บทสรุปผู้บริหาร
วิกฤตเศรษฐกิจโลกทำให้เศรษฐกิจไทยประสบภาวะหดตัวต่อเนื่อง 2 ไตรมาสติดต่อกัน โดยในไตรมาสที่ 4/2551 หดตัวร้อยละ -4.2 ต่อปี และไตรมาส 1/2552 หดตัวรุนแรงถึงร้อยละ -7.1 ต่อปีสาเหตุหลักมาจากภาคการส่งออกสินค้าและบริการ การลงทุนและการบริโภคภาคเอกชน ที่หดตัวสูงมาก
รัฐบาลจึงได้ออกพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม ประจำปีงบประมาณ 2552 จำนวน 1.167 แสนล้านบาท ผสมผสานกับนโยบายประกันราคาพืชผล และมาตรการภาษี หรือที่เรียกรวมกันว่า แผนการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะที่ 1 หรือ Stimulus Package 1 (SP1) โดยมุ่งเน้นช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจในระยะสั้น ผ่านการใช้จ่ายภาครัฐไปยังการบริโภคภาคเอกชน เพื่อบรรเทาการหดตัวของเศรษฐกิจ และการลดลงของการจ้างงาน
อย่างไรก็ตาม การฟื้นฟูเศรษฐกิจให้กลับมาขยายตัวเป็นบวก และเข้าสู่การขยายตัวในระดับปกติอย่างยั่งยืนและแข็งแกร่ง จำเป็นต้องอาศัยนโยบายระยะกลางและระยะยาวเพิ่มเติม รัฐบาลจึงได้ออกนโยบายที่มีชื่อเรียกว่า แผนการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะที่ 2 (Stimulus Package 2 : SP2) หรือที่รู้จักกันในชื่อ ปฏิบัติการไทยเข้มแข็งปี 2553 — 2555 โดย SP2 มีวงเงินรวม 1,431,330 ล้านบาท แบ่งแยกได้เป็น โครงการที่รัฐบาลรับภาระการลงทุน วงเงินลงทุนรวม 1,110,168 ล้านบาท และโครงการที่รัฐวิสาหกิจรับภาระการลงทุนเอง มีวงเงินลงทุนรวม 321,162 ล้านบาท
ผลการคำนวณจากแบบจำลองเศรษฐกิจมหภาคของ สศค. พบว่า เมื่อมีโครงการ SP2 จะส่งผลดีต่อเศรษฐกิจของประเทศไทยในหลายประการได้แก่ ทำให้เศรษฐกิจไทยขยายตัวสูงขึ้นจากกรณีฐานเฉลี่ยร้อยละ 1.3 ต่อปี โดยพบว่าการลงทุนและการบริโภคภาคเอกชนที่แท้จริงจะขยายตัวสูงขึ้นจากกรณีฐานเฉลี่ยร้อยละ 2.6 และ 0.7 ต่อปี และการจ้างงานจะเพิ่มสูงขึ้นกว่ากรณีฐานเฉลี่ยประมาณ 5 แสนคนต่อปี อย่างไรก็ดีในด้านเสถียรภาพต่างประเทศจะพบว่ากรณีที่มีโครงการ SP2 ทำให้ดุลบัญชีเดินสะพัดปรับตัวลดลงจากกรณีฐานเฉลี่ย -7.8 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐฯ ต่อปี
ผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจโลกทำให้เศรษฐกิจไทยประสบภาวะชะลอตัวและหดตัวลงเป็นครั้งแรกในรอบ 10 ปี หรือนับตั้งแต่ได้เผชิญกับวิกฤตต้มยำกุ้งเป็นต้นมา โดยไตรมาสที่ 4/2551 อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจหดตัวร้อยละ -4.2 ต่อปี และหดตัวรุนแรงมากขึ้นในไตรมาสที่ 1/2552 ที่หดตัวร้อยละ -7.1 ต่อปี โดยมีสาเหตุหลักมาจากภาคการส่งออกสินค้าและบริการ ที่ประสบปัญหาอุปสงค์ในตลาดโลกหดตัวลงตามการหดตัวของเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในตลาดสหรัฐฯ ยุโรป และญี่ปุ่น