เจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีนและนักเศรษฐศาสตร์ต่างมองว่า บรรยากาศด้านการลงทุนของจีนดีขึ้นเรื่อยๆ แต่บริษัทต่างชาติก็ยังมีเรื่องร้องเรียน เพื่อบอกกล่าวให้กับทางการได้รับทราบถึงผลกระทบที่พวกเขาได้รับมากขึ้นจากการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจของจีน
เฉิน เต๋อหมิง รัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์จีน กล่าวในที่ประชุม World Investment Forum (WIF) ครั้งที่ 2 ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองเซียะเหมิน มณฑลฟูเจียนว่า บรรยากาศการลงทุนโดยรวมในจีนนั้นดีขึ้นนับตั้งแต่ช่วงที่เกิดวิกฤตการเงินโลก
แม้ว่า จะมีเสียงร้องเรียนซ้ำแล้วซ้ำเล่าเกี่ยวกับบรรยากาศการลงทุนในจีนที่ย่ำแย่ แต่นักลงทุนต่างชาติก็ยังหลั่งไหลเข้ามาลงทุนเพื่อทำธุรกิจในจีน โดยในช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ ยอดเงินลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศของจีนเพิ่มขึ้น 20.65% เมื่อเทียบเป็นรายปี แตะ 5.83 หมื่นล้านดอลลาร์ ขณะที่บริษัทต่างชาติที่เข้ามาตั้งบริษัทในจีนช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ก็มีจำนวนเพิ่มขึ้น 17.9% เป็น 14,459 แห่ง
เจ้าหน้าที่กระทรวงพาณิชย์จีนคาดว่า ยอดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศปีนี้น่าจะสูงเกิน 1 แสนล้านดอลลาร์ เมื่อเปรียบเทียบกับปีที่แล้วที่ 9.0 หมื่นล้านดอลลาร์
หวง จือหลง ผู้เชี่ยวชาญจากศูนย์การแลกเปลี่ยนทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศของจีน กล่าวว่า สถานการณ์ที่สวนทางกันไปมาดังกล่าวไม่ใช่เรื่องที่น่าประหลาดใจแต่อย่างใด เพราะการร้องเรียนเข้ามานั้นชี้ให้เห็นว่า บริษัทต่างชาติให้ความสำคัญกับตลาดจีนมากยิ่งขึ้น ขณะที่จีนกำลังจะขึ้นแท่นตลาดที่มีความสำคัญที่สุดและมีอำนาจซื้อที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก
รมว.พาณิชย์จีนกล่าวในการประชุมเมื่อวันอังคารที่ผ่านมาว่า การที่บริษัทต่างชาติมีความรู้สึกที่ผสมปนเปเกี่ยวกับการลงทุนในจีนนั้น ถือเป็นเรื่องที่สามารถทำความเข้าใจได้ กล่าวคือ ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมานับตั้งแต่ที่จีนเปิดประเทศ อุตสาหกรรมจีนได้ขยายตัวอย่างมหาศาล อีกทั้งจีนยังเป็นแหล่งทรัพยากรด้านแรงงานที่มีคุณภาพ และมีระบบสาธารณูปโภคที่ค่อนข้างดี แต่ในขณะเดียวกัน บริษัทต่างชาติก็รับรู้ถึงแรงกดดันอันเนื่องมาจากความสามารถในการแข่งขันที่สูงขึ้นของบริษัทเอกชนและรัฐวิสาหกิจของจีน
รมว.พาณิชย์จีน กล่าวว่า จีนจะยังคงได้รับเงินลงทุนจากต่างประเทศจำนวนมหาศาลต่อไปในช่วง 2-3 ปีข้างหน้า แม้ว่าการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกจะยังคงมีปัจจัยที่ผันผวนอยู่ก็ตาม โดยปัจจุบัน หลายประเทศและองค์กรต่างๆจัดอันดับให้จีนเป็นจุดหมายปลายทางที่น่าสนใจที่สุดสำหรับการลงทุน ซึ่งอันดับดังกล่าวน่าจะคงอยู่ต่อไปอีก 2-3 ปี
เสียงร้องเรียนที่มีเข้ามาเหล่านี้สะท้อนให้เห็นถึงวิธีการที่จีนได้นำมาใช้เพื่อปรับโครงสร้างทางเศรษฐกิจ ซึ่งคงจะไม่ใช่ข่าวดีนักสำหรับอุตสาหกรรมการลงทุนจากต่างชาติที่ก่อมลพิษสูงและใช้พลังงานมาก
ซุน หลี่เจียน นักเศรษฐศาสตร์ของมหาวิทยาลัยฟู่ตั้น กล่าวว่า นอกจากนี้ ต้นทุนด้านแรงงานที่สูงขึ้นนั้น คงจะสร้างแรงกดดันให้กับบริษัทต่างชาติจำนวนหนึ่งเช่นกัน
