กระทรวงการต่างประเทศจีนเผยแพร่ข้อเสนอ 12 ข้อเพื่อยุติการสู้รบระหว่างรัสเซียและยูเครน ขณะที่สงครามดังกล่าวครบรอบ 1 ปีในวันนี้
ข้อเสนอของจีนทำให้ทุกสายตาจับจ้องมายังประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำจีน ซึ่งจะมารับบทบาทปลดชนวนสงครามยูเครน โดยที่ผ่านมาผู้นำโลกหลายคนไม่ว่าจะเป็นประธานาธิบดีเอมมานูเอล มาครง ผู้นำฝรั่งเศส หรือประธานาธิบดีเรเซป ตอยยิบ เออร์โดกัน ผู้นำตุรกี ต่างก็ได้เคยเจรจากับประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย แต่ก็ยังไม่สามารถทำให้เกิดสันติภาพในยูเครน
ทั้งนี้ จีนได้เริ่มแสดงบทบาทการมีส่วนร่วมในการแก้ไขวิกฤตในยูเครน ด้วยการส่งนายหวัง อี้ นักการทูตระดับสูงของจีนเข้าพบปธน.ปูตินในสัปดาห์นี้
นายหวัง อี้ เป็นอดีตรัฐมนตรีต่างประเทศจีน และปัจจุบันดำรงตำแหน่งสมาชิกคณะกรรมการกรมการเมืองแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนและผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการต่างประเทศแห่งคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน ซึ่งถือเป็นเจ้าหน้าที่ระดับสูงสุดด้านการต่างประเทศของจีน
การเดินทางเยือนรัสเซียของนายหวัง อี้ในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อหารือเกี่ยวกับการเจรจาสันติภาพในยูเครน รวมทั้งเตรียมการสำหรับการเดินทางเยือนรัสเซียของประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำจีน
หนังสือพิมพ์วอลล์สตรีท เจอร์นัลรายงานโดยอ้างอิงแหล่งข่าวระบุว่า ปธน.สีมีกำหนดเดินทางเยือนรัสเซีย และจะประชุมสุดยอดกับปธน.ปูติน
รายงานระบุว่า การประชุมดังกล่าวจะเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการจัดการเจรจาสันติภาพเพื่อแก้ไขความขัดแย้งในยูเครน ขณะที่จีนเน้นย้ำจุดยืนในการหลีกเลี่ยงการใช้อาวุธนิวเคลียร์
วอลล์สตรีท เจอร์นัลระบุว่า การเตรียมการสำหรับการประชุมดังกล่าวยังคงอยู่ในช่วงเริ่มต้น และยังไม่มีข้อสรุปเกี่ยวกับกำหนดเวลาจัดการประชุมที่แน่นอน แต่อาจมีขึ้นในเดือนเม.ย.หรือพ.ค. ซึ่งรัสเซียจะมีการจัดพิธีเฉลิมฉลองชัยชนะที่มีต่อเยอรมนีในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ก่อนหน้านี้ ปธน.สี และปธน.ปูติน ได้สนทนาผ่านระบบวิดีโอลิงค์ในวันที่ 30 ธ.ค.2565 ซึ่งปธน.ปูตินได้เชิญปธน.สีเดินทางเยือนรัสเซียอย่างเป็นทางการในช่วงฤดูใบไม้ผลิของปี 2566 หรือในช่วงเดือนมี.ค.-มิ.ย.
"เราขอเชิญท่านเยือนกรุงมอสโกอย่างเป็นทางการในช่วงฤดูใบไม้ผลิปี 2566 เพื่อแสดงให้โลกเห็นถึงความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างรัสเซียและจีน" ปธน.ปูตินกล่าว
ทางด้านนายสตีเฟน โรช นักเศรษฐศาสตร์ของมอร์แกน สแตนลีย์ กล่าวก่อนหน้านี้ว่า ขณะนี้มีบุคคลเดียวในโลกที่จะสามารถโน้มน้าวปธน.ปูตินในการคลี่คลายวิกฤตการณ์ในยูเครน
"ผมคิดว่ามีบุคคลเดียวในโลกที่จะสามารถมีอิทธิพลต่อปธน.ปูติน นั่นก็คือประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ผู้นำของจีน ซึ่งเขาควรจะฉวยโอกาสนี้ สิ่งดีที่สุดที่จีนสามารถทำได้ในขณะนี้คือการเป็นคนกลางในการเจรจาไกล่เกลี่ยระหว่างรัสเซียและยูเครน" นายโรชกล่าวต่อสำนักข่าว CNBC
ประธานาธิบดีโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี ผู้นำยูเครน แสดงความสนใจต่อข้อเสนอของจีนในการเป็นคนกลางเจรจาไกล่เกลี่ยเพื่อยุติสงครามในยูเครน
ปธน.เซเลนสกีกล่าวว่า เขายังไม่ได้เห็นรายละเอียดของข้อเสนอฉบับนี้ แต่เขายินดีที่จะหารือกับเจ้าหน้าที่จีนเกี่ยวกับแผนสันติภาพดังกล่าว
"ถือเป็นเรื่องดีที่จีนกำลังพิจารณาเป็นคนกลางในการเจรจาสันติภาพ ซึ่งเมื่อมีประเทศจำนวนมากขึ้นคิดเกี่ยวกับแนวทางยุติสงคราม ขณะที่ยังคงรักษาบูรณภาพแห่งดินแดนของยูเครน ก็จะทำให้เรื่องนี้เกิดขึ้นในไม่ช้า" ปธน.เซเลนสกีกล่าว
อย่างไรก็ดี นายเยนส์ สโตลเทนเบิร์ก เลขาธิการองค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ (นาโต) แสดงความไม่เชื่อมั่นต่อข้อเสนอของจีนในการเป็นคนกลางเจรจาไกล่เกลี่ยเพื่อยุติสงครามในยูเครน
"จีนไม่มีความน่าเชื่อถือมากนัก เนื่องจากพวกเขาไม่เคยประณามรัสเซียที่ได้รุกรานอย่างผิดกฎหมายต่อยูเครน และพวกเขาได้ลงนามกับรัสเซียก่อนการโจมตี โดยระบุว่าจะเป็นหุ้นส่วนที่ไร้ขีดจำกัดกับรัสเซีย" นายสโตลเทนเบิร์กกล่าว
นอกจากนี้ นายสโตลเทนเบิร์กกล่าวก่อนหน้านี้ว่า นาโตเห็นสัญญาณบ่งชี้ว่าจีนกำลังพิจารณาที่จะจัดส่งยุทโธปกรณ์ให้แก่รัสเซียเพื่อใช้ในการสู้รบกับยูเครน
"เรายังไม่พบการส่งอาวุธร้ายแรงจากจีนไปยังรัสเซีย แต่เราเริ่มเห็นสัญญาณบ่งชี้ว่าพวกเขากำลังพิจารณาและกำลังวางแผนที่จะดำเนินการ นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้สหรัฐและพันธมิตรเตือนจีนว่าอย่าได้ดำเนินการดังกล่าว โดยจีนจะต้องไม่สนับสนุนการทำสงครามที่ผิดกฎหมายของรัสเซีย" นายสโตลเทนเบิร์กกล่าว
คำกล่าวของนายสโตลเทนเบิร์กสอดคล้องกับถ้อยแถลงของนายแอนโทนี บลิงเกน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐ ซึ่งได้เตือนจีนว่าจะถูกตอบโต้ หากมีการส่งอาวุธสนับสนุนรัสเซียสำหรับการทำสงครามในยูเครน