นายกีรติ รัชโน อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ประเทศฟิลิปปินส์เดินหน้าคุมการส่งออกสินค้าที่ใช้ได้สองทางในปี 64 หลังปีนี้ได้เปิดให้ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องมาขึ้นทะเบียน ขณะที่ประเทศไทยอยู่ระหว่างการร่างกฎหมายอนุบัญญัติควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง และพัฒนาระบบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ e-TCWMD เพื่ออำนวยความสะดวกให้ผู้ประกอบการจะดำเนินการแบบค่อยเป็นค่อยไป
ปัจจุบันประเทศในกลุ่มอาเซียนเริ่มตื่นตัวต่อการควบคุมการค้าสินค้ายุทธศาสตร์ รวมถึงสินค้าที่ใช้ได้สองทางเพิ่มมากขึ้น ซึ่งสินค้าที่ใช้ได้สองทาง หมายถึง สินค้าที่สามารถนำไปใช้ได้ทั้งทางพาณิชย์และทางทหาร โดยการนำไปใช้ออกแบบ พัฒนา ผลิต ดัดแปลง เพื่อให้ได้มาซึ่งอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง อาทิเช่น เส้นใยคาร์บอนไฟเบอร์มาราจิ้งสตีล (Maraging Steel) เครื่องวัดความเร่ง สารโปแตสเซียมไซยาไนด์ เป็นต้น โดยล่าสุดฟิลิปปินส์ได้ออก พ.ร.บ.การบริหารการค้ายุทธศาสตร์ (Strategic Trade Management Act 2015) ให้อำนาจกระทรวงการค้าและอุตสาหกรรมแห่งฟิลิปปินส์ (Department of Trade and Industry : DTI) เป็นหน่วยงานหลักในการกำกับดูแลการส่งออก นำเข้า ส่งกลับ ถ่ายลำ ผ่านแดน การเป็นคนกลาง การดำเนินธุรกรรมทางการเงิน การควบคุมเทคโนโลยี และการส่งออกไปยังบุคคลหนึ่งไปอีกบุคคลหนึ่งในประเทศปลายทางที่มีต้นทางการส่งออกจากฟิลิปปินส์ (Reassignment) พร้อมทั้งกำหนดบัญชีสินค้าควบคุม 3 บัญชี ได้แก่ (1) บัญชีสินค้าทางการทหาร (Military Goods List) (2) บัญชีสินค้าที่ใช้ได้สองทาง (Dual-Use Items: DUI) ซึ่งสองบัญชีแรกใช้บัญชีสินค้าควบคุมของสหภาพยุโรปเป็นแนวทาง และ (3) บัญชีการควบคุมสินค้าแห่งชาติ (Nationally Controlled Goods) ซึ่งเป็นบัญชีสินค้าที่กำหนดเฉพาะภายใต้ความมั่นคงของประเทศ นโยบายต่อต้านการการก่อการร้าย การควบคุมอาชญากรรม และความปลอดภัยของสาธารณะ
ทั้งนี้เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมให้ผู้ประกอบการได้สามารถศึกษาและปฏิบัติตามกฎหมายได้อย่างถูกต้อง และไม่ให้ส่งผลกระทบต่อการค้าระหว่างประเทศ ฟิลิปปินส์ได้แบ่งระยะเวลาดำเนินการออกเป็น 2 ช่วง โดยช่วงแรก ในปี 2563 จะเปิดให้ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องมาขึ้นทะเบียน และในระยะถัดไปจนถึงปี 2564 จะเริ่มทยอยควบคุมกิจกรรมต่างๆ อาทิ การส่งออก นำเข้า ส่งกลับ ถ่ายลำ ผ่านแดน ตามความเหมาะสมต่อไป
อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ต้นเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา มีผู้ประกอบการฟิลิปปินส์มาขอขึ้นทะเบียนเป็นผู้ส่งออกสินค้าสองทางกับสำนักการจัดการการค้ายุทธศาสตร์ (Strategic Trade Management Office: STMO) ภายใต้การกำกับดูแลของ DTI แล้วกว่า 20 ราย และคาดว่าจะมีปริมาณผู้ประกอบการมาขึ้นทะเบียนกว่า 600 ราย และคาดว่าจะเปิดให้ผู้ประกอบการขออนุญาตส่งออกได้ในเดือน ก.ค.63 ซึ่งฟิลิปปินส์นับว่าเป็นประเทศที่สามในอาเซียนที่ได้ดำเนินการตามข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่ 1540 (UNSCR 1540)
อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า ปัจจุบันไทยอยู่ระหว่างการจัดทำร่างกฎหมายอนุบัญญัติภายใต้ พ.ร.บ.การควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง พ.ศ.2562 รวมถึงพัฒนาระบบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (e-TCWMD) เพื่อรองรับและอำนวยความสะดวกให้ผู้ประกอบการในการปฏิบัติตามกฎหมายดังกล่าว ซึ่งแนวทางการกำหนดมาตรการของไทยจะเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไปเช่นเดียวกันกับฟิลิปปินส์ เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อการค้าจนเกินความจำเป็น โดยไทยมีแผนจะเริ่มให้ผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องมาขึ้นทะเบียนในระบบ e-TCWMD ได้ภายในปี 2563 และผู้ประกอบการสามารถติดตามความคืบหน้าของกฎหมายและขั้นตอนการปฏิบัติต่างๆ ได้ทางเว็บไซต์กรมการค้าต่างประเทศ (www.dft.go.th) หรือโทร 02-528-7500-29 ต่อ 4710 , 4713 และ 4714 หรือสายด่วน 1385