คณะรัฐมนตรีจีนได้อนุมัติมาตรการใหม่ๆเมื่อเดือนเม.ย.ที่ผ่านมา เพื่อยกระดับโครงสร้างการลงทุนจากต่างประเทศให้มีประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งมาตรการดังกล่าวประกอบด้วยการส่งเสริมการลงทุนจากต่างประเทศในอุตสาหกรรมการผลิตระดับไฮเอนด์ อุตสาหกรรมไฮเทค บริการที่ทันสมัย พลังงานใหม่ การประหยัดพลังงาน และการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ขณะเดียวกัน บริษัทต่างชาติก็ได้รับการสนับสนุนให้โยกย้ายการดำเนินงานไปยังพื้นที่ภาคกลางและภาคตะวันตกของประเทศซึ่งค่อนข้างยากจน
นักเศรษฐศาสตร์ของมหาวิทยาลัยฟู่ตั้น กล่าวว่า การใช้มาตรการดังกล่าวทำให้การลงทุนของบริษัทต่างชาติในอุตสาหกรรมที่ก่อให้เกิดมลภาวะหรือมีมูลค่าเพิ่มต่ำ อาจจะเป็นเรื่องที่ดำเนินการได้ยากมากกว่าแต่ก่อน
หวง เจียนจง นักเศรษฐศาสตร์ของมหาวิทยาลัยเซียะเหมิน กล่าวว่า ค่าแรงของบริษัทหลายแห่งที่ตั้งอยู่ในย่านชายฝั่งของจีนในปีนี้สูงขึ้น นอกจากนี้ การใช้กฎหมายแรงงานที่เข้มงวดขึ้นของจีนก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ต้นทุนค่าแรงสูงขึ้นตามไปด้วย บริษัทต่างชาติที่ไม่มีนโยบายที่จะย้ายฐานไปยังภาคตะวันตกของจีนก็อาจจะสูญเสียความได้เปรียบในเรื่องต้นทุนค่าแรงที่อยู่ในระดับต่ำ และแน่นอนที่บริษัทเหล่านี้จะต้องอึดอัดใจ
นายหวงกล่าวว่า ไม่ใช่แต่บริษัทของต่างชาติเท่านั้นที่รู้สึกถึงแรงกดดัน แต่บริษัทของจีนก็ได้รับผลกระทบจากการปรับโครงสร้างทางเศรษฐกิจเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม ข้อดีก็ยังมีให้เห็นอยู่ โดยถึงแม้ว่าค่าแรงในจีนจะสูงขึ้น แต่สัดส่วนของประชากรที่ได้รับการศึกษาก็สูงขึ้นด้วย มาตรการต่างๆที่ครม.จีนได้ประกาศใช้เมื่อเดือนเม.ย.ถือเป็นแนวทางในการดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศเข้ามา หวาง จือเล่อ นักวิจัยของกระทรวงพาณิชย์จีนกล่าว
นอกจากนี้ หวางยังแนะนำบริษัทต่างชาติให้ปรับปรุงกลยุทธ์การลงทุนในจีนให้สอดคล้องกับมาตรการใหม่ๆ เพื่อที่บริษัทเหล่านี้จะได้มีโอกาสในการพัฒนาธุรกิจที่ดีขึ้นในจีน
รมว.พาณิชย์ คาดการณ์ว่า ด้วยการใช้มาตรการดังกล่าว การลงทุนจากต่างประเทศในภาคอุตสาหกรรมที่ใช้เทคโนโลยีขั้นสูงและมีมูลค่าเพิ่มสูง รวมทั้งธุรกิจบริการน่าจะช่วยให้ธุรกิจคึกคักขึ้นมาได้
บริษัทต่างชาติจำนวนมากกังวลว่า บริษัทจะแข่งขันได้อย่างเป็นธรรมเหมือนกับบริษัทของจีนหรือไม่ โดยเฉพาะเมื่อบริษัทต้องมาแข่งขันกันในโครงการที่รัฐบาลให้การสนับสนุน และการคุ้มครองสิทธิด้านทรัพย์สินทางปัญญา
หวาง จือเล่อ กล่าวว่า จริงๆแล้ว บรรยากาศด้านการลงทุนในจีนยังคงมีปัญหาอยู่บ้าง อย่างไรก็ดี จีนยังมีโอกาสที่จะปรับปรุงในเรื่องนี้ และก็ไม่ได้หมายความว่า บรรยากาศการลงทุนจะย่ำแย่ลง
ผลการสำรวจที่เผยแพร่โดยสมาคมวิสาหกิจการลงทุนจากต่างประเทศและสถาบันวิจัยของกระทรวงพาณิชย์จีนเมื่อเดือนส.ค.นั้น พบว่า บริษัทต่างชาติในจีนกว่า 80% มีมุมมองที่เป็นบวกเกี่ยวกับบรรยากาศการลงทุนในจีน ขณะที่รองประธานาธิบดีสี่ จินปิง ของจีน ก็ให้คำมั่นในระหว่างกล่าวเปิดการประชุม WIF เมื่อวันอังคารที่ผ่านมาว่า จีนจะยังคงสนับสนุนและดูแลให้ระบบฎหมายของจีนโปร่งใสและเปิดกว้างต่อไป และให้คำมั่นว่า จะดูแลให้โครงการจัดซื้อและก่อสร้างของรัฐบาลเปิดกว้างและโปร่งใสสำหรับทั้งบริษัทจีนและบริษัทต่างชาติ
รองประธานาธิบดีจีน กล่าวว่า บริษัทต่างชาติชนะการประมูลโครงการจัดซื้อผลิตภัณฑ์เครื่องจักรกลและไฟฟ้าในจีนถึง 55.4% ของโครงการประมูลในระดับสากลทั้งหมดเมื่อปีที่แล้ว ขณะที่การคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาก็ยังเป็นวาระที่รัฐบาลจีนให้ความสำคัญอย่างยิ่ง โดยจีนจะปรับปรุงระบบ กลไก กฎหมาย และกฎระเบียบที่มีการร่างขึ้นมาเพื่อใช้คุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อให้นักลงทุนและเจ้าของสิทธิบัตรได้รับการคุ้มครองอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น