นายอมรเทพ จาวะลา ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ ผู้บริหารสำนักวิจัย ธนาคาร ซีไอเอ็มบี ไทย [CIMBT] กล่าวว่า เมื่อคืนวันที่ 9 เม.ย. 68 ตามเวลาประเทศสหรัฐ ทรัมป์ประกาศเลื่อนเก็บภาษีตอบโต้ประเทศต่างๆ ออกไป 90 วัน ส่วนจีน โดนภาษีที่ 125% เนื่องจากจีนตอบโต้เก็บภาษีนำเข้าจากสหรัฐ 84%
สำหรับประเทศไทย แม้จะโดนเลื่อนเก็บภาษีนำเข้า 36% ออกไปก่อน เหลือการจัดเก็บเพียง 10% เท่ากับประเทศอื่นส่วนใหญ่ แต่ก็นับว่ามีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากนโยบายการค้าสหรัฐ ความไม่แน่นอนและความตึงเครียดที่ยืดเยื้อ สำนักวิจัย ธนาคาร ซีไอเอ็มบี ไทย จึงได้ปรับลดคาดการณ์ GDP ปี 68 จาก 2.7% ลงเหลือ 1.8%
อย่างไรก็ดี บนความไม่แน่นอน หากมีการจัดเก็บภาษีสูงขึ้น เศรษฐกิจไทยอาจเข้าสู่ภาวะถดถอยทางเทคนิคในไตรมาส 3/68 และไตรมาส 4/68 และเติบโตเพียง 1.4% แต่ถ้าเศรษฐกิจสหรัฐเข้าสู่ภาวะถดถอยแม้เพียงเล็กน้อย และความผันผวนทั่วโลก เศรษฐกิจไทยอาจชะลอลงหนักกว่าคาด
มาตรการภาษีทรัมป์จะทำการค้าโลกชะลอ การส่งออกของไทยปีนี้อาจเติบโตเพียง 1.4% การผลิต-การนำเข้าวัตถุดิบและเครื่องจักรลดลง การลงทุนชะลอตัว รายได้แรงงานและนอกภาคเกษตรมีแนวโน้มอ่อนตัว โดยกลุ่มอุตสาหกรรมที่เปราะบาง ได้แก่ เหล็กและอะลูมิเนียม ยานยนต์ ชิ้นส่วนยานยนต์ ยาและเวชภัณท์ อาจได้รับผลกระทบมากกว่ากลุ่มอื่น
จากเศรษฐกิจเติบโตชะลอลงท่ามกลางเงินเฟ้อต่ำ อาจเปิดทางให้ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ผ่อนคลายนโยบายการเงิน เพิ่มเติม ในกรณีนี้คาดว่า ธปท.จะไม่ลดดอกเบี้ยรุนแรง เพราะข้อจำกัดหลายประการที่ไม่เอื้อต่อการผ่อนคลายแบบครอบคลุม คาดการณ์ดอกเบี้ยนโยบายปีนี้ 1.25% แต่หากเศรษฐกิจอ่อนแอกว่าคาดอาจมีการลดดอกเบี้ยลงถึงระดับ 1.00% ถ้าแรงกดดันจากภาษียังอยู่ เงินเฟ้อเร่งตัว ธปท.อาจใช้มาตรการเฉพาะจุด เช่น ช่วยเหลือหนี้ SMEs และอัดฉีดสภาพ คล่อง แทนการเน้นลดดอกเบี้ย
ขณะที่มาตรการการคลังจะมีบทบาทมากขึ้นในการกระตุ้นเศรษฐกิจ จากความกังวลต่อสินเชื่อที่อ่อนแอ และความเสี่ยงภาวะกับดักสภาพคล่อง โดยเฉพาะหากความเชื่อมั่นภาคธุรกิจและผู้บริโภคยังไม่ฟื้น
ส่วนค่าเงินบาท คาดว่าจะอ่อนค่าช่วงกลางปีก่อนจะทรงตัวปลายปี จากปัจจัยที่ดอลลาร์แข็งค่าในภาวะตลาดผันผวน กดดันค่าเงินประเทศเกิดใหม่ รวมถึงค่าเงินบาท ดังนั้น เงินบาทอาจอ่อนค่าในไตรมาส 2/68 จากการไหลออกของเงินทุน การนำเงินปันผลกลับประเทศ รายได้ท่องเที่ยวทรงตัวหรือชะลอลง นอกจากนี้ ส่วนต่างดอกเบี้ยที่กว้างขึ้นระหว่างไทยกับสหรัฐจะกดดันเงินบาทเพิ่มเติม อยากให้ระวังเงินบาทผันผวนอ่อนค่าอีกครั้งช่วงปลายปีหากมีความไม่แน่นอนในการเก็บภาษีที่สูงขึ้น
ด้านฐานท่องเที่ยวไทยที่แข็งแกร่ง และผลกระทบจากสงครามการค้าที่จำกัด อาจช่วยให้เงินบาทเป็น 'สินทรัพย์ ปลอดภัย" ระดับภูมิภาคได้บางส่วน ภาคการท่องเที่ยว คาดว่านักท่องเที่ยวยังคงเพิ่มขึ้น แต่คงเพิ่มเพียงเล็กน้อย คาดว่าจะเห็น 37.1 ล้านคนปีนี้ เทียบกับ 35.5 ล้านคนปีก่อน
นายอมรเทพ ระบุว่า ย้อนกลับไปดูไทม์ไลน์ วันที่ 2 เม.ย.68 ทรัมป์ประกาศเก็บภาษีตอบโต้เท่าเทียม (Reciprocal Tariffs) กับ หลายประเทศ โดยให้เหตุผลว่าชาติเหล่านั้นได้รับสิทธิประโยชน์ทางการค้าอย่างไม่เป็น ระโยชน์ทางการค้าอย่างไม่เป็นธรรม และเรียกว่าเป็น "วันปลดแอก" ของสหรัฐ ซึ่งเขายืนยันจะใช้แนวทาง "ตาต่อตา" หากใครเก็บภาษีจากสหรัฐฯ สหรัฐฯ จะเก็บคืนในอัตราเท่ากัน ระบุว่าจะนำ รายได้จากภาษีไปลดหนี้ประเทศและสนับสนุนประชาชนอเมริกัน
ทั้งนี้ อยากชวนวิเคราะห์ว่า ทรัมป์ต้องการอะไรกันแน่ และทรัมป์ต้องการอะไรจากเรา?