หรือแม้แต่ประเทศตลาดเกิดใหม่ที่มีอัตราการเติบโตสูงแต่การเติบโตได้ชะลอตัวลง เช่น จีน อินเดีย เวียดนาม ตะวันออกกลาง และแอฟริกา ทำให้มูลค่าการส่งออกสินค้าและบริการในไตรมาสที่ 4/2551 และในไตรมาสที่ 1/2552 หดตัวร้อยละ -8.9 และ -16.4 ต่อปี ตามลำดับ ประกอบกับการลงทุนภาคเอกชน (Ip) ในไตรมาสที่ 4/2551 และไตรมาสที่ 1/2552 หดตัวลงร้อยละ -1.3 และ -17.7 ต่อปี ตามลำดับ และ เนื่องจากความกังวลจากปัญหาความไม่สงบทางการเมือง ผู้ประกอบการจึงขาดความเชื่อมั่นที่จะขยายการลงทุนในช่วงดังกล่าว นอกจากนั้น การบริโภคภาคเอกชน (Cp) ในไตรมาสที่ 1/2552 หดตัวลงมากถึงร้อยละ -2.6 ต่อปี เทียบกับไตรมาสที่ 4/2551 ที่ยังขยายตัวได้ร้อยละ 2.1 ต่อปี สะท้อนให้เห็นถึงความไม่เชื่อมั่นและลดการจับจ่ายใช้สอยลงอย่างมาก สาเหตุหลักมาจากความไม่มั่นใจในเรื่องการจ้างงานและหรือชั่วโมงการทำงาน และรายได้เกษตรกรที่ลดลงอย่างรวดเร็วตามราคาสินค้าเกษตรในตลาดโลก
ดังนั้น เพื่อบรรเทาปัญหาและชะลอการหดตัวทางเศรษฐกิจในปี 2552 รัฐบาลจึงได้ออกพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม ประจำปีงบประมาณ 2552 (งบประมาณกลางปี) จำนวน 1.167 แสนล้านบาท ผนวกกับนโยบายประกันราคาพืชผล และมาตรการภาษี หรือที่เรียกรวมกันว่า แผนการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะที่ 1 หรือ Stimulus Package 1 (SP1) อาทิ โครงการเช็คช่วยชาติ 2,000 บาท โครงการเรียนฟรี 15 ปี โครงการเบี้ยยังชีพให้กับคนชราและอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน โครงการ 5 มาตรการ 6 เดือน โครงการต้นกล้าอาชีพ โครงการชุมชนพอเพียงโครงการประกันราคาพืชผลทางการเกษตรวงเงิน 1.235 แสนล้านบาท โดยมุ่งเน้นที่จะช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจในระยะสั้นผ่านการใช้จ่ายภาครัฐไปยังการบริโภคภาคเอกชน เพื่อบรรเทาการหดตัวของเศรษฐกิจ และการลดลงของการจ้างงาน
อย่างไรก็ตาม การฟื้นฟูเศรษฐกิจให้กลับมาขยายตัวเป็นบวก และเข้าสู่การขยายตัวในระดับปกติ อย่างยั่งยืนและแข็งแกร่ง รัฐบาลภายใต้การนำของ ฯพณฯ อภิสิทธิ์ เวชาชีวะ นายกรัฐมนตรี จำเป็นต้องอาศัยนโยบายระยะกลางและระยะยาวเพิ่มเติม รัฐบาลจึงได้ออกนโยบายที่มีชื่อเรียกว่า แผนการกระตุ้นเศรษฐกิจระยะที่ 2 หรือ Stimulus Package 2 (SP2) หรือที่รู้จักกันในชื่อ ปฏิบัติการไทยเข้มแข็งปี 2553 — 2555 โดย SP2 มีวงเงินรวม 1,431,330 ล้านบาท แบ่งแยกได้เป็น โครงการที่รัฐบาลรับภาระการลงทุน วงเงินลงทุนรวม 1,110,168 ล้านบาท และโครงการที่รัฐวิสาหกิจรับภาระการลงทุนเอง วงเงินลงทุนรวม 321,162 ล้านบาท
