ภายหลัง BOJ ได้มีประกาศนโยบายระยะสั้น (สิ้นสุด ณ 31 มี.ค.52) เข้าซื้อหุ้นกู้ของบริษัทเอกชนที่ใช้เป็นหลักประกันในการกู้เงินจากสถาบันการเงิน เพื่อช่วยสถาบันการเงินเพิ่มสภาพคล่องในการปล่อยกู้แก่เอกชนเพิ่มขึ้น แต่ยังไม่เพียงพอที่จะรองรับภาวะเศรษฐกิจที่กำลังเลวร้ายลงเรื่อยๆ จากวิกฤตเศรษฐกิจโลกและค่าเงินเยนที่แข็งขึ้นประมาณร้อยละ 20 ส่งผลให้บริษัทเอกชนที่มีธุรกิจเกี่ยวเนื่องกับการส่งออกซึ่งเป็นหัวใจของเศรษฐกิจญี่ปุ่น มีรายได้จากการส่งออกลดลง ผลประกอบการขาดทุน ขาดสภาพคล่องอย่างหนัก และล้มละลายเพิ่มมากขึ้นโดย ในเดือนธ.ค. ที่ผ่านมา จำนวนบริษัทล้มละลายเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 24 เมื่อเทียบกับระยะเดียวกันปีก่อนหน้า ในจำนวนนี้เป็นบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ถึง 33 บริษัท มากที่สุดในรอบ 60 ปี ในขณะที่แนวโน้มการว่างงานกำลังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในภาค SMEs ที่มีจำนวนการจ้างงานถึงร้อยละ 70 ของจำนวนการจ้างงานทั้งหมดของประเทศ และยังไม่มีสัญญาณที่จะดีขึ้นในระยะเวลาอันใกล้นี้
ต่อมา เมื่อวันที่ 27 ม.ค.ที่ผ่านมา รัฐบาลญี่ปุ่น โดยข้อเสนอของกระทรวงเศรษฐกิจการ การค้าและอุตสาหกรรม (กระทรวง METI) ได้ประกาศมาตรการล่าสุดเพื่ออัดฉีดสภาพคล่องแก่บริษัทเอกชนที่ประสบ ปัญหาทางการเงิน อันเนื่องมาจากผลกระทบของวิกฤตเศรษฐกิจโลก ทั้งที่ จดทะเบียนและบริษัทที่ไม่ได้จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ ไม่ระบุว่าเป็นสาขาใด ทั้ง ภาคอุตสาหกรรม (Manufacturing) และภาคบริการ (Services) รายละเอียดสรุปได้ ดังนี้
1) จัดสรรงบประมาณ 1.5 ล้านล้านเยน ให้ ธนาคารเพื่อการลงทุนเพื่อพัฒนา (Development Bank of Japan) สถาบันเฉพาะกิจของรัฐ เข้าซื้อหุ้นบริษัทเอกชน ที่ประสบปัญหาทางการเงิน
2) จัดสรรเงินกู้เพื่อปล่อยแก่บริษัทเอกชน แบ่งเป็นบริษัทรายใหญ่จำนวน 3 ล้านล้านเยน และSMEs จำนวน 10 ล้านล้านเยน และ
3) จัดสรรเงินเพื่อค้ำประกันสินเชื่อจำนวน 20 ล้านล้านเยน ผ่าน Japan Finance Corporation (JFC) (สถาบันเฉพาะกิจของรัฐบาลใหม่ที่เริ่มดำเนินการเมื่อ 1 ต.ค.ที่ผ่านมา เกิดจากการควบรวมของสถาบันการเงินเฉพาะกิจจำนวน 4 แห่งได้แก่ 1. Japan Bank of International Cooperation: JBIC 2.บรรษัทเงินทุนเพื่อลูกค้าขนาดย่อมหรือ Micro Credit (National Life Finance Corporation) 3.บรรษัทเงินทุนเพื่อธุรกิจขนาดกลางและย่อม (Japan Finance Corporation for Small and Medium Enterprises) 4. บรรษัทเงินทุนเพื่อการเกษตร ป่าไม้และประมง (Agriculture, Forestry, and Fisheries Finance Corporation) JFC ได้แบ่งหน้าที่ออกเป็น 4 ฝ่ายใหญ่ตามหน้าที่เดิมของแต่ละหน่วยงาน)
ทั้งนี้ กระทรวง METI กำหนดว่า บริษัทที่ต้องการขอรับความช่วยเหลือเงินทุนจากรัฐบาลต้องจัดทำแผนฟื้นฟูกิจการ 3 ปีเสนอก่อน โดยเริ่มใช้ผลบังคับตั้งแต่ 30 มกราคม 2552 ต้นไป มาตรการอัดฉีดสภาพคล่องให้แก่ภาคอุตสาหกรรมครั้งล่าสุดนี้ ทำให้ราคาหุ้นในตลาดโตเกียวดีดตัวสูงขึ้นทันที โดยดัชนี Nikkei พุ่งสูงขึ้นร้อยละ 4.9 ในขณะที่ค่าเงินเยนอ่อนตัวลงอยู่ที่ 1 ดอลล่าร์สหรัฐฯ เท่ากับประมาณ 90 เยน
มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจต่อไป คาดว่า BOJ จะประกาศใช้นโยบายการเงินผ่อนคลายพิเศษ (Quantitative Easing Policy) อีกครั้ง โดยลดอัตราดอกเบี้ยจากปัจจุบันอยู่ที่ร้อยละ 0.3 (ลดลงจากร้อยละ 0.5 ในเดือน ต.ค.51) ลงมาเป็นร้อยละ 0.1 ในการประชุมคณะกรรมการนโยบายการเงินที่จะมีขึ้นเร็วๆนี้
โดย สำนักงานที่ปรึกษาเศรษฐกิจการคลัง ประจำกรุงโตเกียว
ที่มา : Macroeconomic Analysis Group : Fiscal Policy Office
Tel 02-273-9020 Ext 3665 : www.fpo.go.th