นายเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ กล่าวว่า การลาดตระเวนร่วมทางทะเลและทางอากาศในทะเลจีนใต้ระหว่างกองทัพฟิลิปปินส์และสหรัฐ เริ่มต้นขึ้นแล้วในวันนี้ (21 พ.ย.) โดยความร่วมมือดังกล่าวนับเป็นแผนการริเริ่มที่สำคัญ
การประกาศดังกล่าวมีขึ้นท่ามกลางการกระชับความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วระหว่างสหรัฐและฟิลิปปินส์ในปีนี้ รวมถึงการตัดสินใจเพิ่มจำนวนฐานทัพสหรัฐในฟิลิปปินส์ขึ้นเป็นสองเท่า
นายมาร์กอสระบุผ่านเอ็กซ์ (X) ว่า "แผนการริเริ่มครั้งสำคัญนี้คือหลักฐานยืนยันความทุ่มเทของเรา ในการสนับสนุนการทำงานร่วมกันของกองทัพในการลาดตระเวนทางทะเลและทางอากาศ"
ประกาศดังกล่าวมีขึ้นภายในเวลาเพียงหนึ่งวันหลังจากที่นายมาร์กอสกล่าวในการประชุมที่ฮาวายว่า สถานการณ์ในทะเลจีนใต้ขณะนี้ "ร้ายแรงยิ่งกว่าเดิม" โดยระบุว่า กองทัพจีนเริ่มเคลื่อนตัวคุกคามใกล้ฟิลิปปินส์มากขึ้น
ทั้งนี้ จีนอ้างสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้ส่วนใหญ่ผ่าน เส้นประ 9 เส้น (Nine-Dash Line) ซึ่งทอดยาวไปทางใต้ของแผ่นดินใหญ่จีนเป็นระยะทาง 1,500 กิโลเมตร (900 ไมล์) และตัดเข้าทับซ้อนกับเขตเศรษฐกิจจำเพาะ (EEZ) ของประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคที่อ้างสิทธิ์เหนือดินแดนดังกล่าว เช่น บรูไน อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และเวียดนาม นำไปสู่ความตึงเครียดและข้อพิพาททางการทูต