๑. ประเทศไทยรับทราบเกี่ยวกับการยื่นคำร้องของกัมพูชาต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (ไอซีเจ) เมื่อวันที่ ๒๘ เมษายน ๒๕๕๔ และจะดำเนินขั้นตอนที่เหมาะสมตามสิทธิของไทยภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ
๒. ประเทศไทยไม่แปลกใจต่อการดำเนินการครั้งล่าสุดนี้ของกัมพูชา โดยพิจารณาจากรูปแบบของพฤติกรรมและแรงจูงใจที่ชัดเจนของกัมพูชาในช่วงสองสามเดือนที่ผ่านมา โดยเฉพาะตั้งแต่วันที่ ๒๒ เมษายน ๒๕๕๔
๓. ประเทศไทยผิดหวังที่ประเทศกัมพูชาได้ตัดสินใจที่จะมองข้ามความคืบหน้าในหลายด้านอย่างสิ้นเชิง ดังนี้
๓.๑ ไม่กี่ชั่วโมงก่อนที่กัมพูชาจะยื่นคำร้องต่อศาลที่กรุงเฮก ผู้บัญชาการทหารส่วนภูมิภาคของไทยและกัมพูชาได้บรรลุความเข้าใจเบื้องต้นร่วมกันที่จะสั่งการให้กองกำลังของฝ่ายตนงดเว้นการกระทำที่มุ่งร้ายต่อกันบริเวณชายแดนของจังหวัดสุรินทร์ และควรปล่อยให้การเจรจาด้านเขตแดนเป็นหน้าที่ของผู้เจรจาของทั้งสองประเทศ
๓.๒ นอกจากนี้ เพียงไม่กี่ชั่วโมงก่อนที่กัมพูชาจะยื่นคำร้องต่อศาลที่กรุงเฮก การสนทนาระหว่างรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยกับของอินโดนีเซีย และระหว่างรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของอินโดนีเซียกับของกัมพูชา ตามลำดับ ก็มีผลคืบหน้าในด้านการทูตที่เป็นที่น่าพอใจเพื่อให้ความมั่นใจว่าพื้นที่บริเวณปราสาทพระวิหารจะมีสันติภาพและเสถียรภาพอย่างต่อเนื่อง ซึ่งพื้นที่ดังกล่าวอยู่ห่างจากพื้นที่ที่เกิดเหตุการณ์ที่จังหวัดสุรินทร์กว่า ๑๔๐ กิโลเมตร
๓.๓ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยและของกัมพูชาได้หารือกันและเห็นพ้องที่จะพบปะกันโดยเร็วที่สุด เพื่อแก้ไขปัญหาที่ยังคั่งค้างอยู่ในความสัมพันธ์ทวิภาคี นอกจากนี้ นายกรัฐมนตรีของไทยและของกัมพูชายังมีกำหนดการที่จะเข้าร่วมการประชุมสุดยอดอาเซียนที่กรุงจาการ์ตาในอีกไม่กี่วันข้างหน้า
๓.๔ เมื่อวันที่ ๗-๘ เมษายน ๒๕๕๔ คณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (เจบีซี) ซึ่งเป็นกลไกร่วมที่ทั้งสองประเทศจัดตั้งขึ้นเพื่อดูแลประเด็นด้านเขตแดน ได้ประชุมกันที่เมืองโบกอร์ ประเทศอินโดนีเซีย โดยที่ประชุมหารือกันในหลายประเด็น เป็นต้นว่า การเตรียมการเพื่อผลิตแผนที่ภาพถ่ายทางอากาศของเขตแดนระหว่างไทยกับกัมพูชา นอกจากนี้ ทั้งสองฝ่ายยังตกลงที่จะพบปะกันอีกครั้งในเร็ววันนี้ การจัดประชุมดังกล่าวเป็นการแสดงถึงความปรารถนาของไทยและกัมพูชาที่จะขับเคลื่อนกระบวนการนี้ แม้ว่า ณ ขณะเวลานั้นกระบวนการทางกฎหมายภายในของไทยเกี่ยวกับบันทึกผลการประชุมคณะกรรมาธิการฯ สามครั้งก่อนหน้าจะยังไม่เสร็จสิ้นก็ตาม บัดนี้กระบวนการทางกฎหมายภายในของไทยในเรื่องนี้ได้เสร็จสิ้นแล้ว จึงไม่มีเหตุผลใดที่ทั้งสองประเทศจะไม่สามารถดำเนินกระบวนการทวิภาคีต่อไปโดยสุจริตใจหากทั้งสองประเทศมีความตั้งใจที่จะทำ ที่สำคัญเมื่อมองย้อนไปยังการประชุมที่เมืองโบกอร์ ฝ่ายกัมพูชาก็ได้แสดงความปรารถนาที่จะเห็นกระบวนการทางกฎหมายภายในของไทยเสร็จสิ้นโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้เพื่อให้คณะกรรมาธิการฯ สามารถทำงานในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป
๓.๕ จำเป็นต้องมองย้อนกลับไปที่การประชุมคณะกรรมาธิการร่วมเพื่อความร่วมมือทวิภาคีระหว่างไทยกับกัมพูชา ครั้งที่ ๗ ที่จังหวัดเสียมราฐ ประเทศกัมพูชา เมื่อวันที่ ๓-๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ ซึ่งได้ผลสรุปที่ปรากฏในย่อหน้าหนึ่งของบันทึกการหารือว่า
“๔๔. ฝ่ายกัมพูชาแสดงความเข้าใจกระบวนการภายในของฝ่ายไทยในการพิจารณาบันทึกผลการประชุมคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา (เจบีซี) และหวังว่ากระบวนการดังกล่าวจะเสร็จสิ้นในโอกาสแรก เพื่อที่ทั้งสองฝ่ายจะสามารถเดินหน้างานที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ ของคณะกรรมาธิการฯ ได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งมีเรื่องสำคัญลำดับแรกรวมไปถึงการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนในพื้นที่ส่วนที่ ๖ ตลอดจนกระบวนการผลิตแผนที่ภาพถ่ายทางอากาศ การหาข้อเท็จจริง และที่ตั้งของหลักเขตในพื้นที่ส่วนอื่น ๆ ที่ยังคั่งค้างอยู่”
๔. เมื่อพิจารณาถึงข้อเท็จจริงข้างต้น เป็นที่ชัดเจนว่าประเทศกัมพูชาจะไม่ยอมให้สิ่งใดมาหยุดยั้งการบรรลุประโยชน์ที่เฉพาะเจาะจงในทางการเมือง แม้ว่าการกระทำดังกล่าวจะเป็นสร้างความขัดแย้ง ไม่ให้ความสำคัญกับคำมั่นในระดับทวิภาคีที่มีระหว่างกัน และมองข้ามความพยายามที่ดำเนินอยู่ของอาเซียนเพียงไม่กี่วันก่อนหน้าการประชุมสุดยอดอาเซียน จึงเป็นเรื่องน่าเศร้าที่หลายคนต้องมาเสียชีวิตและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนของทั้งสองฝ่ายที่อยู่บริเวณชายแดนต้องได้รับผลกระทบ อันเป็นผลจากแผนการณ์ที่มีการคิดคำนวณล่วงหน้าของกัมพูชาในครั้งนี้
กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ โทร. 643-5170 โทรสาร. 643-5169 E-mail : div0704@mfa.go.th--จบ--