีการดำเนินงาน
ทั้งนี้ จากการวิเคราะห์ข้อมูลผลผลิตข้าวหอมมะลิและข้าวเหนียว ฤดูนาปี ปี 2560/61 โดยข้าวหอมมะลิ มีผลการพยากรณ์เนื้อที่เก็บเกี่ยวในเดือน พ.ย. รวมทั้งสิ้น 20.8 ล้านไร่ ผลผลิต 7.15 ล้านตัน แบ่งเป็น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 20 จังหวัด และภาคเหนือ 3 จังหวัด (เชียงใหม่ เชียงราย และพะเยา) สำหรับผลการพยากรณ์ข้าวเหนียวทั้งประเทศ มีเนื้อที่เก็บเกี่ยวในเดือน พ.ย. รวมทั้งสิ้น 14.68 ล้านไร่ ผลผลิต รวมทั้งสิ้น 5.72 ล้านตัน
ด้านนายอนันต์ สุวรรณรัตน์ อธิบดีกรมการข้าว กล่าวเพิ่มเติมว่า จากการพยากรณ์ของ สศก. พบว่ามีตัวเลขใกล้เคียงกับแผนข้าวครบวงจร แต่เนื่องจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือประสบปัญหาน้ำท่วม จึงทำให้มีผลผลิตลดลงมาจากที่พยากรณ์ไว้