องค์การส่งเสริมการค้าต่างประเทศของญี่ปุ่น (เจโทร) เปิดเผยว่า บทบาทสำคัญที่เพิ่มขึ้นของเวียดนามด้านห่วงโซ่อุปทานกำลังดึงดูดการลงทุนด้านอิเล็กทรอนิกส์จากญี่ปุ่นมากขึ้น รวมถึงการตระหนักเพิ่มขึ้นเกี่ยวกับประเด็นสิทธิมนุษยชน
นายมัตสึโมโตะ โนบุยูกิ ประธานเจโทร ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวนิกเกอิ เอเชีย ว่า ผู้ผลิตได้ลงทุนด้านอุปกรณ์ขั้นสูงและภาคส่วนอื่น ๆ ในเวียดนาม ซึ่งส่วนหนึ่งมาจากการที่รัฐบาลญี่ปุ่นให้เงินอุดหนุนแก่ผู้ผลิตกลุ่มนี้ในการออกจากจีน และกระจายการผลิตไปทั่วภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ผลการสำรวจธุรกิจญี่ปุ่นล่าสุดของเจโทรบ่งชี้ว่า เวียดนามเป็นเป้าหมายระดับภูมิภาคสูงสุดสำหรับการขยายธุรกิจ ซึ่งเป็นที่ตั้งของผู้ผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์รายใหญ่อย่างชาร์ปและมูราตะ 2 ซัพพลายเออร์ของแอปเปิ้ลมาก่อนแล้ว
อย่างไรก็ดี นายมัตสึโมโตะกล่าวว่า การทุจริต การมีขั้นตอนราชการมากเกินไป ตลอดจนการขาดแคลนแรงงานฝีมือและชิ้นส่วน และมาตรการสกัดโควิด-19 ได้ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ นอกจากนี้ ประเด็นทางสังคม เช่น ภาวะโลกรวน ทำให้การทำธุรกิจในเวียดนามมีความซับซ้อนยิ่งขึ้น
รายงานระบุว่า นับเป็นครั้งแรกที่ผลสำรวจความคิดเห็นรายปีของเจโทรได้ถามบริษัทญี่ปุ่นในเวียดนามว่ากำลังดำเนินการลดการปล่อยมลพิษหรือไม่ และพบว่ามีเพียง 29% ของผู้ตอบแบบสอบถามในเวียดนามที่ระบุว่าใช่ ซึ่งเป็นระดับต่ำสุดในบรรดา 18 ประเทศที่ทำการสำรวจ ในอีกด้านหนึ่ง ประเด็นสิทธิมนุษยชนได้รับความสำคัญมากขึ้น โดย 65.4% ของบริษัทที่ตอบแบบสอบถามในเวียดนามกล่าวว่า นี่เป็นปัจจัยสำคัญในห่วงโซ่อุปทาน ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี 2564 ถึง 16.6 จุดเปอร์เซ็นต์
ขณะเดียวกัน 60% ของผู้ตอบแบบสอบถามวางแผนที่จะขยายธุรกิจในเวียดนามในช่วงปีหน้าหรือสองปีข้างหน้า ซึ่งสูงกว่าเกือบทุกประเทศยกเว้นอินเดียและบังกลาเทศ โดยญี่ปุ่นและเกาหลีใต้เป็น 2 ผู้ลงทุนรายใหญ่ในเวียดนาม และยิ่งลงทุนเพิ่มขึ้นเมื่อรัฐบาลญี่ปุ่นเสนอเงินอุดหนุนสำหรับบริษัทที่ต้องการออกจากจีนในปี 2563
นายมัตสึโมโตะกล่าวว่า ท่ามกลางความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ กลุ่มผู้ผลิตกำลังเข้าสู่เวียดนามเพื่อกระจายการผลิตเทคโนโลยีและผลิตภัณฑ์อื่น ๆ
ทั้งนี้ มัตสึโมโตะระบุว่า "นี่ไม่ได้หมายความว่า โอเค ลืมมาเลเซีย ลืมไทยไปซะ ตอนนี้บริษัทต่าง ๆ พยายามกระจายบทบาทการผลิตไปยังหลาย ๆ ประเทศ"