- สหรัฐต้องการลดการพึ่งพาจีนและพันธมิตรที่ไม่แท้จริงของสหรัฐฯ
- มองว่าปัญหานี้เป็นระยะยาว หากไม่ทำอะไรผลิตภาพของสหรัฐฯ จะถดถอย
- มองว่าระบบการค้ามีความไม่เป็นธรรม โดยอ้างอิงจากรายงาน "อุปสรรคการค้าต่างประเทศ" ของ USTR ซึ่ง ระบุว่าหลายประเทศเก็บภาษีสินค้าจากสหรัฐในอัตราสูง
- ตั้งใจนำรายได้จากภาษีมาลดหนี้สาธารณะ และเตรียมแผนลดภาษีภายในประเทศ
- เสนอทางออกของสงครามการค้า ได้แก่ ลดภาษีนำเข้า ยกเลิกมาตรการกีดกันที่ไม่ใช่ภาษี หยุดแทรกแซง ค่าเงิน นำเข้าสินค้าจากสหรัฐฯ มากขึ้น ลงทุนในสหรัฐเพิ่มขึ้น
สำหรับแนวโน้มเศรษฐกิจสหรัฐฯ อยู่บนทางแยก มี 2 แนวโน้มที่เป็นไปได้ในอนาคต
แนวโน้มที่ 1 : เศรษฐกิจโตช้า (Slow Growth) GDP สหรัฐลดลงจาก 2.1% มาอยู่ที่ 1.4% ชาวอเมริกันบริโภค น้อยลง เก็บออมมากขึ้น เลื่อนการลงทุนใหม่ เงินเฟ้อพุ่งจาก 3% ไปที่ 3.7% ด้านดอกเบี้ย เฟดอาจไม่ลดดอกเบี้ยเร็ว ๆ นี้ หรือ ลดดอกเบี้ยครั้งเดียวช่วงไตรมาส 4/68 ค่าเงินดอลลาร์จะแข็งค่าขึ้น เมื่อเทียบกับยูโรและสกุลเงินกลุ่ม G7 แต่แข็งค่าไม่ มากเทียบตลาดเกิดใหม่ แนวโน้มนี้มีความน่าจะเป็น 80%
แนวโน้มที่ 2 : เศรษฐกิจถดถอยเล็กน้อย (Mild Recession) GDP สหรัฐ หดตัว -0.2% จากผลกระทบของ reciprocal tariff ความไม่แน่นอนทางนโยบาย และการตอบโต้ ด้านภาคครัวเรือนชั้นกลางถึงรายได้สูง อาจลดการใช้จ่ายลง เงินเฟ้ออยู่ราว ๆ 5% ในปี 68 ธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด) อาจกลับมาเพิ่มอัตราดอกเบี้ย หรืออย่างน้อยก็จะคงอัตราดอกเบี้ยที่ระดับเดิมไปถึงปี 69 เงินดอลลาร์จะแข็งค่าอย่างมากและถูกมองว่าเป็นสินทรัพย์ที่ปลอดภัยในช่วงวิกฤต การลดการพึ่งพาโลกาภิวัตน์อาจ ทำให้การค้าระหว่างประเทศลดลงอย่างมาก กระทบต่อ GDP ในระยะยาว แนวโน้มนี้มีความน่าจะเป็น 20%
คู่มืออยู่รอดในยุคความผันผวนทรัมป์
- การลงทุน เน้นเชิงรับ รักษาเงินต้น เช่นพันธบัตรรัฐบาล หุ้นกู้ที่มีความน่าเชื่อถือดีในอุตสาหกรรมที่เสี่ยงต่ำ เพิ่ม เงินสดสำรอง กระจายลงทุนข้ามภูมิภาค
- การบริโภค ใช้จ่ายอย่างมีสติ เก็บออมเผื่อฉุกเฉิน เลี่ยงการกู้เกินจำเป็น
- SMEs วางแผนระยะสั้น คุมต้นทุน ใช้เทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์
- ธุรกิจขนาดใหญ่ ป้องกันความเสี่ยง ใช้ซัพพลายเชนในประเทศ ขยายสู่ตลาดอาเซียน
"โดยสรุปหลักการสำคัญ คือ รักษาสภาพคล่องให้ดี ดูแลควบคุมต้นทุน ลดความเสี่ยง และไม่สร้างหนี้โดยไม่จำเป็น" นายอมรเทพ กล่าว