ทั้งนี้ ปฏิบัติการไทยเข้มแข็งปี 2553 — 2555 จะช่วยฟื้นฟูสัดส่วนการลงทุนโดยรวมของประเทศให้เข้ามามีบทบาทมากขึ้นในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ โดยก่อนเกิดวิกฤตเศรษฐกิจในปี 2540 — 2541 สัดส่วนการลงทุนโดยรวมต่อ GDP สูงกว่าร้อยละ 40 แต่หลังจากวิกฤตเศรษฐกิจเป็นต้นมา สัดส่วนนี้ลดลงเหลือร้อยละ 20 — 24 เท่านั้น และมาจากการเพิ่มขึ้นของการลงทุนภาคเอกชนเป็นหลัก ดังนั้น ปฏิบัติการไทยเข้มแข็งปี 2553 — 2555 นอกจากจะกระตุ้นเศรษฐกิจและการจ้างงานแล้ว ยังช่วยให้เครื่องยนต์การลงทุนมีขนาดใหญ่ขึ้นในอนาคต
2.1 แผนการลงทุน
แผนการลงทุนของโครงการ SP2 นี้จะประกอบไปด้วยโครงการต่างๆจำนวนกว่า 3,000 โครงการที่นำเสนอโดยหน่วยงานจากกระทรวงต่างๆ โดยในช่วงแรกนั้นมีการเสนอโครงการต่างๆเข้ามารวมเป็นเงินทั้งสิ้น 1,566,867 ล้านบาท ซึ่งโครงการเหล่านี้ได้ผ่านการกลั่นกรองจากคณะกรรมการกลั่นกรองโครงการภายใต้แผนฟื้นฟูเศรษฐกิจระยะที่ 2 ที่มีปลัดกระทรวงการคลังเป็นประธาน โดยคณะกรรมการได้คัดเลือกโครงการที่มีศักยภาพเพียงพอและเหมาะสม พร้อมที่จะสามารถดำเนินการได้ในช่วงปลายปี 2552 - 2555 และสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของโครงการ SP2 ที่คณะรัฐมนตรีกำหนดไว้ ดังนี้
1. สร้างความมั่นคงด้านอาหาร และพลังงาน รวมทั้งการอนุรักษ์ระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อม และการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตในภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรม
2. ปรับปรุงบริการสาธารณะขั้นพื้นฐานด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม ที่ทันสมัยและจำเป็นต่อการเพิ่มความสามารถในการแข่งขัน และยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน
3. เร่งรัดและสร้างศักยภาพในการหารายได้จากการท่องเที่ยว
4. สร้างฐานรายได้ใหม่ของประเทศจากเศรษฐกิจความคิดสร้างสรรค์หรือเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์
5. ยกระดับคุณภาพการศึกษาและการเรียนรู้ทั้งระบบให้ทันสมัย
6. ปฏิรูปคุณภาพระบบสาธารณสุขที่มีมาตรฐานสูงสำหรับคนไทย
7. สร้างอาชีพและรายได้เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในระดับชุมชน
ด้วยเหตุนี้จึงทำให้เหลือโครงการที่ผ่านการกลั่นกรองมาเป็นวงเงินรวมทั้งสิ้น 1,431,330 ล้านบาท ดังแสดงในตารางที่ 1
ความพร้อมของโครงการ
สาขา ประเภทที่ 1 ประเภทที่ 2 ประเภทที่ 3 รวม สัดส่วนของทั้งหมด
1.การบริหารจัดการน้ำเพื่อการเกษตร 222,477 7,224 8,814 238,515 16.70%
2.การขนส่งและโลจีสติก 335,893 164,285 71,344 571,522 39.90%
3.พลังงานและพลังงานทดแทน 156,621 - 49,184 205,805 14.40%
4.การสื่อสาร 24,811 - - 24,811 1.70%
5.โครงการพื้นฐานด้านท่องเที่ยว 5,638 - 4,393 10,031 0.70%
6.โครงการพื้นฐานพัฒนาบุคคลด้านการศึกษา 128,628 9,346 - 137,974 9.60%
7โครงการพื้นฐานพัฒนาบุคลากรด้านสาธารณสุข 98,234 549 616 99,399 6.90%
