สำนักข่าวนิกเกอิ เอเชีย ของญี่ปุ่นรายงานว่า พลอากาศเอก พันธ์ภักดี พัฒนกุล ผู้บัญชาการทหารอากาศ (ผบ.ทอ.) ของไทยจะบินเยือนประเทศสวีเดนและสหรัฐในเดือนนี้ เพื่อหารือรายละเอียดเกี่ยวกับแผนจัดซื้อเครื่องบินรบฝูงใหม่ ซึ่งเป็นข้อตกลงที่อาจครอบคลุมข้อตกลงการถ่ายโอนเทคโนโลยีเพื่อส่งเสริมอุตสาหกรรมอาวุธของไทย
ทั้งนี้ พล.อ.อ.พันธ์ภักดีพิจารณาซื้อเครื่องบินกริพเพน (Gripen) ของสวีเดน หรือไม่ก็ F-16 Block 70/72 ของสหรัฐ เพื่อนำมาทดแทนฝูงบินเก่าจำนวน 12 ลำ อันได้แก่เครื่องบิน F-16 A และ F-16 ADF โดยกองทัพอากาศไทยได้เอ่ยถึงเรื่องนี้ในสมุดปกขาวเมื่อช่วงต้นปีนี้เพื่ออธิบายการประเมินความปลอดภัยสำหรับปี 2567-2580
แหล่งข่าวกระทรวงกลาโหมไทยระบุว่า กองทัพอากาศไทยใกล้จะต้องสรุปข้อตกลงดังกล่าวแล้ว เนื่องจากคณะกรรมการซื้อหรือจ้างโดยวิธีเฉพาะเจาะจงของไทยมีกำหนดตัดสินใจในเดือนมิ.ย.ว่าจะอนุมัติการจัดซื้อเครื่องบินจากประเทศใด
สำนักข่าวนิกเกอิ เอเชีย รายงานว่า แผนจัดซื้อฝูงบินใหม่ดังกล่าวนับเป็นเรื่องเร่งด่วน หลังไทยนำเครื่องบินรบออกลาดตระเวนตามแนวพรมแดนฝั่งตะวันตกของไทยตลอดเดือนเม.ย. เนื่องจากสงครามกลางเมืองในประเทศเพื่อนบ้านอย่างเมียนมาทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น
รายงานระบุว่า คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติงบประมาณจัดซื้อเครื่องบินรบฝูงดังกล่าวในหลักการจากงบประมาณสำหรับปีการคลัง 2567-2568 ซึ่งเริ่มต้นในเดือนต.ค.ปีนี้ แต่ยังสามารถปรับลดงบประมาณก่อนที่จะมีการลงมติ โดยประมาณการว่าการจัดซื้อเครื่องบินรบชุดแรกจำนวน 4 ลำจะใช้งบประมาณ 1.9 หมื่นล้านบาท (517 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)