นายโฮเซ มานูเอล โรมูอัลเดซ เอกอัครราชทูตฟิลิปปินส์ประจำกรุงวอชิงตันดีซี ของสหรัฐ ตกเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์อย่างรุนแรงจากสถานเอกอัครราชทูตจีนในฟิลิปปินส์ จากกรณีที่แสดงความคิดเห็นล่าสุดเกี่ยวกับทะเลจีนใต้ โดยสถานเอกอัครราชทูตจีนกล่าวในวันนี้ (3 มี.ค.) คำพูดนายโรมูลอัลเดซไม่เป็นไปตามข้อเท็จจริงพื้นฐาน และก่อให้เกิดการกล่าวหาต่าง ๆ นานา และการมุ่งร้ายต่อจีน
นายโรมูอัลเดซกล่าวเมื่อวันพุธ (28 ก.พ.) ว่า สหรัฐมองว่าทั้งสถานการณ์ทะเลจีนใต้และความขัดแย้งในไต้หวันที่อาจเกิดขึ้นนั้นเป็นความกังวลร้ายแรง แต่เขาเชื่อว่าจุดสำคัญที่จะก่อปัญหาคือทะเลฟิลิปปินส์ตะวันตก ซึ่งมีข้อพิพาทเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
สถานเอกอัครราชทูตจีนกล่าวว่า การเชื้อเชิญคนนอกให้เข้ามามีส่วนร่วมในเรื่องเล็ก ๆ นอกจากจะไม่สามารถแก้ไขปัญหาในทะเลจีนใต้ได้เท่านั้น แต่จะทำให้สถานการณ์ยุ่งยากมากยิ่งยึ้น อีกทั้งยังบ่อนทำลายสันติภาพและเสถียรภาพในภูมิภาค
สถานเอกอัครราชทูตจีนเรียกร้องให้นายโรมูอัลเดซยุติการเผยแพร่ทฤษฎีที่ว่าจีนเป็นภัยคุกคาม และการที่ถูกจีนข่มเหง พร้อมชี้ว่าไม่ต้องทำหน้าที่พูดแทนประเทศอื่น
สำนักข่าวรอยเตอร์รายว่าความตึงเครียดเพิ่มสูงขึ้นเนื่องจากความขัดแย้งเรื่องดินแดนทางทะเลในทะเลจีนใต้ โดยจีนและฟิลิปปินส์ต่างออกมากล่าวหาอีกฝ่ายอย่างรุนแรงหลายต่อหลายครั้ง
จีนอ้างสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด ซึ่งเป็นเส้นทางสำคัญสำหรับการค้าทางทะเลมูลค่ากว่า 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี นอกจากนี้แล้ว ฟิลิปปินส์ เวียดนาม อินโดนีเซีย มาเลเซีย และบรูไน ต่างก็อ้างสิทธิ์บางส่วนในทะเลจีนใต้เช่นกัน
ทั้งนี้ ในปี 2559 ศาลอนุญาโตตุลาการถาวรตัดสินว่าการอ้างสิทธิ์ในอาณาเขตของจีนในทะเลจีนใต้นั้นขาดพื้นฐานทางกฎหมาย