8.โครงการพื้นฐานเพื่อสวัสดิภาพของประชาชน 8,482 - - 8,482 0.60%
9.โครงการพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 11,202 928 - 12,130 0.80%
10.โครงการพื้นฐานด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 4,169 691 - 4,860 0.30%
11.การพัฒนาการท่องเที่ยว 3,939 620 3,947 8,506 0.60%
12.เศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ 3,818 13,768 - 17,586 1.20%
13.การลงทุนในระดับชุมชน 59,761 31,600 348 91,709 6.40%
รวม 1,063,673 229,011 138,646 1,431,330 100.00%
แผนงาน SP2 จะมีระยะเวลาในการลงทุน 3 ปีตั้งแต่ไตรมาสสุดท้ายของปี 2552 ถึง 2555 ประกอบไปด้วยโครงการในสาขาต่างๆรวม 13 สาขาดังแสดงในตารางที่ 1 โดยสาขาการขนส่งและโลจีสติกมีจำนวนเม็ดเงินที่ใช้ลงทุนมากที่สุด โดยมีสัดส่วนถึงร้อยละ 39.9 ของวงเงินลงทุนทั้งหมด โครงการที่สำคัญประกอบไปด้วย ระบบรถไฟฟ้า : สายสีแดง ม่วง เขียว น้ำเงิน ชมพู น้ำตาล ระบบราง : จัดหาโบกี้+หัวรถจักรดีเซล ปรับปรุงทางระยะที่ 5-6 (แก่งคอย-บัวใหญ่-หนองคาย) รถไฟทางคู่ (ฉะเชิงทรา-คลองสิบเก้า-แก่งคอย) ทางพิเศษ (บางปะอิน-สระบุรี-โคราช) ถนนไร้ฝุ่น(ทางหลวงชนบท) ปรับปรุงท่าอากาศยาน 4 แห่ง ฯลฯ มีหน่วยงานที่รับผิดชอบคือกระทรวงคมนาคม ส่วนรองลงมาคือสาขาการบริหารจัดการน้ำเพื่อการเกษตร มีสัดส่วนร้อยละ 16.7 ของวงเงินลงทุนทั้งหมดมีโครงการที่สำคัญคือ บำรุงฟื้นฟูระบบชลประทานเดิม ก่อสร้างฝาย/อ่างเก็บน้ำเพื่อบรรเทาอุทกภัย ปรับปรุงและกระจายพันธุ์พืช พัฒนาลุ่มน้ำชีตอนบน มีหน่วยงานที่รับผิดชอบคือ กระทรวงเกษตรฯ กระทรวงทรัพยากรฯ กระทรวงมหาดไทย ส่วนสาขาอันดับ 3 คือสาขาพลังงานและพลังงานทดแทนมีสัดส่วนร้อยละ 16.7 ของวงเงินลงทุนทั้งหมด ทำให้รวมแล้วใน 3 สาขาดังกล่าวมีสัดส่วนรวมถึงร้อยละ 71.0 ของวงเงินลงทุนทั้งหมด
เมื่อพิจารณาด้านความพร้อมของโครงการในสาขาต่างๆ พบว่าแต่ละโครงการมีความพร้อมที่จะเริ่มดำเนินงานได้แตกต่างกัน ดังนั้นจึงจำเป็นต้องแบ่งประเภทตามความพร้อมของโครงการเพื่อให้สามารถเห็นภาพลำดับขั้นการดำเนินงานได้ชัดเจนขึ้น ทั้งนี้สามารถจัดโครงการแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทคือ
- ประเภทที่ 1 กลุ่มโครงการที่มีความพร้อมในการดำเนินงานสูง เป็นโครงการลงทุนที่คณะกรรมการฯเห็นว่าสามารถจัดซื้อจัดจ้างและเบิกจ่ายเงินลงทุนได้ภายในปีงบประมาณ 2553 รวมทั้งที่สามารถเริ่มดำเนินงานได้ตั้งแต่ปลายปีงบประมาณ 2552 ด้วย
- ประเภทที่ 2 เป็นโครงการลงทุนที่หน่วยงานเจ้าของโครงการเสนอที่จะดำเนินงานได้ในปีงบประมาณ 2553 เป็นต้นไป
- ประเภทที่ 3 กลุ่มโครงการที่หน่วยงานเจ้าของโครงการได้เสนอแผนการดำเนินงาน โดยจะเริ่มดำเนินโครงการได้ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2554 เป็นต้นไป
