Analysis: ช่วง 6 เดือนหน้าเป็นเวลาสำคัญ หลังอิหร่านบรรลุดีลนิวเคลียร์ขั้นแรก

ข่าวต่างประเทศ Monday November 25, 2013 16:55 —สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (IQ)

ผู้เชี่ยวชาญจากสหรัฐระบุว่า หลังจากบรรลุข้อตกลงขั้นแรกในเรื่องโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านในนครเจนีวาเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา ช่วงเวลา 6 เดือนข้างหน้าจะเป็นช่วงเวลาที่สำคัญมาก เนื่องจากชาติตะวันตกจะจับตาดูความคืบหน้าของอิหร่านในการระงับโครงการนิวเคลียร์ที่เป็นชนวนเหตุความขัดแย้ง

ผู้เชี่ยวชาญและเจ้าหน้าที่สหรัฐกล่าวว่า ข้อตกลงดังกล่าว ซึ่งเกี่ยวข้องกับกลุ่ม P5+1 ได้แก่ อังกฤษ จีน ฝรั่งเศส รัสเซีย สหรัฐ และเยอรมนีนั้น นับเป็นก้าวแรกของการควบคุมโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน เพื่อแลกเปลี่ยนกับการผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตร ซึ่งได้สร้างความเสียหายแก่เศรษฐกิจของอิหร่าน

นายเวน ไวท์ อดีตรองผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองตะวันออกกลาง กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐ กล่าวกับสำนักข่างซินหัวว่า "ข้อตกลงดังกล่าวถือเป็นก้าวแรกที่สำคัญและน่าพอใจ"

ในข้อตกลงระบุว่า อิหร่านยินยอมระงับโครงการนิวเคลียร์เป็นระยะเวลา 6 เดือน ขณะที่การเจรจาจะดำเนินต่อไปเพื่อบรรลุข้อตกลงขั้นสุดท้าย และผู้สังเกตการณ์นานาชาติจะตรวจสอบพื้นที่โครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน แต่เจ้าหน้าที่สหรัฐได้ออกมาเตือนว่า หากอิหร่านละเมิดข้อตกลงใดๆ สหรัฐจะฉีกสัญญา และจะกำหนดมาตรการคว่ำบาตรที่รุนแรงขึ้น

เจ้าหน้าที่ทำเนียบขาวให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์กับผู้สื่อข่าว ซึ่งรวมถึงสำนักข่าวซินหัวว่า "ข้อตกลงในครั้งนี้มีกำหนดระยะเวลา 6 เดือน"

แม้ผู้เชี่ยวชาญและเจ้าหน้าที่สหรัฐหลายรายได้แสดงความเห็นเชิงบวกต่อข้อตกลงดังกล่าว แต่ก็ยังคงมีความวิตกกังวล

นายไวท์ระบุว่า "สิ่งที่ผมกังวลก็คือสภาคองเกรสจะสร้างความกดดันครั้งใหญ่แก่ฝ่ายบริหารของประธานาธิบดีบารัค โอบามา เพื่อเรียกร้องต่ออิหร่านในการเจรจาขั้นต่อไป โดยเฉพาะในเรื่องการระงับการเสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียม ซึ่งอาจเป็นประเด็นที่ทำลายข้อตกลง และเป็นอุปสรรคต่อการสานต่อสู่การบรรลุข้อตกลงขั้นสุดท้าย"

"นี่คือเหตุผลว่าทำไมการดำเนินข้อตกลงที่รวดเร็ว และปราศจากปัญหาในทุกๆด้านจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการฟื้นฟูความน่าเชื่อถือของอิหร่านในฐานะที่เป็นผู้ร่วมเจรจา"

ข้อตกลงดังกล่าวได้รวมถึง คำมั่นสัญญาของอิหร่านที่จะระงับการเสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียมเกิน 5%, การทำให้สต็อกคลังยูเรเนียมที่มีอยู่เกือบ 20% มีสภาพเป็นกลาง และคำมั่นสัญญาที่จะยุติกิจกรรมต่างๆที่โรงปฏิกรณ์นิวเคลียร์อารัค

