บทสรุปผู้บริหาร: บทวิเคราะห์เรื่อง ท่องเที่ยวไทยพระเอกตัวจริง

ภาวการณ์ท่องเที่ยวไทยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 เติบโตได้ดีอย่างต่อเนื่องโดยสามารถผ่านพ้นวิกฤตต่างๆ มาได้อย่างแข็งแกร่งแม้ว่าจะมีเหตุการณ์ทั้งภายในและภายนอกประเทศบั่นทอนบรรยากาศการท่องเที่ยวไทย แต่ไม่ได้ทาให้นักท่องเที่ยวต่างชาติในภาพรวมเดินทางเข้าสู่ประเทศไทยลดลงแม้แต่น้อย ทั้งยังเป็นการเดินทางเข้าที่ทาลายสถิติ (High Record) เมื่อเปรียบเทียบกับทุกปีที่ผ่านมา โดยในช่วงครึ่งแรกปี 2554 มีจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทยทั้งสิ้น 9.7 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 28.1 เติบโตได้อย่างแข็งแกร่งจากปลายปี 2553 ที่ขยายตัวร้อยละ 12.6 สะท้อนถึงภาคการท่องเที่ยวต่างชาติมีบทบาทสาคัญในการช่วยสนับสนุนการขยายตัวทางเศรษฐกิจไทย

จากการศึกษา พบว่านักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 ได้แรงหนุนจากตลาดระยะใกล้จากเอเชียเป็นหลัก โดยเฉพาะจากเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือและอาเซียน โดยนักท่องเที่ยวจากจีน อินเดียและเกาหลี มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในอัตราเร่ง ส่วนหนึ่งเนื่องจากภาวะเศรษฐกิจที่ยังขยายตัวได้ดี ในขณะที่ภาวะเศรษฐกิจของกลุ่มตลาดยุโรปและอเมริกายังฟื้นตัวได้ไม่เต็มที่ทาให้มีการขยายตัวในระดับทรงตัว อย่างไรก็ตาม นักท่องเที่ยวจากรัสเซียยังคงเติบโตได้ดีในระดับสูงแซงกระแสตลาดยุโรป ส่วนภูมิภาคโอเชียเนียมีการขยายตัวได้ดีโดยเฉพาะประเทศออสเตรเลีย ขณะที่กลุ่มตะวันออกกลางแม้จะมีปัญหาความไม่สงบภายในภูมิภาคช่วงต้นปีแต่จานวนนักท่องเที่ยวยังคงขยายตัวได้ดีโดยเฉพาะจากสหรัฐอาหรับอมิเรต

จากกระแสการเดินทางของนักท่องเที่ยวต่างชาติในช่วงครึ่งแรกปี 2554 ทาให้สานักงานเศรษฐกิจการคลัง คาดว่า หากสถานการณ์เป็นปกติ โดยไม่เกิดภาวะความไม่สงบในประเทศ หรือภัยธรรมชาติที่รุนแรง นักท่องเที่ยวต่างชาติน่าจะมีจานวน 19.5 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 22.7 ต่อปี สร้างรายได้ให้กับประเทศ 7.70 แสนล้านบาท สูงกว่าการประมาณการของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ที่ตั้งเป้าจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ (เมื่อต้นปี 2554) 16.8 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 3.8 ต่อปี โดยมีเป้าหมายรายได้จานวน 6.20 แสนล้านบาท

ภาวการณ์ท่องเที่ยวไทยในปี 2553 สามารถขยายตัวได้ดีโดยขยายตัวที่ร้อยละ 12.0 ต่อปี แม้ว่าจะได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกประเทศเกิดขึ้นตลอดทั้งปี เริ่มต้นจากการชุมนุมทางการเมืองในเขตพื้นที่กรุงเทพฯ และบางพื้นที่ในต่างจังหวัด ช่วงเดือนเมษายน และเดือนพฤษภาคม 2553 การแข็งค่าขึ้นของค่าเงินในช่วงเดือนกันยายน 2553 การเกิดอุทกภัยอย่างรุนแรง ในหลายพื้นที่ทั่วประเทศทั้งภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคใต้ ช่วงเดือน ตุลาคมและพฤษภาคม 2553 ต่อเนื่องด้วยกระแสข่าวธรณีพิบัติสึนามิ และอากาศที่หนาวเย็นจากกลุ่มประเทศยุโรปที่ส่งผลทาให้สนามบินในยุโรปบางแห่งต้องหยุดระงับการบิน