ซึ่งจากโครงการทั้งหมดพบว่าส่วนใหญ่แล้วมีความพร้อมที่จะสามารถเริ่มดำเนินการได้ในปีงบประมาณ 2553 คือจะจัดอยู่ในประเภทที่ 1 รวมร้อยละ 74.3 ของโครงการทั้งหมด ขณะที่ส่วนที่เหลือจะอยู่ในประเภทที่ 2 และ 3 โดยมีสัดส่วนร้อยละ 16.0 และ 9.7 ตามลำดับ
2.2.แหล่งเงินทุน
ในส่วนของการจัดหาแหล่งเงินทุนของโครงการ SP2 มีการจัดทำแผนการระดมทุนออกไว้เป็น 6 ช่องทางได้แก่ งบประมาณ รายได้จากธุรกิจ(รัฐวิสาหกิจ) เงินกู้ในประเทศ เงินกู้ต่างประเทศ PPPs และเงินกู้ SP2 ดังตารางที่ 2
แหล่งเงินลงทุน ปี 2552-2553 ปี 2554 ปี 2555 รวม สัดส่วน
งบประมาณที่คาดว่าจะได้รับจัดสรร 21,003* 72,080** 77,126** 170,209 11.9%
รายได้ของรัฐวิสาหกิจ (สมทบ) 88,589 47,222 43,798 179,609 12.5%
เงินกู้ในประเทศตามกฎหมายปกติ 24,792 37,115 53,821 115,728 8.1%
เงินกู้ต่างประเทศตามกฎหมายปกติ 26,198 79,453 128,454 234,105 16.4%
เอกชนร่วมลงทุน (PPPs) 2,771 9,061 15,900 27,732 1.9%
ประมาณการความต้องการเงินลงทุน 289,070 206,926 207,951 703,947 49.2%
เพิ่มเติมภายใต้ SP2 ตามกฎหมายกู้เงินพิเศษ
รวม 424,349 451,857 527,050 1,431,330 100.0%
จำแนกเป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
2.2.1 โครงการที่รัฐบาลรับภาระการลงทุน : วงเงินลงทุนรวม 1,110,168 ล้านบาท มีแหล่งที่มาของเงินลงทุนดังนี้
ตารางที่ 3: แหล่งเงินทุนสำหรับโครงการที่รัฐบาลรับภาระการลงทุน
แหล่งเงินลงทุน ปี 2552-2553 ปี 2554 ปี 2555 รวม สัดส่วน
งบประมาณที่คาดว่าจะได้รับจัดสรร 21,003* 72,080** 77,126** 170,209 15.3%
รายได้ของรัฐวิสาหกิจ (สมทบ) 64 165 179 408 0.0%
เงินกู้ในประเทศตามกฎหมายปกติ 3,054 4,215 4,934 12,203 1.1%
เงินกู้ต่างประเทศตามกฎหมายปกติ 26,198 74,247 95,224 195,669 17.6%
เอกชนร่วมลงทุน (PPPs) 2,771 9,061 15,900 27,732 2.5%
ประมาณการความต้องการเงินลงทุน 289,070 206,926 207,951 703,947 63.4%
เพิ่มเติมภายใต้ SP2 ตามกฎหมายกู้เงินพิเศษ
รวม 342,160 366,694 401,314 1,110,168 100.0%
หมายเหตุ : * วงเงินงบประมาณปี 2553 เป็นวงเงินลงทุนที่คาดว่าจะได้รับจัดสรรจากงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2553** วงเงินงบประมาณปี 2554-2555 เป็นวงเงินลงทุนที่คาดว่าสำนักงบประมาณจะจัดสรรให้กับโครงการ SP2 ได้ภายใต้กรอบงบประมาณรายจ่ายประจำปี 2554-2555
