นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรมว.พาณิชย์ เปิดเผยว่า ในปัจจุบัน ผู้ประกอบการไทยต้องปรับตัวให้ทันกับเทรนด์การบริโภคที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เน้นความสะดวกสบาย ซึ่งได้มอบนโยบายให้ทีมพาณิชย์ทำการศึกษาและสำรวจตลาดอยู่เสมอ เพื่อช่วยให้ผู้ประกอบการไทยหรือส่วนที่เกี่ยวข้องเท่าทันการค้ายุคใหม่
ล่าสุด ได้รับรายงานจาก น.ส.อรนุช วรรณภิญโญ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว สาธารณรัฐประชาชนจีน รายงานว่า ขณะนี้แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ของจีน อย่าง JD.com, Taobao และ Meituan ต่างได้ปรับกลยุทธ์การแข่งขันทางธุรกิจใหม่ เน้นการจัดส่งด่วน เพื่อตอบสนองความต้องการการบริโภคในทุกช่วงเวลาของชาวจีน จึงมีโหมดใหม่เรียกว่า โหมดการจัดส่งภายใน 1 ชั่วโมง (Instand Delivery) ซึ่งกำลังได้รับความนิยมจากผู้บริโภคชาวจีนอย่างมาก
โดยทูตพาณิชย์ระบุว่า หลังจากการแพร่ระบาดของโรค Covid-19 พฤติกรรมการบริโภคของผู้คนในจีนเปลี่ยนแปลงไป โดยชาวจีนมีการสั่งซื้อสินค้าทางออนไลน์มากขึ้น และมีความต้องการระยะเวลาการจัดส่งสินค้าที่รวดเร็วมากขึ้น โดยผู้บริโภคประมาณ 75% หวังว่าจะได้รับสินค้าในวันเดียวกันหลังจากทำการสั่งซื้อ แทนที่จะต้องรอถึง 3-5 วันในการจัดส่งตามข้อกำหนดของอีคอมเมิร์ซแบบดั้งเดิม การค้าปลีกแบบจัดส่งทันที (Instant Retail) ซึ่งเป็นรูปแบบการขายปลีกสินค้ารูปแบบใหม่ จึงตอบสนองการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมการบริโภคของชาวจีนได้เป็นอย่างดี
ตามรายงาน "การพัฒนาอุตสาหกรรมค้าปลีกแบบจัดส่งทันที (Instant Retail) 2023" ยังระบุ ข้อมูลที่เกี่ยวข้องแสดงให้เห็นว่าในเมืองชั้นหนึ่ง สัดส่วนของผู้บริโภคที่ใช้บริการสั่งซื้อออนไลน์และส่งแบบออฟไลน์ภายใน 30 นาที (Instant Delivery) เป็นช่องทางการช้อปปิ้งหลักสูงถึง 64% คาดว่าหมดธุรกิจนี้ จะกลายเป็นช่องทางหลักในการบริโภคของชาวจีนในอนาคต
โดยในช่วงต้นเดือนมิถุนายน บริษัท อาลีบาบา ได้ประกาศเปิดตัวบริการ Xiaoshida Instant Delivery บนแอป Taobao มีทั้งร้านค้ามณฑลอื่นๆ และร้านค้าที่ตั้งอยู่ในพิกัดใกล้เคียงของผู้ซื้อ เมื่อการสั่งซื้อสำเร็จลูกค้าจะสามารถได้รับสินค้าที่สั่งซื้อได้ภายในหนึ่งชั่วโมง และมี Ele.me ที่เป็นแอพสั่งอาหารเช่นเดียวกับ Meituan ทำหน้าที่รับผิดชอบในการจัดส่งภายในหนึ่งชั่วโมง ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์กว่า 10 ล้านรายการจาก ซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ อาทิ Tmall Supermarket, FoodTalks, Hema (Fresh Hippo) ซูเปอร์มาร์เก็ตชุมชน ร้านดอกไม้ และร้านขายผลไม้มากกว่า 300,000 แห่ง ภายในท้องถิ่นของผู้ใช้
ในขณะเดียวกัน บริษัทอีคอมเมิร์ซ (e-commerce) ยักษ์ใหญ่ในจีน อย่างบริษัท JD.com ก็เปิดให้บริการโหมด JD Instant Delivery จัดส่งได้เร็วสูงสุดภายในเวลาเพียง 9 นาที ครอบคลุมซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ ร้านสะดวกซื้อที่เปิดตลอด 24 ชั่วโมง ตลาดอาหารสด/ผัก รวมถึงผลิตภัณฑ์ดิจิทัลบนมือถือ ยา เครื่องดื่ม เครื่องใช้ในบ้าน อาหารสด ดอกไม้ และหมวดอื่นๆ ผู้ใช้งานสามารถกำหนดและเลือกระยะเวลาได้ในหน้าชำระเงิน โดยระยะเวลาจัดส่งที่เร็วที่สุดสำหรับการสั่งซื้อหลายรายการภายในระยะ 2-5 กิโลเมตร จะแสดงผลอย่างเร็วที่สุด 17 นาที และช้าที่สุด 40 นาที
นอกจากนี้ แพลตฟอร์มน้องใหม่มาแรงอย่าง Douyin (TikTok ) ของจีน ที่เมื่อไม่นานมานี้ได้เปิด Douyin E-commerce จนได้รับความนิยมในตลาดจีนเป็นอย่างมาก ล่าสุดได้เปิดให้บริการโหมด Xiaoshida Instant Delivery โดยได้มีซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ ไปจนถึงร้านค้าขนาดเล็กเข้าร่วมโหมดบริการดังกล่าว อาทิ Xiaomi Home, Pupu Supermarket และ Jingdong Qixian รวมถึงผู้ค้ารายย่อยในท้องถิ่น อาทิ IKEA Flowers และร้าน Huaxianzi Flower Shop ซึ่งเป็นร้านขายดอกไม้ระดับท้องถิ่น ในโหมด "จัดส่งภายในหนึ่งชั่วโมง" ของ Douyin มีสินค้าที่ครอบคลุมถึงผลไม้ ของชำ ดอกไม้ ของขบเคี้ยว เครื่องดื่ม ผลิตภัณฑ์ดิจิทัล ยา และผลิตภัณฑ์อื่นๆ อีกมากมาย
ดังนั้นเพื่อให้ผู้ประกอบการไทยสามารถแข่งขันในตลาดที่รุนแรงของจีน และปรับตัวให้ทันกับการค้ายุคใหม่ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ผู้ส่งออก รวมถึงผู้ประกอบการธุรกิจค้าปลีกในไทย ควรศึกษากลยุทธ์การตลาดในรูปแบบใหม่ที่มีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ให้สามารถนำไปใช้กับการสั่งซื้อ และการส่งสินค้าภายในประเทศ กระตุ้นการบริโภคให้เพิ่มมากขึ้น และส่งเสริมให้เกิดการบริโภคกับร้านค้าท้องถิ่นขนาดเล็กในพื้นที่ทั้ง SME และ MSME ใช้เทคโนโลยีช่วยพัฒนาทั้งด้านการผลิต การตลาดและการบริหารจัดการตลอดห่วงโซ่การผลิตและการขนส่ง สร้างเงินในท้องถิ่น