ธนาคารโลกชี้สังคมสูงวัยทำไทยแบกรับภาระค่าใช้จ่ายบำนาญ-ค่ารักษาพยาบาลเพิ่ม

ธนาคารโลกเปิดเผยในรายงานประเมินรายได้และรายจ่ายสาธารณะของไทยประจำเดือนมิ.ย.ว่า ไทยกลายเป็นที่รู้จักในระดับสากลจากความสำเร็จของนโยบายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าและการพัฒนาสุขภาพ โดย 98% ของประชากรไทยทั้งสิ้น 67 ล้านคนในปี 2564 ได้รับความคุ้มครองจาก 1 ใน 3 ระบบประกันสุขภาพสาธารณะ

ทั้งนี้ ประมาณ 3 ใน 4 ของประชากรอยู่ภายใต้ความคุ้มครองของหลักประกันสุขภาพแห่งชาติที่รับผิดชอบโดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ส่วนประชากรไทยส่วนที่เหลือได้รับความคุ้มครองจากระบบสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการและระบบประกันสังคม

หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าทำให้ประชากรไทยทุกคนเข้าถึงบริการสุขภาพเมื่อถึงคราวจำเป็นโดยไม่ต้องเผชิญความลำบากทางการเงิน โดยหากไม่พิจารณาถึงผลกระทบจากโรคโควิด-19 ดัชนีด้านหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (SCI) ครั้งล่าสุดของไทยอยู่ที่ 82% ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางในระดับสูงถึง 5% และมีประชากรเพียงประมาณ 2% ที่ใช้จ่ายเงินกว่า 10% ของรายได้ครัวเรือนไปกับการใช้จ่ายด้านสุขภาพ

เครื่องบ่งชี้ทั้ง 2 ประการนี้ทำให้ไทยติดอันดับหนึ่งในด้านหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยรวมแล้ว ระบบสุขภาพไทยแสดงให้เห็นถึงความยืดหยุ่นที่แข็งแกร่งในการรับมือกับโรคโควิด-19 โดยสามารถรับมือกับโรคโควิด-19 และบริการสุขภาพจำเป็นอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องได้อย่างทันท่วงที แต่การแก้ไขปัญหาความไม่เสมอภาคในการเข้าถึงบริการสุขภาพและคุณภาพของบริการสุขภาพยังถือเป็นเรื่องที่ท้าทาย

ปัจจุบันไทยกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงทางประชากรอย่างรวดเร็ว ซึ่งจะกระทบต่อการให้บริการและสร้างแรงกดดันด้านรายจ่ายในระบบสุขภาพ โดยการลดลงของอัตราการเสียชีวิตและการเกิดทำให้ไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว

รายงานระบุว่า ประชากรรวมของไทยมีแนวโน้มที่จะแตะระดับสูงสุดที่ 70 ล้านคนในช่วงใกล้ปี 2573 ก่อนจะลดลงอย่างรวดเร็วสู่ 66 ล้านคนในปี 2593 อย่างไรก็ตาม จำนวนผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจนถึงปี 2593 ทำให้สัดส่วนประชากรอายุ 60 ขึ้นเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าตัวจากประมาณ 10% ในปี 2543 เป็น 20% ในปี 2563 และมีแนวโน้มที่จะแตะ 36% ภายในปี 2593 ซึ่งกรณีดังกล่าวจะนำไปสู่ความต้องการใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นโดยตรงผ่านเงินบำนาญและค่ารักษาพยาบาลที่เพิ่มขึ้น