จากตารางที่ 3 จะพบว่ารัฐบาลจะใช้เงินลงทุนจากงบประมาณประจำปีในปีต่างๆ รวมเป็นเงิน 170,209 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 15.3 จากทั้งหมด เงินกู้ต่างประเทศตามกฎหมายปกติรวม 195,669 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 17.6 จากทั้งหมด เมื่อรวมรายได้ของรัฐวิสาหกิจ (สมทบ) เงินกู้ในประเทศตามกฎหมายปกติ และเงินทุนจากเอกชนร่วมลงทุน (PPPs) แล้วจะพบว่ายังมีความต้องการเงินลงทุนเพิ่มเติมอีกจำนวน 703,947 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 63 จากทั้งหมด ด้วยเหตุนี้รัฐบาลจึงจำเป็นต้องออกพระราชกำหนดกู้เงินเพื่อฟื้นฟูเศรษฐกิจวงเงิน 4 แสนล้านบาท และพระราชบัญญัติกู้เงินเพิ่มเติมเพื่อลงทุนอีก 4 แสนล้านบาท เพื่อให้สามารถรองรับการลงทุนทั้งหมดของโครงการ SP2 ในระยะ 3 ปีข้างหน้าได้ สำหรับแหล่งเงินกู้จะอาศัยแหล่งเงินกู้ในประเทศเป็นหลัก เนื่องจากว่าโครงการส่วนใหญ่มีสัดส่วนการซื้อสินค้าและบริการภายในประเทศ ประกอบกับสภาพคล่องในระบบการเงินในประเทศที่อยู่ในระดับสูง จึงมีความสามารถเพียงพอต่อการระดมทุนจากภายในประเทศได้ อย่างไรก็ดีมีความจำเป็นที่จะพิจารณาเงินกู้จากต่างประเทศร่วมด้วย เนื่องจากในโครงการก่อสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ อย่างเช่นในระบบรถไฟฟ้าสายต่างๆ จะมีส่วนประกอบและอุปกรณ์ที่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศเป็นจำนวนค่อนข้างมาก (Import Content สูง) จึงทำให้มีรายจ่ายเป็นเงินตราต่างประเทศ การที่มีแหล่งเงินทุนเป็นเงินสกุลต่างประเทศด้วยนั้นจึงมีความเหมาะสม ช่วยให้การชำระค่าสินค้าและบริการมีความสะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น
2.2.2 โครงการที่รัฐวิสาหกิจรับภาระการลงทุนเอง : มีวงเงินลงทุนรวม 321,162 ล้านบาท มีแหล่งที่มาของเงินลงทุน ดังนี้
แหล่งเงินลงทุน ปี 2552-2553 ปี 2554 ปี 2555 รวม สัดส่วน
รายได้รัฐวิสาหกิจ 88,525 47,057 43,619 179,201 55.8%
เงินกู้ในประเทศ 21,738 32,900 48,887 103,525 32.2%
เงินกู้ต่างประเทศ 0 5,206 33,230 38,436 12.0%
รวม 110,263 85,163 125,736 321,162 100.0%
สำหรับโครงการที่ลงทุนโดยรัฐวิสาหกิจจะอาศัยแหล่งเงินทุนจากรายได้ของรัฐวิสหกิจเองเป็นหลัก โดยมีสัดส่วนมากที่สุดที่ร้อยละ 55.8 ของวงเงินลงทุนรวม นอกจากนั้นในส่วนที่เหลือจะมีการใช้วงเงินกู้ทั้งในประเทศและต่างประเทศโดยมีสัดส่วนร้อยละ 32.2 และ 12.0 ของววงเงินลงทุนรวมตามลำดับ
โครงการ SP2 ซึ่งมีทั้งการลงทุนโดยรัฐบาลและรัฐวิสาหกิจ จะส่งผลกระทบด้านบวกต่อเศรษฐกิจด้านอุปสงค์ด้านอุปทาน ด้านการจ้างงาน และด้านเสถียรภาพเศรษฐกิจ
ในด้านอุปสงค์ การลงทุนของรัฐบาลและรัฐวิสาหกิจที่เพิ่มขึ้น (Ig) จะทำให้เกิดการจ้างงานเพิ่มขึ้นจากการพัฒนาและก่อสร้างตามโครงการในแผน SP2 ส่งผลให้รายได้ของกลุ่มแรงงานที่เกี่ยวเนื่องปรับตัวเพิ่มขึ้น ซึ่งคนกลุ่มนี้มีฐานรายได้ที่อยู่ในระดับต่ำเมื่อมีการขยายตัวของรายได้จึงมีโอกาสที่จะนำเงินส่วนที่เพิ่มมานี้ใช้ในการบริโภคในสัดส่วนที่สูง (MPC สูง) จึงทำให้การบริโภคภาคเอกชน (Cp) ขยายตัวดีขึ้น ขณะเดียวกันการลงทุนภาคเอกชน (Ip) ก็จะขยายตัวขึ้นตามมา เนื่องจากผลของ Crowding-In Effect กล่าวคือภาคเอกชนจะต้องมีการผลิตสินค้าและบริการเพื่อตอบสนองการลงทุนของรัฐที่เพิ่มขึ้นมาอย่างมาก อย่างไรก็ดีการลงทุนของภาครัฐและภาคเอกชนจะมีส่วนทำให้การนำเข้าของสินค้า (Mg) เพิ่มขึ้นตามมา เนื่องจากการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานในหลายโครงการจำเป็นต้องใช้วัสดุและชิ้นส่วนจากต่างประเทศ ซึ่งจะมีผลกระทบต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจในด้านอุปสงค์บ้าง ประกอบกับจะทำให้ดุลบัญชีเดินสะพัดในเวลาต่อมาค่อยๆปรับตัวลดลงมา
สำหรับในด้านอุปทาน โครงการต่างๆในแผน SP2 จะทำให้เกิดการขยายตัวในการผลิตสินค้าและบริการในสาขาต่างๆที่เกี่ยวข้องเช่น สาขาเกษตร สาขาการผลิต สาขาก่อสร้าง สาขาขนส่ง สาขาโรงแรมและภัตตาคาร สาขาการศึกษา และสาขาสาธารณสุข เป็นผลให้เกิดการจ้างงานในสาขาดังกล่าวเพิ่มสูงขึ้น ผลที่ได้จะส่งผ่านสู่ด้านอุปสงค์ให้เกิดการขยายตัวเพิ่มขึ้นหมุนเวียนต่อเนื่องกันเป็นพลวัตร
จากการประเมินผลกระทบต่อเศรษฐกิจมหภาคของโครงการ SP2 โดยใช้แบบจำลองเศรษฐกิจมหภาค(Macroeconomic Model ของ สศค.) โดยมีสมมติฐานสำคัญที่ใช้ในการคำนวณ คือ กำหนดให้เม็ดเงินจากโครงการ SP2 ไหลเข้าสู่ระบบเศรษฐกิจ ในปีงบประมาณ 2553 2554 และ 2555 จำนวน 4.6 4.5 และ 5.3 แสนล้านบาทตามลำดับ สำหรับในปีงบประมาณ 2552 มีเม็ดเงินเพียงเล็กน้อย
ผลการคำนวณจากแบบจำลองเศรษฐกิจมหภาคพบว่า เมื่อมีโครงการ SP2 จะส่งผลดีต่อประเทศไทยในหลายประการได้แก่ ทำให้เศรษฐกิจไทยขยายตัวสูงขึ้นจากกรณีฐานเฉลี่ยร้อยละ 1.3 ต่อปี การลงทุนและการบริโภคภาคเอกชน จะขยายตัวสูงขึ้นจากกรณีฐานเฉลี่ยร้อยละ 2.6 และ 0.7 ต่อปี แต่อย่างไรก็ตาม การลงทุนขนานใหญ่อาจจะทำให้การนำเข้าสินค้าขยายตัวในอัตราเร่งตามมา มูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการที่แท้จริงเพิ่มขึ้นจากกรณีฐานร้อยละ 3.5 ต่อปี สาเหตุเนื่องจากการขยายตัวทางเศรษฐกิจที่เพิ่มขึ้นจะทำให้รายได้ของประชาชนสูงขึ้น ซึ่งเมื่อประชาชนมีรายได้สูงขึ้นแล้วก็ย่อมที่จะมีโอกาสบริโภคสินค้าและบริการจากต่างประเทศมากขึ้นตาม (Income Effect) ประกอบกับในโครงการ SP2 จะมีโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่มากมาย ซึ่งต้องอาศัยวัสดุและโครงสร้างจากต่างประเทศเป็นจำนวนมาก จึงต้องมีการนำเข้ามาใช้ประกอบการก่อสร้างในโครงการต่างๆ ซึ่งล้วนมีส่วนที่ทำให้มูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการที่แท้จริงดังกล่าวเพิ่มสูงขึ้น นอกจากนั้นการนำเข้าที่เพิ่มขึ้นได้ส่งผลถึงดุลบัญชีเดินสะพัดให้ปรับตัวลดลงอย่างต่อเนื่อง โดยพบว่าดุลบัญชีเดินสะพัดจะปรับตัวลดลงจากกรณีฐานเฉลี่ย -7.8 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐฯต่อปี และในปี 2555 จะเหลือการเกินดุลบัญชีเดินสะพัดเพียง 0.2 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐฯ หรือมีสัดส่วนของดุลบัญชีเดินสะพัดต่อจีดีพีคิดเป็นร้อยละ 0.1 นอกจากนั้น การลงทุนขนานใหญ่ จะทำให้เกิดการจ้างงานเพิ่มตามขึ้นมา โดยจากแบบจำลองพบว่าการจ้างงานจะเพิ่มสูงขึ้นกว่ากรณีฐานเฉลี่ยประมาณ 5 แสนคนต่อปี