ภาวการณ์ท่องเที่ยวไทยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 สามารถเติบโตได้ดีอย่างต่อเนื่องโดยสามารถผ่านพ้นวิกฤตต่างๆ มาได้อย่างแข็งแกร่งแม้ว่าจะมีเหตุการณ์บั่นทอนบรรยากาศการท่องเที่ยวไทย ทั้งภายในและภายนอกประเทศ นับจากเหตุการณ์ความไม่สงบในลิเบียเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2554 กรณีธรณีพิบัติสึนามิที่ประเทศญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2554 ปัญหาอุทกภัยในเขตพื้นที่ภาคใต้ของไทยที่นับเป็นวิกฤตน้าท่วมใหญ่ของไทยช่วงเดือนมีนาคม 2554 รวมถึงค่าเงินบาทที่แข็งค่าขึ้น ราคาน้ามันที่ทรงตัวในระดับสูงและภาวะเศรษฐกิจของกลุ่มตลาดยุโรปและอเมริกาที่ยังคงมีการฟื้นตัวได้ไม่เต็มที่ แต่ไม่ได้ทาให้จานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติในภาพรวมเดินทางเข้าสู่ประเทศไทยลดลงแต่อย่างใด ในทางตรงข้าม จานวนนักท่องเที่ยวกลับเพิ่มขึ้นทาลายสถิติ (High Record) ในทุกๆเดือนตั้งแต่เดือนมกราคม 2554 เป็นต้นมา เมื่อเปรียบเทียบกับทุกปีที่ผ่านมา โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทยทั้งสิ้น 9.7 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 28.1 เติบโตได้อย่างแข็งแกร่งจากปลายปี 2553 ที่ขยายตัวร้อยละ 12.6 สะท้อนถึงภาคการท่องเที่ยวต่างชาติมีบทบาทสาคัญในการช่วยสนับสนุนการขยายตัวทางเศรษฐกิจไทย

โครงสร้างนักท่องเที่ยวต่างชาติ แยกตามภูมิภาคสาคัญๆ ได้ดังนี้ (1) ภูมิภาคเอเชีย ประกอบด้วย กลุ่มอาเซียน กลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ กลุ่มเอเชียใต้ (2) ภูมิภาคยุโรป (3) อเมริกา (4) ตะวันออกกลาง (5) โอเชียเนีย และ (6) แอฟริกา ซึ่งในช่วงที่ผ่านมานักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้าประเทศไทยได้แรงหนุนจากตลาดระยะใกล้ เช่น เอเชียเป็นหลัก โดยเฉพาะจากเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือและอาเซียน

(1) ภูมิภาคเอเชีย สัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 57.5 ของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ (สัดส่วนปี 2553) ในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น 5.62 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 34.6 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ประกอบด้วย

• กลุ่มอาเซียน มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติในครึ่งปีแรกปี 2554 ทั้งสิ้น 2.67 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 28.6 เมื่อเทียบกับช่วง

• กลุ่มเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติในครึ่งปีแรกปี 2554 ทั้งสิ้น 2.36 ล้านคนขยายตัวร้อยละ 43.1 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจำนวน 3.63 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 16.9 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อน โดยนักท่องเที่ยวที่มีการเติบโตได้ดีในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มาจากประเทศจีน ซึ่งมีการขยายตัวสูงร้อยละ 68.2 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ด้วยจำนวน 7.93 แสนคน เป็นผลมาจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจที่มีการเติบโตในระดับสูงโดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 เศรษฐกิจจีนมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 9.6 รองลงมาคือนักท่องเที่ยวจากประเทศเกาหลีใต้ ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากค่าเงินวอนที่แข็งค่าขึ้นมากและเศรษฐกิจที่ขยายตัวได้อย่างต่อเนื่องโดยข้อมูลล่าสุดในไตรมาสแรกปี 2554 เศรษฐกิจเกาหลีใต้ขยายตัวเพิ่มขึ้นร้อยละ 4.2
• กลุ่มเอเชียใต้ มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 ทั้งสิ้น 5.85 แสนคน ขยายตัวร้อยละ 31.0 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 9.95 แสนคน ขยายตัว ร้อยละ 20.4 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อน โดยนักท่องเที่ยวที่มีการเติบโตได้ดีในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มาจากประเทศอินเดียซึ่งมีการขยายตัวร้อยละ 34.0 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ด้วยจำนวน 4.61 แสนคน เป็นผลมาจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศที่มีการเติบโตในระดับสูง

