นายอลงกรณ์ พลบุตร ที่ปรึกษา รมว.เกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า นายเฉลิมชัย ศรีอ่อน รมว.เกษตรและสหกรณ์ ในฐานะประธานคณะกรรมการและบริหารการจัดการผลไม้ (Fruit Board) มีความเป็นห่วงสถานการณ์ปัญหาด่านจีนและได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเร่งคลี่คลายปัญหา เพื่อไม่ให้กระทบต่อการส่งออกสินค้าเกษตรของไทย จึงได้มอบหมายให้ตนในฐานะประธานคณะทำงานจัดทำแผนการแก้ไขปัญหาผลไม้เศรษฐกิจล่วงหน้าทั้งระบบ ลงพื้นที่ภาคเหนือ 3 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่ ลำพูน และเชียงรายระหว่างวันที่ 11-15 ม.ค. 65
ทั้งนี้ ได้ประชุมเตรียมความพร้อมในการบริหารจัดการผลไม้ของภาคเหนือ ฤดูการผลิตปี 65 และตรวจเยี่ยมด่านเชียงแสน ซึ่งเป็นด่านนำเข้าส่งออกสินค้าเกษตรทางลำน้ำโขง รวมทั้งการเพิ่มความเข้มข้นสำหรับมาตรการ SPS และโควิดฟรี (Covid Free) โดยเฉพาะการประชุมทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งผ่านด่านบ่อเตน และด่านโมฮ่าน เพื่อเตรียมรับมือฤดูการผลิตผลไม้ปี 65 ซึ่งจะเริ่มต้นในเดือนมี.ค. นี้
นายอลงกรณ์ กล่าวว่า จากรายงานสถานการณ์ล่าสุด จีนได้เปิด 4 ด่านหลักทั้งหมดแล้ว ได้แก่
1. ด่านโม่ฮาน บนเส้นทาง R2A (เชียงของ-บ่อเตน-โมฮ่าน) เปิดให้บริการทุกวัน โดยกำหนดเปิดด่านตั้งแต่เวลา 07.30-16.30 น. สำหรับรถขนส่งผลไม้ และ 16.30-20.00 น. สำหรับรถเปล่า ถือเป็นความก้าวหน้าในความร่วมมือระหว่าง ไทย-สปป.ลาว และจีน จากการประชุมและตรวจความพร้อมที่ด่านเชียงของ ปรากฎว่ามีรถบรรทุกผลไม้ห้องเย็นเข้า-ออกที่ด่านเชียงของคึกคักมากขึ้น หลังจากด่านโมฮ่านเปิดโดยไม่จำกัดจำนวนรถ โดยเป็นรถบรรทุกส่งออกจากไทยมากกว่ารถที่นำเข้าสินค้าจากจีนเข้าไทย ทั้งนี้ ได้กำชับให้มีการพ่นฆ่าเชื้อทั้งรถขาเข้าและขาออกตามมาตรการ Covid free และ SPS
2. ด่านโหย่วอี้กวน เปิดให้บริการปกติ แต่ยังจำกัดรถบรรทุกสินค้าเข้าด่านไม่เกิน 100 คัน เนื่องจากมาตรการโควิดที่เข้มงวดซึ่งทางการไทยและเวียดนามได้ประสานงานกับจีน เพื่อให้เพิ่มปริมาณการปล่อยรถสินค้า ซึ่งได้ให้ทูตเกษตรไทยในปักกิ่ง และกวางโจวเสนอจีนให้ใช้ในแนวทางเดียวกับด่านโมฮ่าน
3. ด่านรถไฟผิงเสียง เปิดนำเข้าผลิตภัณฑ์อาหารที่ขนส่งผ่านห่วงโซ่ความเย็น (รวมผลไม้ไทย) ระหว่างวันที่ 4-17 ม.ค. 65 (ตามมาตรการ เปิด 14 วัน ปิด 14 วัน)
4. ด่านตงซิง กลับมาเปิดให้บริการเมื่อวันที่ 10 ม.ค. 65 หลังจากปิดด่านเนื่องจากพบผู้ติดเชื้อโควิด-19 ในเมืองตงซิง โดยเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้ไปตรวจเยี่ยมล้งใหญ่เป็นบริษัทไทยกำลังขึ้นตู้คอนเทนเนอร์เป็นทุเรียนทวาย (นอกฤดู) จากชุมพรและภาคใต้แจ้งว่าส่งออกไปที่ด่านตงชิง
"ได้เสนอรายงานเบื้องต้นต่อนายเฉลิมชัย และนายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรี และรมว.พาณิชย์ โดยปลายเดือนนี้ทางการไทยและจีนได้หารือก่อนหน้านี้จนได้ข้อสรุป ในการที่กระทรวงเกษตรฯ ของไทยจะเป็นเจ้าภาพการประชุมร่วมระหว่างกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กับกระทรวงเกษตรของจีน และเดือนหน้าจะมีการประชุมว่าด้วยมาตรการ SPS ระหว่าง 2 ประเทศ" นายอลงกรณ์ กล่าว
นายอลงกรณ์ กล่าวต่อว่า การขนส่งผลไม้ทางเรือจากแหลมฉบังมีแนวโน้มดีขึ้นเช่นกัน มีสายการเดินเรือเปิดให้บริการเพิ่มขึ้นหลายสายเช่น Evergreen หยังหมิง KMTC Cosco Wan Hai TSL CNC CK และมีการประกาศค่าระวางล่าสุด ตั้งแต่วันที่ 9 ม.ค. ที่ผ่านมา ลดค่าระวางจาก 6,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อตู้ ลงเหลือ 4,800 ดอลลาร์สหรัฐต่อตู้ นับเป็นสัญญาณที่ดีตั้งแต่ต้นปี
"รมว.เกษตรฯ และรมว.พาณิชย์ ไม่ได้นิ่งนอนใจ ได้ประสานความร่วมมือกับประเทศที่เกี่ยวข้องตั้งแต่เกิดปัญหาด่านติดขัดรุนแรงในช่วงเดือนพ.ย. และธ.ค. ที่ผ่านมาจนสถานการณ์เริ่มดีขึ้น และขอความร่วมมือผู้ประกอบการส่งออกให้ยึดแนวปฏิบัติการป้องกันการปนเปื้อนเชื้อโควิด-19 อย่างเคร่งครัด หากด่านจีนตรวจพบเชื้อโควิด-19 ในตู้สินค้าปิดด่านทันที" นายอลงกรณ์ กล่าว
อย่างไรก็ตาม แม้ปี 64 จะเผชิญปัญหาด่านติดขัด และตู้ขนส่งสินค้าขาดแคลน รวมทั้งค่าระวางเรือปรับขึ้นสูงมาก แต่ไทยสามารถส่งออกผลไม้ไปจีนสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ใน 11 เดือน ในปี 64 มีมูลค่ากว่า 1.5 แสนล้านบาท และครองส่วนแบ่งในตลาดจีนเป็นอันดับหนึ่ง มีมาร์เก็ตแชร์ถึง 45% ดังนั้น ขอให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันในการขยายการส่งออกผลไม้ให้เพิ่มขึ้นจากปี 64