แม้ทุกวันนี้ยังเป็นที่ถกเถียงอยู่ว่า Bitcoin จะเป็นสินทรัพย์ชนิดใหม่ที่มีคุณลักษณะเหมือนสินทรัพย์ที่เรารู้จักคุ้นเคย เช่น หลักทรัพย์ หรือ แร่มีค่าต่าง ๆ หรือไม่ หรือจะเป็นเพียงกระแสที่อยู่ช่วงระยะเวลาหนึ่งแล้วก็จะเสื่อมความนิยมจนไม่มีมูลค่าดังเช่น ความคลั่งดอกทิวลิป (Tulipomania) ในอดีต
แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่ามูลค่าของ Bitcoin ณ ตอนนี้มีมูลค่ามากจนเป็นที่สนใจให้คนจำนวนมากให้เข้ามาลงทุนใน Bitcoin รวมถึงคริปโทเคอร์เรนซี (Cryptocurrency) สกุลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเพราะเชื่อมั่นในคุณสมบัติของเทคโนโลยีหรือเพียงเพื่อการเก็งกำไรเท่านั้น จึงมีบุคคลหรือกลุ่มบุคคลมากมายไม่ว่าจะมีประวัติการทำงานในธุรกิจการเงินธนาคารหรือไม่เคยมีประวัติการทำงานในธุรกิจดังกล่าว เช่น ดารา หมอดู หรืออินฟลูเอนเซอร์ (Influencer) ที่อาศัยชื่อเสียงหรือมีผู้ติดตามผลงานของตนเป็นจำนวนมากตั้งตัวเป็นที่ปรึกษาการลงทุนในสินทรัพย์ดิจิทัล อวดอ้างความรู้ความสามารถหรือความสำเร็จในการลงทุนมาเปิดอบรมการลงทุนในสินทรัพย์ดิจิทัล โดยอ้างว่าเป็นการเผยแพร่ความรู้
ทั้ง ๆ ที่ความจริงแล้วมีจุดประสงค์ชี้นำหรือต้องขายสินทรัพย์ดิจิทัลของตัวเองจนอาจก่อให้เกิดความเสียหายในวงกว้างได้ตัวอย่าง เช่น กรณีแชร์ลูกโซ่ Forex-3D ที่มูลค่าความเสียหายเกือบ 2 พันล้านบาทก็มีบุคคลที่มีชื่อเสียง ดารา นักแสดงเกี่ยวข้องกับคดีดังกล่าวมากมาย
ในประเทศไทยมีกฎหมายคุ้มครองนักลงทุนและลงโทษผู้กระทำความผิดหลายฉบับรวมถึงความผิดที่เกี่ยวกับสินทรัพย์ดิจิทัลเอาไว้โดยเฉพาะ โดยพระราชกำหนดประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล พ.ศ.2561 กำหนดโทษทางอาญาสำหรับผู้ที่เสนอขายสินทรัพย์ดิจิทัลโดยฝ่าฝืนกฎหมายไว้หลายกรณี ซึ่งความผิดบางลักษณะมีโทษจำคุกสูงสุดถึง 5 ปี และ/หรือปรับสูงสุดกว่า 5 ล้านบาท
พระราชกำหนดดังกล่าวยังได้กำหนดมาตรการลงโทษทางแพ่งเพิ่มเติมจากโทษทางอาญาอีกผู้กระทำความผิดอาจต้องชดใช้เงินหรือถูกลงโทษเพิ่มเติมจากโทษทางอาญาดังกล่าว เช่น ผู้กระทำความผิดต้องเสียค่าปรับทางแพ่ง ต้องชดใช้เงินจำนวนที่เท่ากับผลประโยชน์ที่ได้รับหรือพึงได้รับจากการกระทำความผิด หรือผู้กระทำความผิดต้องชดใช้ค่าใช้จ่ายของสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) เนื่องจากการตรวจสอบการกระทำความผิดนั้นคืนให้แก่สำนักงาน ก.ล.ต. ซึ่งกฎหมายไม่ได้จำกัดจำนวนเงินสูงสุดของมาตราการลงโทษทางแพ่งเหมือนการจำกัดจำนวนโทษปรับของโทษทางอาญา โดยจำนวนเงินลงโทษทางแพ่งจะคำนึงถึงความร้ายแรงของการกระทำ ผลกระทบต่อตลาด พยานหลักฐานที่อาจนำมาพิสูจน์ความผิด และความคุ้มค่าในการดำเนินมาตรการนั้น
นอกจากนั้นแล้ว ผู้กระทำความผิดดังกล่าวอาจต้องโทษข้อหาอื่น ๆ อีก เช่น ฉ้อโกงประชาชนตามประมวลกฎหมายอาญา นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลอันเป็นเท็จตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ไปจนถึงฟอกเงินตามพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน
ด้วยข้อจำกัดหลายประการผู้เขียนไม่สามารถลงรายละเอียดเกี่ยวกับรูปแบบการกระทำความผิดหรือการดำเนินการกับผู้กระทำความผิดไว้ในบทความนี้ แต่อย่างไรก็ตามผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะเตือนสติ "กูรู" ผู้คิดจะกระทำการใด ๆ ด้วยเจตนาทุจริตให้ยับยั้งและให้ดำเนินธุรกิจภายใต้ขอบเขตที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น รวมถึงเตือนภัย นักลงทุน ให้ยั้งคิดและพิจารณาไม่หลงเชื่อคำโฆษณาอวดอ้างใด ๆ จาก "กูรู" สอนลงทุน Bitcoin ที่มีอยู่เต็มเมืองในช่วงนี้
นายปรุงศักดิ์ เชาวน์ชาติ
ทนายความหุ้นส่วน กลุ่มสำนักงานกฎหมายอเบอร์ (ABER Group)
อนุญาโตตุลาการผู้เชี่ยวชาญด้านสินทรัพย์ดิจิทัล สถาบันอนุญาโตตุลาการ (Thailand Arbitration Center: THAC)