(2) ภูมิภาคยุโรป นับเป็นตลาดท่องเที่ยวระยะไกลโดยมีสัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 27.9 ของจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมด โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น 2.73 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 19.7 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 4.44 ล้านคนขยายตัวร้อยละ 9.4 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อน โดยช่วงครึ่งแรกของปี 2554 นักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรปขยายตัวได้แต่อยู่ในระดับที่ทรงตัว แต่มีนักท่องเที่ยวจากประเทศรัสเซียที่เติบโตอย่างรวดเร็วและต่อเนื่องมาช่วยชดเชย โดยมีการขยายตัวสูงร้อยละ 50.8 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ด้วยจำนวน 4.60 แสนคน

(3) ภูมิภาคอเมริกา สัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 5.3 ของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้หมด โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น5.19 แสนคน ขยายตัวร้อยละ 20.4 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนขยายตัวเป็นบวกเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 8.44 แสนคน หดตัวร้อยละ -1.0 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันปีก่อน โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 นักท่องเที่ยวที่มีการเติบโตได้ดีมาจากประเทศอเมริกาด้วยจำนวน 3.69 แสนคน ขยายตัวร้อยละ 18.9 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

(4) ภูมิภาคตะวันออกกลางสัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 3.6 ของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมด โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น 2.99 แสนคนขยายตัวได้ดีแม้จะมีปัญหาการเมืองภายในภูมิภาคช่วงต้นปี 2554 โดยขยายตัวอยู่ที่ร้อยละ 18.0 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน และขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 5.69 แสน ขยายตัวร้อยละ 17.6

(5) ภูมิภาคโอเชียเนีย สัดส่วนนักท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 5.0 ของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมด โดยในช่วงครึ่งแรกของปี 2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น 4.54 แสนคน ขยายตัวร้อยละ 23.7 เมื่อ เทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2553 ที่มีจานวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 7.90 แสนขยายตัวร้อยละ 7.1 โดยนักท่องเที่ยวที่มีการเติบโตได้ดีมาจากประเทศออสเตรเลียซึ่งมีการขยายตัวร้อยละ 24.9 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนด้วยจำนวน 4.08 แสนคน ซึ่งเป็นผลมาจากการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจของประเทศออสเตรเลียเป็นสำคัญ

(6) ภูมิภาคแอฟริกา สัดส่วนกับท่องเที่ยวต่างชาติคิดเป็นร้อยละ 0.8 ของจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมด โดยในช่วงครึ่งแรกของปี2554 มีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งสิ้น 0.69แสนคน ขยายตัวร้อยละ 25.2 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ขยายตัวต่อเนื่องเมื่อเทียบกับทั้งปี 2 5 5 3 ที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 1.28 แสน ขยายตัวร้อยละ 13.8 โดยเป็นการขยายตัวในทุกประเทศ โดยนักท่องเที่ยวที่มีการเติบโตได้ดีมากมาจากประเทศแอฟริกาใต้ ซึ่งมีการขยายตัวสูงร้อยละ 43.5 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนด้วยจำนวน 0.31 แสนคน

กระแสการเดินทางของนักท่องเที่ยวต่างชาติในช่วงครึ่งแรกปี 2554 ที่มีการเติบโตอย่างรวดเร็วทั้งยังเป็นการทาลายสถิติ (High Record) เมื่อเปรียบเทียบกับทุกปีที่ผ่านมา ทำให้สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง คาดว่าหากสถานการณ์เป็นปกติ โดยไม่เกิดภาวะความไม่สงบในประเทศ หรือภัยธรรมชาติที่รุนแรงจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติน่าจะมีจำนวน 19.56 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 22.7 จากปีที่แล้ว2 และจะสร้างรายได้ให้กับประเทศเป็นจา นวน 7.70 แสนล้านบาท สูงกว่าประมาณการเดิม (เมื่อต้นปี 2554) ของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ที่ตั้งเป้าจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติ 16.8 ล้านคน ขยายตัวร้อยละ 3.8 โดยมีเป้าหมายรายได้จากนักท่องเที่ยวจา นวน 6.20 แสนล้านบาท

ที่มา: Macroeconomic Analysis Group: Fiscal Policy Office

Tel 02-273-9020 Ext 3665 : www.fpo.go.th