เมื่อวันที่ 22 ก.ค.2552 รัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนและรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ได้ร่วมกัน ลงนามในเอกสารว่าด้วยการเข้าเป็นภาคีสนธิสัญญาไมตรีและความร่วมมือในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้(Instruments of Accession and Extension to the Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia (TAC) of the United States of America) ซึ่งส่งผลให้สหรัฐฯ เป็นประเทศที่ 16 ที่มิใช่สมาชิกอาเซียนที่เข้าเป็นภาคีสนธิสัญญาฯ
ในช่วงพิธีการลงนามฯ นายกษิต ภิรมย์ รัฐมนตรีต่างประเทศไทย ในฐานะประธานการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน ครั้งที่ 42 และการประชุมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง กล่าวว่า การที่สหรัฐฯ เข้าเป็นภาคีในสนธิสัญญาฯ เป็นการส่งสัญญาณว่า สหรัฐฯ พร้อมแล้วที่จะดำเนินบทบาทที่เข้มแข็งขึ้นและในเชิงรุก เพื่อให้การสนับสนุนความพยายามของอาเซียนในการบรรลุเป้าหมายการเป็น “ประชาคมอาเซียน”
นายกษิตฯ กล่าวว่า การที่สหรัฐฯ เข้าเป็นภาคีในสนธิสัญญาฯ เป็นการตอกย้ำถึงความมุ่งมั่นของสหรัฐฯ ที่จะ “พัวพันอย่างสร้างสรรค์” กับอาเซียน เพื่อรักษาไว้ซึ่งสันติภาพและเสถียรภาพในภูมิภาค โดยการยึดถือในหลักการพื้นฐานต่างๆ ของการดำเนินความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับรัฐที่ได้รับการยอมรับร่วมกันแล้ว
“สิ่งที่เราได้เห็น (การลงนามฯ) ในวันนี้ สะท้อนถึงพันธกรณีของสหรัฐฯ ทั้งด้วยการกระทำและคำพูด เพื่อส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดมากขึ้นกับเพื่อนของสหรัฐฯ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียตะวันออก”
สนธิสัญญาไมตรีฯ เป็นเอกสารทางกฎหมายของอาเซียนที่จัดทำขึ้นในปี 2519 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมสันติภาพและความร่วมมืออย่างยั่งยืนของภูมิภาค ผ่านการดำเนินการตามหลักการต่างๆ ที่เป็นพื้นฐานในการดำเนินความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับรัฐที่บัญญัติไว้ในสนธิสัญญาฯ อาทิ การไม่ใช้หรือขู่ว่าจะใช้กำลังต่อประเทศอื่นๆ และการไม่แทรกแซงกิจการภายในซึ่งกันและกัน รวมถึงการใช้แนวทางยุติข้อพิพาทโดยสันติวิธีโดยอาศัยกลไกคณะอัครมนตรี (High Council) ที่จัดตั้งขึ้นตามสนธิสัญญาฯ ในการนี้ การเข้าเป็นภาคีของประเทศต่างๆ ในสนธิสัญญาฯ จึงมีนัยถึงการยอมรับร่วมกันในหลักการเหล่านี้
นอกจากสหรัฐฯ แล้ว ประเทศที่มิใช่สมาชิกอาเซียนที่เข้าร่วมเป็นภาคีในสนธิสัญญาฯ มีจำนวน 15 ประเทศ ได้แก่ ปาปัวนิวกินี จีน อินเดีย ญี่ปุ่น ปากีสถาน เกาหลีใต้ รัสเซีย นิวซีแลนด์ มองโกเลีย ออสเตรเลีย ฝรั่งเศส ติมอร์-เลสเต บังกลาเทศ ศรีลังกา และเกาหลีเหนือ
นางฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เดินทางเยือนประเทศไทยครั้งนี้ เพื่อเข้าร่วมการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนกับรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ และการประชุมอาเซียนว่าด้วยการเมืองและความมั่นคงในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิก ซึ่งกำหนดมีขึ้นระหว่างวันที่ 22-23 ก.ค.2552 ที่จังหวัดภูเก็ต
กองการสื่อมวลชน กรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ โทร. 643-5170 โทรสาร. 643-5169 E-mail : div0704@mfa.go.th--จบ--