นายสมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI)กล่าวในงานสัมมนา "PRACHACHAT BUSINESS FORUM #ฝ่าพายุความเปลี่ยนแปลง" ว่า ไทยกำลังเข้าสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ ทั้งภูมิรัฐศาสตร์ และเทคโนโลยีที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างก้าวกระโดด ซึ่งมองว่าประเทศจะต้องปลดล็อค 3 ด้าน เพื่อให้ก้าวสู่การเปลี่ยนแปลงได้ คือ
1. กฎระเบียบโบราณ ซึ่งภาครัฐเป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัด อาทิ กฎหมายเข้าเมืองที่บังคับใช้มานานถึง 45 ปี แม้รัฐจะออกนโยบายฟรีวีซ่าแล้ว แต่ยังมีข้อจำกัดที่ชาวต่างชาติจะต้องรายงานตัวทุก ๆ 90 วัน หรือกฎหมายในหลายฉบับ ที่ก่อให้เกิดความยากลำบากในการดำเนินธุรกิจของประชาชน ซึ่งปัจจุบันมีการออกกฎหมายใหม่เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก รวมกันกว่า 10,877 ฉบับ บางฉบับมีประโยชน์ ขณะที่อีกหลายฉบับมีข้อกังวลว่าจะสร้างภาระให้กับประชาชน
ซึ่งในต่างประเทศมีการนำกฎหมายต่าง ๆ มาจัดการ และจัดระเบียบใหม่ หรือทดลองทำกิโยตินกฎหมาย พบว่าประสบความสำเร็จในการทำธุรกิจได้ง่ายมากขึ้น ซึ่งการจัดระเบียบกฎหมายที่โบราณและล้าสมัย จะเป็นหนึ่งวิธีที่ทำให้ประเทศไทยมีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจดีขึ้นได้ โดยไม่จำเป็นต้องใช้เงิน
2. ปัญหาการศึกษา ที่ผ่านมาประเทศไทยมีระบบการศึกษาแบบท่องจำ ทำให้ไม่สามารถเผชิญกับโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วได้ สะท้อนจากการสอบ PISA ที่ปรับตัวลดลงต่อเรื่องตลอด 20 ปี และปัจจุบันยังไม่เห็นแรงขับเคลื่อนครั้งใหญ่ที่จะทำให้การศึกษาไทยฝ่าด่านการศึกษาในรูปแบบการเน้นท่องจำไปได้
นอกจากนี้ การศึกษาในประเทศไทย ยังไม่มีการปรับปรุงหลักสูตรการศึกษามาแล้ว 15 ปี และเน้นการท่องจำมากกว่าการพัฒนาระบบความคิดขั้นสูง ขณะที่ต่างประเทศ มีการปรับหลักสูตรการศึกษาอยู่เสมอ
3.การทดลองโดยไม่เรียนรู้ ประเทศไทยต้องปลดล็อควิธีการทำงาน ซึ่งการทดลองเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งสำหรับโลกที่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทั้งนี้ หน่วยงานในประเทศไทยมีการทำการทดลอง แต่ไม่มีการเก็บข้อมูลการเรียนรู้ว่าผลลัพธ์ที่ได้เป็นอย่างไร ซึ่งหากไม่เรียนรู้ ไม่มีการเก็บผลของการศึกษามาประเมิน เพื่อมาดำเนินการต่อไปให้ดี ก็จะไม่สามารถแก้ไขปัญหาประเทศได้
"ถ้าประเทศไทยจะก้าวเดินไปได้ ธุรกิจมีความพร้อม รายใหญ่พร้อมมากกว่า รายเล็กก็พยายามในการปรับตัว แต่ถ้าภาครัฐไม่ปรับตัว ไม่ปลดล็อคประเทศไทยออกจาก 3 เรื่อง ประเทศไทยก็ยากที่จะก้าวต่อไปได้" นายสมเกียรติ ระบุ