สถาบันวิจัยข้าวระหว่างประเทศซึ่งตั้งอยู่ในฟิลิปปินส์เปิดเผยว่า แม้ต้นทุนราคาน้ำมันและปุ๋ยที่ปรับตัวลดลงได้ฉุดราคาข้าวปรับตัวลงถึงครึ่งหนึ่งเมื่อปีที่แล้ว แต่ราคาข้าวมีแนวโน้มพุ่งขึ้นอีกในปีนี้เนื่องจากเกษตรกรเข้าถึงแหล่งเงินกู้ได้ยากขึ้น อันเป็นผลมาจากภาวะตึงตัวในตลาดสินเชื่อ
ซามาเรนดู โมฮานตี ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยข้าวระหว่างประเทศกล่าวว่า ราคาข้าวเกรดบี 100% ของไทยร่วงลงแตะระดับ 575 ดอลลาร์/ตันในเดือนต.ค.ที่ผ่านมา จากระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในเดือนเม.ย.ที่ 1,080 ดอลลาร์/ตัน ซึ่งเป็นผลมาจากเกษตรกรเพิ่มปริมาณการปลูกข้าวมากที่สุดเป็นประวัติการณ์ และต้นทุนราคาน้ำมันและปุ๋ยปรับตัวลดลง อย่างไรก็ตาม เกษตรกรจำนวนมากได้รับความเดือดร้อนจากราคาข้าวที่ลดฮวบลงถึงครึ่งหนึ่ง และคาดว่าในปีนี้ราคาข้าวอาจพุ่งสูงขึ้นอีกเนื่องจากวิกฤตการณ์สินเชื่อที่ลุกลามไปทั่วโลกส่งผลให้เกษตรกรเข้าถึงแหล่งเงินกู้ได้ยากขึ้น
โมฮานตีกล่าวว่า ฟิลิปปินส์ซึ่งเป็นผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่สุดของโลกเมื่อปีที่แล้ว ได้ปรับลดคาดการณ์การผลิตข้าวในปีนี้ลงเกือบ 4% เนื่องจากเกษตรกรกู้ยืมเงินได้ยากขึ้น ซึ่งเป็นผลมาจากวิกฤตการณ์สินเชื่อทำให้สถาบันการเงินระมัดระวังและเพิ่มกฎข้อบังคับด้านการปล่อยกู้ นอกจากนี้ ความต้องการที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจะเป็นอีกปัจจัยที่หนุนราคาข้าวพุ่งขึ้นในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้านี้
เมื่อปีที่แล้วประชาชนทั่วโลกระส่ำระสายเนื่องจากราคาข้าวแพงขึ้นและภาวะข้าวขาดแคลน จนเป็นเหตุให้เกิดการจลาจลและการประท้วงในแทบจะทุกภูมิภาคตั้งแต่แอฟริกา เอเชีย จนถึงคาริบเบียน ส่วนที่ฟิลิปปินส์นั้นแม้จะไม่เกิดเหตุการณ์จลาจลเหมือนในประเทศอื่นๆ แต่รัฐบาลฟิลิปปินส์เผชิญความยากลำบากในการทำข้อตกลงกับไทยและเวียดนามซึ่งเป็นผู้ผลิตข้าวรายใหญ่ของโลก เพราะทั้งสองประเทศประกาศใช้กฏข้อบังคับด้านการส่งออกข้าวที่เข้มงวดขึ้น
นอกจากนี้ โมฮานตีกล่าวว่าในช่วง 5 ปีที่แล้ว ปริมาณการบริโภคข้าวมีอยู่มากกว่าผลผลิต และอัตราผลตอบแทนจากข้าวตกต่ำลงมาตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษของปี 1990 ซึ่งหนึ่งในแนวทางการแก้ไขคือเพิ่มงบประมาณด้านการวิจัยข้าวและพัฒนาประสิทธิภาพการปลูกข้าวให้สูงขึ้น สำนักข่าวเอพีรายงาน