2553 2554 2555 สมมติฐานเกี่ยวกับเม็ดเงินที่ลงทุนในโครงการ SP2 (ล้านบาท) 465,347 456,074 531,175 กรณีฐาน อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ (% ต่อปี) 2.5 4.0 4.5 อัตราการขยายตัวของการลงทุนภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 1.3 5.0 6.8 อัตราการขยายตัวของการบริโภคภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 2.6 3.4 4.1 อัตราการขยายตัวของมูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการที่แท้จริง (% ต่อปี) 12.7 10.1 7.4 ดุลบัญชีเดินสะพัด (พันล้าน ดอลล่าร์สหรัฐฯ) 17.9 11.5 10.7 สัดส่วนดุลบัญชีเดินสะพัดต่อจีดีพี (%) 7.3 4.3 3.7 การจ้างงานที่เพิ่มขึ้น (ล้านคน) 0.9 1.5 1.7 กรณีมีโครงการ SP2 อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ (% ต่อปี) 4.1 5.2 5.5 อัตราการขยายตัวของการลงทุนภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 3.5 7.4 10.1 อัตราการขยายตัวของการบริโภคภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 3.6 4.0 4.6 อัตราการขยายตัวของมูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการที่แท้จริง (% ต่อปี) 16.0 13.5 11.4 ดุลบัญชีเดินสะพัด (พันล้าน ดอลล่าร์สหรัฐฯ) 11.99 4.43 0.20 สัดส่วนดุลบัญชีเดินสะพัดต่อจีดีพี (%) 4.8 1.6 0.1 การจ้างงานที่เพิ่มขึ้น (ล้านคน) 1.5 1.9 2.2 ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจ (% ต่อปี) 1.5 1.2 1.1 อัตราการขยายตัวของการลงทุนภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 2.2 2.4 3.3 อัตราการขยายตัวของการบริโภคภาคเอกชนที่แท้จริง (% ต่อปี) 1.1 0.7 0.5 อัตราการขยายตัวของมูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการที่แท้จริง (% ต่อปี) 3.2 3.4 3.9 ดุลบัญชีเดินสะพัด (พันล้าน ดอลล่าร์สหรัฐฯ) -5.9 -7.1 -10.5 สัดส่วนดุลบัญชีเดินสะพัดต่อจีดีพี (%) -2.5 -2.7 -3.7 การจ้างงานที่เพิ่มขึ้น (ล้านคน) 0.6 0.5 0.5 ที่มา : ประมาณการโดย สศค. หมายเหตุ: การประมาณการเศรษฐกิจตามตารางใช้เพื่อการวิเคราะห์และประเมินผลของนโยบาย ไม่ถือเป็นการแถลงข่าวของ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง และตัวเลขอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตามภาวะเศรษฐกิจและสมมติฐาน
ที่มา: Macroeconomic Analysis Group: Fiscal Policy Office
Tel 02-273-9020 Ext 3665 : www.fpo.go.th