นายพิทักษ์ อุดมวิชัยวัฒน์ อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชิย์ เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 28 มี.ค.ที่ผ่านมา กระทรวงพาณิชย์สหรัฐอเมริกาได้ประกาศในเว็บไซต์ของหน่วยงานแจ้งการเปิดไต่สวนการหลบเลี่ยงมาตรการตอบโต้การทุ่มตลาดและการอุดหนุน (Anti-Circumvention: AC) สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกมาจาก 4 ประเทศ ได้แก่ มาเลเซีย เวียดนาม กัมพูชา และไทย เนื่องจากเห็นว่าสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจาก 4 ประเทศดังกล่าวเป็นการนำเข้าชิ้นส่วนจากจีนมาประกอบเป็นสินค้าสำเร็จรูปแล้วส่งออกไปสหรัฐฯ เพื่อหลบเลี่ยงมาตรการโต้การทุ่มตลาด (Anti-Dumping: AD) และมาตรการตอบโต้การอุดหนุน (Countervailing Duty: CVD) ที่สหรัฐฯ ใช้บังคับกับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจากจีน
ทั้งนี้สืบเนื่องจากบริษัท Auxin Solar Inc. ซึ่งเป็นผู้ผลิตสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ในสหรัฐฯ ได้ยื่นเรื่องให้กระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ เปิดไต่สวน AC สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ที่ส่งออกจาก 4 ประเทศดังกล่าว ซึ่งกรมฯ ได้แจ้งผู้ส่งออกไทยให้ทราบโดยทันทีและได้มีการประสานกันอย่างใกล้ชิดเพื่อติดตามความคืบหน้าอย่างต่อเนื่อง และเมื่อวันที่ 8 มี.ค.65 กรมฯ ได้มีหนังสือถึง Ms.Marisa Lago, Under Secretary of Commerce for International Trade กระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ยื่นคัดค้านการเปิดไต่สวนดังกล่าวแล้ว โดยให้เหตุผลว่า สินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ของไทยมีกระบวนการผลิตที่มีการแปรสภาพอย่างเพียงพอ มิใช่กระบวนการผลิตเพียงเล็กน้อย จึงไม่เข้าข่ายการหลบเลี่ยงมาตรการ AD/CVD ที่สหรัฐฯใช้บังคับกับสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์จากจีน พร้อมเรียกร้องให้ยกเว้นสินค้าดังกล่าวที่ส่งออกจากไทยออกจากขอบเขตการไต่สวน ต่อมาเมื่อวันที่ 29 มี.ค.65 นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฏ์ รองนายกรัฐมนตรีและ รมว.พาณิชย์ ได้มีหนังสือถึง Ms. Gina M. Raimondo รมว.พาณิชย์สหรัฐฯ คัดค้านการเปิดไต่สวนกรณีดังกล่าวอีกฉบับด้วย
ตามกระบวนการไต่สวน AC ของสหรัฐฯ เมื่อมีประกาศเปิดไต่สวน AC แล้ว กระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ จะส่งแบบสอบถาม (Questionnaire) ให้กับผู้ส่งออกไทยเพื่อเปิดโอกาสให้ชี้แจงข้อมูลและข้อเท็จจริงในกระบวนการไต่สวน นอกจากนี้ผู้มีส่วนได้เสียยังสามารถแสดงความคิดเห็นได้ตลอดกระบวนการไต่สวนซึ่งกรมฯ จะมีการประชุมหารือกับผู้ส่งออกไทยเพื่อเตรียมความพร้อมในการแก้ต่างกรณีดังกล่าวต่อไปโดยกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ จะมีประกาศผลการไต่สวนเบื้องต้นภายใน 150 วัน และจะต้องมีประกาศผลการไต่สวนชั้นที่สุดภายใน 300 วัน นับตั้งแต่วันที่ประกาศเปิดไต่สวนลงใน Federal Register โดยหากผลการไต่สวนพบว่าผู้ส่งออกรายใดมีการหลบเลี่ยงฯ จริง สหรัฐฯ จะขยายการเรียกเก็บอากร AD/CVD กับผู้ส่งออกรายนั้นที่ส่งสินค้าดังกล่าวไปยังสหรัฐฯ ตามอัตราอากร AD/CVD ที่เรียกเก็บจากจีน ดังนั้นเพื่อรักษาและปกป้องผลประโยชน์ในการส่งออก ผู้ส่งออกไทยควรเข้าร่วมกระบวนการไต่สวนของสหรัฐฯโดยการให้ข้อมูลตามแบบสอบถามเพื่อพิสูจน์ว่าไม่ได้กระทำการหลบเลี่ยงฯ ตามที่ถูกกล่าวหา
ทั้งนี้ มาตรการ AC คือ มาตรการที่ประเทศผู้นำเข้าใช้ในการตอบโต้ผู้ส่งออกที่มีพฤติการณ์หลบเลี่ยงมาตรการ AD หรือมาตรการ CVD ซึ่งในการกำหนดใช้มาตรการ AC นั้นจะต้องผ่านกระบวนการและขั้นตอนการยื่นคำขอ การเปิดไต่สวน และการดำเนินกระบวนการไต่สวนตามที่กฎหมายประเทศผู้นำเข้ากำหนด โดยในกรณีที่มีการไต่สวนแล้วพบว่าผู้ส่งออกรายใดมีการหลบเลี่ยงฯ ก็จะขยายการเรียกเก็บอากร AD/CVD ไปยังสินค้าที่ส่งออกจากผู้ผลิตรายดังกล่าว
อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวว่า ไทยมีการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีตลาดส่งออกหลัก ได้แก่ สหรัฐฯ เวียดนาม ฮ่องกง ญี่ปุ่น และจีน โดยในปี 2564 ไทยส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ไปยังสหรัฐฯ คิดเป็นมูลค่า 1,069.49 ล้านดอลลาร์ หรือคิดเป็นสัดส่วน 49.10% ของปริมาณการส่งออกสินค้าเซลล์แสงอาทิตย์ทั้งหมดของไทย