กระทรวงสาธารณสุข, คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี, คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล และคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ร่วมลงนามประกาศเจตนารมณ์ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์การแพทย์ขั้นสูง หรือที่เรียกว่า ATMPs เพื่อส่งเสริมการวิจัย การผลิต และการใช้ประโยชน์จากผลิตภัณฑ์ ATMPs ที่ได้มาตรฐาน เป็นที่ยอมรับ เพื่อเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงยาของผู้ป่วย ตามหลักจริยธรรมและสิทธิมนุษยชน และความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
โดยตั้งเป้าหมายเปิดบริการ และวิจัยผลิตภัณฑ์ ATMPs ในพื้นที่ทดลอง 5 แห่ง ในสังกัดกรมการแพทย์ กรมควบคุมโรค สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ควบคู่ไปกับการจัดตั้งศูนย์บริการผลิตภัณฑ์ยา ATMPs แบบเบ็ดเสร็จ เพื่ออำนวยความสะดวกในการอนุมัติการวิจัยและผลิตภัณฑ์ยา ATMPs คาดว่าการดำเนินงานตามเจตนารมณ์นี้ จะช่วยสร้างเศรษฐกิจให้กับประเทศประมาณ 1,500 ล้านบาท/ต่อปี
นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมว.สาธารณสุข เปิดเผยว่า ปัจจุบัน มีการวิจัยพัฒนาผลิตภัณฑ์การแพทย์ขั้นสูง หรือ ATMPs ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ ยาที่มีตัวยาที่ออกฤทธิ์เป็นยีน สเต็มเซลล์ หรือเนื้อเยื่อ ซึ่งในต่างประเทศมีการวิจัยและประสบความสำเร็จอย่างมากมาย และผลิตภัณฑ์ดังกล่าวยังมีจุดเด่นที่มีการพัฒนาทางการแพทย์อย่างก้าวกระโดด เช่น ใช้รักษาโรคทางพันธุกรรมบางชนิดที่ไม่มียารักษาได้ หรือใช้รักษาโรคร้ายแรงที่ผู้ป่วยผ่านการใช้ยาหรือวิธีการรักษาอื่นแล้ว ยังไม่สามารถรักษาให้หายได้ เป็นต้น โดยผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีมูลค่า 1 แสน - 1 ล้านเหรียญสหรัฐอเมริกา หรือ 3 - 30 ล้านบาท ต่อการรักษาแต่ละครั้ง
อย่างไรก็ดี ในปี 2567 ที่ผ่านมา ผลิตภัณฑ์ ATMPs มีขนาดตลาดถึง 2.28 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐฯ (Dimension market research) เพื่อให้ประเทศไทยมีผลิตภัณฑ์ ATMPs ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล และสามารถต่อยอดความก้าวหน้าให้กับประเทศได้ จึงจำเป็นต้องเร่งรัดการพัฒนา โดยมีเป้าหมายปี 2568 ให้คนไทยและชาวต่างชาติ สามารถเข้าถึงยา ATMPs ในประเทศไทยที่ได้มาตรฐานอย่างเหมาะสม ผ่านกลไกการอนุญาตวิจัย ยา