กระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์ได้เรียกตัวผู้แทนทางการทูตของจีนเข้าพบ เพื่อแสดงความไม่พอใจต่อ "การกระทำที่ก้าวร้าว" ของจีนในทะเลจีนใต้เมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ขณะเดียวกัน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมฟิลิปปินส์ท้าให้จีนกล้าผลักดันข้ออ้างที่ว่าจีนมีอำนาจอธิปไตยเหนือทะเลจีนใต้ ด้วยการนำเรื่องนี้เข้าสู่ระบบอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศ
กระทรวงการต่างประเทศฟิลิปปินส์กล่าวว่า เมื่อวันเสาร์ (24 มี.ค.) หน่วยยามฝั่งจีนยิงปืนฉีดน้ำแรงดันสูงใส่เรือพลเรือนที่กำลังลำเลียงเสบียงให้กับทหารที่บริเวณสันดอนโทมัสที่ 2 ซึ่งสร้างความเสียหายแก่ตัวเรือและทำให้ลูกเรือบางรายได้รับบาดเจ็บ ถือเป็นเหตุตึงเครียดล่าสุดในการเผชิญหน้าระหว่างทั้งสองฝ่ายเหนือน่านน้ำที่ตกเป็นข้อพิพาทในช่วงปีที่ผ่านมา
"การที่จีนแทรกแซงกิจกรรมตามกิจวัตรที่ถูกต้องตามกฎหมายของฟิลิปปินส์ในเขตเศรษฐกิจจำเพาะ (EEZ) อย่างต่อเนื่องนั้นเป็นเรื่องที่รับไม่ได้" กระทรวงฯ แถลง โดยประกาศว่าได้เรียกตัวอุปทูตของสถานทูตจีนให้เข้าพบ และได้ยื่นคำประท้วงไปยังกรุงปักกิ่งอย่างเป็นทางการ
"การกระทำนี้ถือเป็นการละเมิดอธิปไตยและเขตอำนาจของฟิลิปปินส์" แถลงการณ์ระบุ พร้อมเรียกร้องให้เรือจีนออกจากพื้นที่ดังกล่าว
สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า หัวหน้าเจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคงของฟิลิปปินส์ได้จัดการประชุมระดับสูงในวันนี้ (25 มี.ค.) เพื่อหารือเกี่ยวกับเหตุการณ์ดังกล่าว และเตรียมข้อเสนอแนะที่จะนำเสนอต่อประธานาธิบดีเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ เกี่ยวกับแนวทางรับมือข้อพิพาทนี้
"การกระทำที่ก้าวร้าวของจีนทำให้เกิดคำถามถึงความจริงใจในการลดความตึงเครียดและส่งเสริมสันติภาพ"
ด้านกระทรวงกลาโหมของจีนกล่าวว่า ฟิลิปปินส์ต้องยุติ "การกระทำที่ยั่วยุ" และการแสดงความคิดเห็นที่อาจนำไปสู่ความขัดแย้งและการยกระดับความรุนแรง
ขณะเดียวกัน นายกิลแบร์โต เตโอโดโร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของฟิลิปปินส์ ระบุในวันนี้ว่า จีนควรพิสูจน์ความชอบธรรมของการอ้างสิทธิเหนือน่านน้ำทะเลจีนใต้ ด้วยการนำเข้าสู่กระบวนอนุญาโตตุลาการ แทนที่จะสร้างความคลุมเครือ
"ถ้าจีนไม่กลัวที่จะแสดงการอ้างสิทธิ์ของตนให้รับรู้ไปทั่วโลก แล้วทำไมเราไม่ตัดสินชี้ขาดกันภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศล่ะ" นายเตโอโดโรกล่าวกับผู้สื่อข่าว "ไม่มีประเทศไหนที่เชื่อถือ [คำกล่าวอ้างของจีน] และพวกเขามองว่านี่คือวิธีการใช้กำลัง ข่มขู่ และบีบบังคับให้ฟิลิปปินส์จำนนต่อความทะเยอทะยานของจีน"