เมื่อวันที่ ๓ กันยายน ๒๕๖๑ กระทรวงการต่างประเทศได้จัดการประชุมคณะอนุกรรมการด้านสารัตถะเพื่อเตรียมการจัดการประชุมสุดยอดอาเซียนและการประชุมที่เกี่ยวข้องในช่วงที่ไทยดำรงตำแหน่งประธานอาเซียน ปี ๒๕๖๒ ครั้งที่ ๒/๒๕๖๑ โดยมีนายดอน ปรมัตถ์วินัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ เป็นประธาน นายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ รองนายกรัฐมนตรี เป็นที่ปรึกษา และนายพิเชฐ ดุรงคเวโรจน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม นายสันติ กีระนันทน์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม และหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน กว่า ๓๕ หน่วยงานเข้าร่วม ซึ่งทุกฝ่ายได้ให้ความสำคัญต่อการเตรียมความพร้อมเพื่อให้การดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนของไทยในปีหน้า มีผลเป็นรูปธรรมและสามารถขับเคลื่อนการเป็นประชาคมอาเซียนที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง ไม่ทิ้งใครใว้ข้างหลัง และสามารถเตรียมความพร้อมสำหรับอนาคตได้อย่างแท้จริง
ที่ประชุมฯ ได้รับทราบข้อสั่งการของพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เกี่ยวกับข้อพิจารณาสำคัญในการดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนของไทยในปีหน้า ได้แก่ การหาแนวทางให้ประเทศสมาชิกอาเซียนสนับสนุนซึ่งกันและกัน โดยพิจารณาความได้เปรียบในเชิงแข่งขัน (competitive advantage) เพื่อสร้าง ASEAN Brand การคำนึงถึงอัตลักษณ์และค่านิยมพื้นฐานของอาเซียน และแนวทางที่ไทยจะผลักดันประเด็นต่าง ๆ ที่มีความสำคัญต่ออาเซียน
ที่ประชุมฯ เห็นว่า การดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนในปีหน้า เป็นโอกาสสำคัญของไทย โดยที่ผ่านมา ไทยได้มีบทบาทนำในการขับเคลื่อนอาเซียนมาอย่างต่อเนื่อง ประเทศคู่เจรจาอาเซียนทั้งหมดและภาคีภายนอก ต่างก็ได้ให้ความสนใจอาเซียนและสนับสนุนอาเซียนมาเป็นอย่างดีโดยตลอด อย่างไรก็ดี อาเซียนจะต้องพิจารณาว่า จะเพิ่มเสน่ห์และคุณค่าของอาเซียนในสายตาของประชาคมโลกได้อย่างไรภายใต้สถานการณ์โลกและภูมิภาคที่มีพลวัต มีความเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง มีความไม่แน่นอนและความท้าทายใหม่ ๆ มากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ ไทยและอาเซียนควรเน้นย้ำความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน (solidarity) ภายในอาเซียน ซึ่งจะนำไปสู่ความเป็นเอกภาพ (unity) ซึ่งจะส่งเสริมความเป็นแกนกลาง (centrality) ของอาเซียนต่อไป
ที่ประชุมฯ ได้หารือเกี่ยวกับข้อเสนอใหม่ ซึ่งไทยจะผลักดันในช่วงที่ไทยดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนเพิ่มเติมจากที่ได้หารือในการประชุมคณะอนุกรรมการสารัตถะฯ ครั้งที่ ๑/๒๕๖๑ เมื่อวันที่ ๑๘ เมษายน ๒๕๖๑
นอกจากนี้ กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ และกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในฐานะหัวเสาการเมืองและความมั่นคง เสาเศรษฐกิจ และเสาสังคมและวัฒนธรรม ตามลำดับ ได้รายงานความคืบหน้าในการเตรียมการด้านสารัตถะฯ โดยได้คัดสรรและจัดกลุ่มให้สอดคล้องกับตัวขับเคลื่อนทางยุทธศาสตร์ที่ไทยจะผลักดันในปี ๒๕๖๒ ได้แก่ ความเชื่อมโยง ความยั่งยืน และการเตรียมความพร้อมและวางแผนสำหรับอนาคตเพื่อให้แผนงานมีความชัดเจนยิ่งขึ้น โดยจะนำเสนอผลจากการประชุมคณะอนุกรรมการสารัตถะฯ ครั้งนี้ต่อที่ประชุมคณะกรรมการระดับชาติฯ ครั้งที่ ๓/๒๕๖๑ ซึ่งนายกรัฐมนตรีจะเป็นประธานในวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๖๑ ณ ทำเนียบรัฐบาล
ที่มา: กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