ทำเนียบขาวเปิดเผยว่า ในขณะเดียวกัน กลุ่มประเทศ P5+1 จะผ่อนคลายการคว่ำบาตรต่างๆ ซึ่งรวมมูลค่าประมาณ 7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ขณะเดียวกันก็ยังคงให้ความสำคัญกับการคว่ำบาตรในวงกว้าง อาทิ ด้านน้ำมัน การเงิน และการธนาคาร หากผิดสัญญาก็จะยกเลิกการผ่อนคลายการคว่ำบาตร

นายไวท์กล่าวว่า "นักวิจารณ์ โดยเฉพาะในสหรัฐ และนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮูของอิสราเอล รีบออกมาชี้แจงว่า อิหร่านจะไม่หยุดเพิ่มสมรรถนะแร่ยูเรเนียมในช่วง 6 เดือนต่อจากนี้ และเพิกเฉยต่อข้อกำหนดในข้อตกลงที่ห้ามการแสริมสมรรถนะแร่ยูเรเนียมที่จะนำไปสู่การผลิตอาวุธนิวเคลียร์"

"อันที่จริงแล้ว อิหร่านเห็นด้วยกับการลดระดับสต็อกนิวเคลียร์เสริมสมรรถนะที่ 20% ที่มีอยู่ในขณะนี้ ซึ่งอาจถูกนำไปเสริมสมรรถนะเพื่อใช้ผลิตอาวุธนิวเคลียร์ ซึ่งจะทำให้การเสริมสมรรถนะให้สูงขึ้นเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้"

ขั้นตอนต่อไปในไม่ช้านี้จะเป็นการตรวจสอบว่าอิหร่านได้ดำเนินการตามข้อตกลงหรือไม่ และในส่วนของสหรัฐนั้น รัฐบาลของปธน.โอบามาจะมีการโน้มน้าวทั้ง 2 พรรคในสภาคองเกรสว่าข้อตกลงดังกล่าวนั้นเพียงพอที่จะป้องกันไม่ให้อิหร่านเดินหน้าโครงการนิวเคลียร์

หลังจากบรรลุข้อตกลงเพียงไม่กี่ชม. นายเอ็ด รอยซ์ ประธานคณะกรรมาธิการกิจการต่างประเทศของสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐ เผยถึงความวิตกกังวลว่า

"ผมมีความกังวลอย่างมากว่าข้อตกลงนี้จะไม่สอดคล้องกับมาตรฐานที่จำเป็นการปกป้องสหรัฐและประเทศพันธมิตรของเรา แทนที่จะจำกัดโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่าน อิหร่านจะสามารถเก็บองค์ประกอบสำคัญในการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ไว้ ขณะที่เรายังคงเป็นฝ่ายที่ดำเนินการผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรที่มีมาหลายปี"

นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮูของอิสราเอล ระบุว่า การคว่ำบาตรเป็นโอกาสที่ดีที่สุดสำหรับแนวทางแก้ปัญหาอย่างสันติ และการผ่อนคลายมาตรการคว่ำบาตรต่ออิหร่านจะเป็นอันตรายต่ออิสราเอลและประเทศอื่นๆ

นายกรัฐมนตรีอิสราเอลเรียกข้อตกลงนี้ว่าเป็น "ความผิดพลาดในหน้าประวัติศาสตร์" โดยเขาระบุว่า อิสราเอลจะไม่ทำสัญญาผูกมัดกับเงื่อนไขของข้อตกลงดังกล่าว และกล่าวว่าอิหร่านเคยระบุว่าจะลบอิสราเอลออกจากแผนที่โลก


เว็บไซต์นี้มีการใช้งานคุกกี้ ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และ ข้อตกลงการใช้บริการ รับทราบ