รัฐบาลคิวบาประกาศเมื่อคืนวันเสาร์ (19 ต.ค.) ว่าสามารถจ่ายไฟฟ้าคืนให้ประชาชนได้เกือบ 20% ของพื้นที่ทั้งหมดแล้ว หลังจากไฟดับทั่วประเทศถึงสองครั้งในรอบ 24 ชม. ทำให้ประชาชนนับล้านต้องอยู่ในความมืด
ไฟดับครั้งใหญ่ทั่วประเทศที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนนี้ เป็นปัญหาล่าสุดที่ซ้ำเติมประเทศที่มีประชากร 10 ล้านคน ซึ่งกำลังเผชิญกับวิกฤตขาดแคลนอาหาร ยา และน้ำมันเชื้อเพลิงอย่างหนักอยู่แล้ว
ลาซาโร เกร์รา หัวหน้าการไฟฟ้าคิวบา เปิดเผยว่าทีมงานกำลังเร่งฟื้นฟูระบบไฟฟ้า แต่กระบวนการนี้ต้องใช้เวลา และการรีบเร่งอาจทำให้เกิดไฟดับซ้ำและคุณภาพบริการแย่ลง
"ผมไม่อาจรับปากว่าเราจะเชื่อมต่อระบบได้ครบถ้วนภายในวันนี้ แต่เราคาดว่าจะมีความคืบหน้าที่สำคัญ" เกร์รากล่าวในรายการข่าวทางโทรทัศน์ก่อนหน้านั้น
กรุงฮาวานา เมืองหลวงของคิวบา ยังคงจมอยู่ในความมืดเป็นส่วนใหญ่ในค่ำวันเสาร์ ขณะที่ลมแรงและฝนเริ่มถาโถมเข้าใส่เกาะในทะเลแคริบเบียนเกือบทั้งหมด ก่อนที่พายุเฮอร์ริเคนออสการ์ (Oscar) จะเคลื่อนตัวมาถึง ซึ่งคาดว่าจะผ่านชายฝั่งตะวันออกเฉียงเหนือของคิวบาในอีกไม่กี่วันข้างหน้า
ระบบไฟฟ้าของคิวบาล่มครั้งแรกช่วงเที่ยงวันศุกร์ (18 ต.ค.) หลังจากโรงไฟฟ้าขนาดใหญ่แห่งหนึ่งของเกาะหยุดทำงาน จากนั้นระบบก็ล่มอีกครั้งเมื่อเช้าวันเสาร์ ตามรายงานของสื่อของรัฐ
แม้ก่อนเกิดเหตุไฟดับสองครั้งซ้อน วิกฤตขาดแคลนไฟฟ้าอย่างหนักเมื่อวันศุกร์ก็ทำให้รัฐบาลคอมมิวนิสต์คิวบาต้องสั่งให้ข้าราชการที่ไม่มีหน้าที่จำเป็นกลับบ้าน และประกาศหยุดเรียนทั่วประเทศ เพื่อประหยัดเชื้อเพลิงสำหรับผลิตไฟฟ้า
รัฐบาลอ้างว่าสาเหตุของไฟดับที่ยืดเยื้อมาหลายสัปดาห์ (บางพื้นที่นานถึง 10-20 ชม.ต่อวัน) เป็นผลจากโครงสร้างพื้นฐานที่ทรุดโทรม การขาดแคลนเชื้อเพลิง และความต้องการใช้ไฟฟ้าที่พุ่งสูงขึ้น
เจ้าหน้าที่ยังชี้แจงว่า ลมแรงจากพายุเฮอร์ริเคนมิลตัน (Milton) เมื่อสัปดาห์ที่แล้วเป็นอุปสรรคต่อการลำเลียงเชื้อเพลิงจากเรือนอกชายฝั่งมาป้อนโรงไฟฟ้า
นอกจากนี้ คิวบายังโทษว่าการคว่ำบาตรทางการค้าของสหรัฐฯ รวมถึงมาตรการที่อดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ บังคับใช้นั้น ทำให้การจัดหาเชื้อเพลิงและอะไหล่สำหรับการเดินเครื่องและบำรุงรักษาโรงไฟฟ้าเป็นไปอย่างยากลำบาก
"มีบางคนที่ยินดีปรีดาและหวังเห็นคิวบายอมศิโรราบเมื่อระบบไฟฟ้าดับ" คาร์ลอส เฟร์นันเดซ เดอ คอสซิโอ รองรัฐมนตรีต่างประเทศ โพสต์ข้อความบนแพลตฟอร์มเอ็กซ์ (ทวิตเตอร์) เมื่อวันเสาร์
"กลุ่มคนเหล่านี้สนับสนุนการรุกรานอย่างโหดร้ายของสหรัฐฯ แต่เราจะฝ่าวิกฤตนี้ไปได้ด้วยความสามารถและความทุ่มเทของบุคลากรด้านพลังงานทุกระดับ"
อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ ได้ปฏิเสธความเกี่ยวข้องใด ๆ กับเหตุการณ์ไฟฟ้าดับในคิวบาเมื่อวันศุกร์
เจ้าหน้าที่กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ กล่าวว่า "อย่างที่เราเห็นกันมาหลายปีแล้ว เศรษฐกิจคิวบาย่ำแย่เพราะรัฐบาลบริหารประเทศผิดพลาดมานาน ทั้งนโยบายเศรษฐกิจและการใช้ทรัพยากร ส่งผลให้ชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนแย่ลงเรื่อย ๆ"
"ไฟดับทั้งเกาะวันนี้ก็ดี วิกฤตพลังงานโดยรวมของคิวบาก็ดี แน่นอนว่าสหรัฐฯ มิได้มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย"
ด้านเจ้าหน้าที่คิวบายอมรับว่า ถึงแม้จะแก้ปัญหาไฟดับครั้งนี้ได้ แต่วิกฤตไฟฟ้าก็ยังคงมีอยู่
ทั้งนี้ คิวบาเป็นประเทศที่แทบไม่มีน้ำมันดิบของตัวเอง และปีนี้น้ำมันที่ส่งเข้าประเทศก็ร่อยหรอลงอย่างมีนัยสำคัญ เพราะเวเนซุเอลา รัสเซีย และเม็กซิโก ที่เคยเป็นแหล่งน้ำมันหลัก ต่างพากันลดการส่งออกให้คิวบา
เวเนซุเอลา ซึ่งเป็นประเทศพันธมิตรที่เคยช่วยเหลือ ก็หั่นการจัดส่งน้ำมันราคาถูกให้คิวบาลงครึ่งหนึ่งในปีนี้ ทำให้คิวบาต้องดิ้นรนหาซื้อน้ำมันราคาแพงจากตลาดสปอต (spot market)
ย้อนกลับไปเมื่อเดือนก.ย. 2565 หลังพายุเฮอร์ริเคนเอียน (Ian) พัดถล่ม ระบบไฟฟ้าของคิวบาดับทั้งประเทศ ทำให้คนทั้งเกาะต้องอยู่ในความมืดนานหลายวัน แม้ในที่สุดรัฐบาลจะแก้ไขปัญหาได้ แต่ก็ไม่ทันการณ์ เพราะก่อนหน้านั้นได้เกิดการประท้วงขึ้นในหลายเมือง รวมทั้งในกรุงฮาวานาด้วย