เมื่อวันที่ ๒๐ – ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ รัฐบาลไทยและสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาได้ร่วมมือส่งผู้หนีภัยการสู้รบจากเมียนมา กลุ่มที่ ๓ จำนวน ๕๖๕ คน กลับเมียนมาบนพื้นฐานของความสมัครใจ ปลอดภัย มีศักดิ์ศรี และยั่งยืน โดยในจำนวนดังกล่าวประกอบด้วยผู้ที่มาจากพื้นที่พักพิงชั่วคราวสำหรับผู้หนีภัยฯ ในจังหวัดตาก ๓ แห่ง ได้แก่ บ้านแม่หละ บ้านอุ้มเปี้ยม และบ้านนุโพ และจากจังหวัดกาญจนบุรี ๑ แห่ง คือ บ้านต้นยาง รวมจำนวน ๕๐๖ คน ซึ่งทั้งหมดได้เดินทางกลับผ่านจุดผ่านแดนถาวรแม่สอด – เมียวดี จังหวัดตาก และผู้ที่มาจากพื้นที่พักพิงชั่วคราวสำหรับผู้หนีภัยฯ ที่บ้านใหม่ในสอย จังหวัดแม่ฮ่องสอน จำนวน ๕๙ คน ซึ่งใช้จุดผ่อนปรนการค้าบ้านห้วยต้นนุ่น จังหวัดแม่ฮ่องสอน ในการเดินทางกลับ ทั้งนี้ สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (United Nations High Commissioner for Refugees – UNHCR) และองค์การระหว่างประเทศเพื่อการโยกย้ายถิ่นฐาน (International Organization for Migration – IOM) ได้ร่วมให้การสนับสนุนการส่งกลับ โดยเฉพาะความช่วยเหลือในการเตรียมความพร้อมแก่ผู้หนีภัยฯ และการจัดยานพาหนะเดินทางไปยังเมียนมา
เมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ พล.อ. วัลลภ รักเสนาะ เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) และนาย Myo Myint Than เอกอัครราชทูตสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาประจำประเทศไทย พร้อมด้วยนาย Giuseppe de Vincentiis หัวหน้าสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติประจำประเทศไทย และคณะผู้แทนระดับสูงจากสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง กระทรวงการต่างประเทศ และกองกำลังนเรศวร ร่วมสังเกตการณ์กระบวนการส่งผู้หนีภัยฯ กลับเมียนมาที่สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองแม่สอด จังหวัดตาก โดยนายพิชิต บุญสุด รองอธิบดีกรมองค์การระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ได้ร่วมเดินทางไปยังเมียนมาและเป็นผู้แทนฝ่ายไทยมอบหนังสือสำคัญประจำตัว (Certificate of Identity) ที่ผ่านกระบวนการตรวจคนเข้าเมืองแล้วให้แก่ Colonel Myo Min Naung รัฐมนตรีประจำภูมิภาคด้านความมั่นคงและกิจการชายแดนของเมียนมา ในพิธีต้อนรับผู้หนีภัยฯ ที่ศูนย์พักรอจ้าวก์โลนจี ในเมืองเมียวดีของเมียนมา
รัฐบาลไทยได้ให้ที่พักพิงแก่ผู้หนีภัยฯ มาตั้งแต่ปี ๒๕๒๗ ปัจจุบันยังมีผู้หนีภัยฯ อาศัยอยู่ในพื้นที่พักพิงฯ ๙ แห่ง ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน จังหวัดตาก จังหวัดกาญจนบุรี และจังหวัดราชบุรี รวมประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ คน เพื่อรอการเดินทางกลับเมียนมาเมื่อสถานการณ์เอื้ออำนวย โดยในช่วงที่ผ่านมา มีผู้หนีภัยฯ เดินทางกลับโดยสมัครใจมาแล้ว ๒ ครั้งจากความร่วมมือระหว่างฝ่ายไทยกับเมียนมา ได้แก่ กลุ่มที่ ๑ จำนวน ๗๑ คน เมื่อเดือนตุลาคม ๒๕๕๙ และกลุ่มที่ ๒ จำนวน ๙๓ คน เมื่อเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๑ การส่งกลับกลุ่มที่ ๓ ในครั้งนี้ถือเป็นการส่งกลับโดยสมัครใจจำนวนมากที่สุดนับตั้งแต่ดำเนินการมา
ไทยและเมียนมาได้กำหนดให้มีการประชุมคณะทำงานร่วมไทย – เมียนมา ในการเตรียมการส่งผู้หนีภัยฯ กลับประเทศ เพื่อเสริมสร้างพลวัตและขับเคลื่อนกระบวนการส่งกลับอย่างเป็นระบบ โดยมีปลัดกระทรวงการต่างประเทศไทยและปลัดกระทรวงการต่างประเทศเมียนมาร่วมเป็นประธาน ซึ่งได้มีการประชุมแล้ว ๒ ครั้ง คือ ครั้งที่ ๑ ไทยเป็นเจ้าภาพเมื่อวันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๖๑ ที่กรุงเทพฯ และครั้งที่ ๒ เมียนมาเป็นเจ้าภาพเมื่อวันที่ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๖๑ ที่กรุงเนปยีดอ สำหรับการประชุมคณะทำงานร่วมฯ ครั้งที่ ๓ ไทยจะเป็นเจ้าภาพจัดขึ้นระหว่างวันที่ ๕ – ๖ มีนาคม ๒๕๖๒ ที่จังหวัดเชียงราย
ที่มา: กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