สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ในพิธีพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๑ ในวันพฤหัสบดีที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๖๒ เวลา ๑๗.๓๐ น. ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พร้อมทั้งพระราชทานเลี้ยงอาหารค่ำ เพื่อเป็นเกียรติแก่ผู้ได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลพร้อมคู่สมรส ในวันเดียวกัน ณ พระที่นั่งบรมราชสถิตยมโหฬาร เวลา ๑๙.๓๐ น.
สำหรับผู้ที่ได้รับการคัดเลือกให้เข้ารับพระราชทานรางวัลฯ นั้น มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้พิจารณากลั่นกรองจากผู้ได้รับการเสนอในปี ๒๕๖๑ จำนวน ๔๙ คน จาก ๒๕ ประเทศ ซึ่งที่ประชุมคณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ เมื่อวันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๖๑ ซึ่งมีสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นองค์ประธานการประชุมฯ ได้พิจารณาและมีมติตัดสินมอบรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๑ ให้แก่บุคคล/องค์กร ดังนี้
สาขาการแพทย์ ได้แก่ ศาสตราจารย์นายแพทย์ไบรอัน เจ. ดรูเคอร์ (Professor Brian J. Druker) และศาสตราจารย์ ดร. แมรี่ แคลร์ คิง (Professor Dr. Mary-Claire King) จากสหรัฐอเมริกา
ศาสตราจารย์นายแพทย์ไบรอัน เจ. ดรูเคอร์ เป็นผู้นำในการพัฒนาหนึ่งในยาต้นแบบของการรักษาโรคมะเร็งแบบมุ่งเป้า คือ อิมาทินิบ (Imatinib) สำหรับการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดซีเอ็มแอล (CML)
ศาสตราจารย์ ดร. แมรี่ แคลร์ คิง เป็นผู้ค้นพบยีนอันเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งเต้านม ซึ่งเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยที่สุดในเพศหญิง มีผู้ป่วยใหม่ที่ได้รับการวินิจฉัยมะเร็งเต้านม ปีละกว่าสองล้านคน และมีผู้ป่วยเสียชีวิตจากโรคดังกล่าวมากถึงสองแสนคนต่อปี
ผลงานการค้นพบที่สำคัญของทั้งสองท่านทำให้สามารถคัดกรองบุคคลทั่วไปที่มีความเสี่ยง และสามารถ วางแผนการเฝ้าระวังโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส่งผลในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ในวงกว้าง ลดการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว และโรคมะเร็งเต้านมได้จำนวนหลายล้านคนทั่วโลก
สาขาการสาธารณสุข ได้แก่ ศาสตราจารย์นายแพทย์จอห์น ดี. คลีเมนส์ (Professor John D. Clemens) จากสหรัฐอเมริกา และศาสตราจารย์นายแพทย์ยอน อาร์. โฮล์มเกรน (Professor Jan R. Holmgren) จากราชอาณาจักรสวีเดน ศาสตราจารย์นายแพทย์จอห์น ดี. คลีเมนส์ และศาสตราจารย์นายแพทย์ยอน อาร์. โฮล์มเกรน ทำงานร่วมกันเป็นระยะเวลากว่า ๓๐ ปี ในการศึกษาค้นคว้าวิจัย และพัฒนาวัคซีนป้องกันอหิวาตกโรคชนิดกิน โดยผลงานของทั้งสองท่านได้รับการทดสอบทางคลินิกจนเป็นที่ยอมรับโดยองค์การอนามัยโลก ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนโยบายจากการใช้วัคซีนชนิดฉีดเป็นการแนะนำให้ใช้วัคซีนชนิดกิน นอกจากนี้ ยังได้สนับสนุนคลังวัคซีนสำหรับหลายประเทศทั่วโลกที่มีปัญหาหรือมีความเสี่ยงต่อการระบาดของอหิวาตกโรค ทำให้ช่วยป้องกันโรคได้ในวงกว้าง ลดการเสียชีวิตจากอหิวาตกโรคได้ในประชากรหลายล้านคนทั่วโลก
รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล เป็นรางวัลที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งขึ้น เพื่อถวายเป็นพระราชานุสรณ์แด่สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในโอกาสจัดงานเฉลิมฉลอง ๑๐๐ ปี แห่งการพระราชสมภพ ๑ มกราคม ๒๕๓๕ ดำเนินงานโดยมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธาน มอบรางวัลให้แก่บุคคลหรือองค์กรทั่วโลกที่มีผลงานดีเด่นเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ ทางด้านการแพทย์ ๑ รางวัล และด้านการสาธารณสุข ๑ รางวัล เป็นประจำทุกปี แต่ละรางวัลประกอบด้วยเหรียญรางวัล ประกาศนียบัตรและเงินรางวัลจำนวน ๑๐๐,๐๐๐ ดอลลาร์สหรัฐ
บุคคลทั่วไปสามารถรับชมพิธีพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลได้ทางสถานีโทรทัศน์โมเดิร์นไนน์ทีวี (ช่อง ๙ อสมท.) สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย (ช่อง ๑๑) สถานีโทรทัศน์ทีเอ็นเอ็น ๒ (ช่องทรู วิชั่นส์ ๗๘๔) และสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทยจะถ่ายทอดเสียงภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยเริ่มตั้งแต่เวลา ๑๗.๑๐ น. นอกจากนี้ สามารถรับชมการถ่ายทอดสดผ่านอินเทอร์เน็ตได้ทางเว็บไซต์ของมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ ที่ www.princemahidolaward.org
ที่มา: กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