การประชุมครั้งนี้ นับเป็นการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนประจำปีครั้งสุดท้าย ก่อนที่จะเข้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียนอย่างเป็นทางการในวันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๘ จึงเป็นโอกาสสำคัญที่จะติดตามความคืบหน้าและเร่งการดำเนินงานมาตรการที่สำคัญซึ่งตามแผนงานการจัดตั้งประชาคมอาเซียนซึ่งกำหนดให้แล้วเสร็จภายในปี ๒๕๕๘ รวมทั้งกำหนดวิสัยทัศน์ของประชาคมอาเซียนภายหลังปี ๒๕๕๘ โดยเน้นให้อาเซียนเป็นประชาคมที่มีประชาชนอยู่ที่ศูนย์กลาง (people-centred) และมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายอาเซียนมากขึ้น นอกจากนี้จะมีการหารือในประเด็นสำคัญของอาเซียน อาทิ การรักษาบทบาทนำของอาเซียนในโครงสร้างสถาปัตยกรรมของภูมิภาค การส่งเสริมความเชื่อมโยงในภูมิภาค และแนวทางการรับมือกับภัยคุกคามในรูปแบบใหม่ ที่เป็นผลกระทบมากจากความเชื่อมโยงและการรวมตัวกันที่ใกล้ชิดยิ่งขึ้นในภูมิภาค
นอกเหนือจากการเข้าร่วมการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนแล้ว รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนจะพบหารือกับคณะกรรมาธิการระหว่างรัฐบาลอาเซียนว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights: AICHR) เข้าร่วมการประชุมกับประเทศคู่เจรจา (อาเซียน +๑) การประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนบวกสาม การประชุมระดับรัฐมนตรีของการประชุมสุดยอดเอเชียตะวันออก (East Asia Summit: EAS) และการประชุมอาเซียนว่าด้วยความร่วมมือด้านการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก (ASEAN Regional Forum : ARF) สำหรับในระดับอนุภูมิภาค จะมีการประชุมในกรอบข้อริเริ่มลุ่มน้ำโขงตอนล่าง ความร่วมมือลุ่มน้ำโขง-คงคา ญี่ปุ่นและสาธารณรัฐเกาหลี
สำหรับการประชุมที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ นั้น วาระการหารือจะเป็นการติดตามผลการดำเนินงานในห้วงหนึ่งปีที่ผ่านมา และการวางแนวทางการดำเนินงานในอนาคต โดยจะมีการหารือถึงแนวทางการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับกลไกการประชุมต่าง ๆ โดยรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ จะเข้าร่วมการประชุมรัฐมนตรีอาเซียนกับจีน ในฐานะประเทศผู้ประสานงานความสัมพันธ์อาเซียน-จีน เป็นปีสุดท้าย เพื่อเน้นย้ำบทบาทสำคัญของไทยในฐานะผู้ประสานความสัมพันธ์อาเซียน-จีน ในช่วง ๓ ปีที่ผ่านมา ก่อนที่จะรับตำแหน่งประเทศผู้ประสานงานความสัมพันธ์อาเซียน-สหภาพยุโรป ในเดือนสิงหาคม ๒๕๕๘ นอกจากนี้ รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนและรัฐมนตรีต่างประเทศคู่เจรจา/รัฐมนตรีต่างประเทศ ARF ยังจะได้แลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นสำคัญในภูมิภาคและประเด็นระหว่างประเทศที่อยู่ในความสนใจด้วย เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างมหาอำนาจในภูมิภาค สถานการณ์ในเอเชียตะวันออก และทะเลจีนใต้อีกด้วย
--กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ--