นายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเศรษฐกิจมหภาค ในฐานะโฆษกกระทรวงการคลังได้แถลงฐานะการคลังของ รัฐบาลตามระบบกระแสเงินสด ในเดือนสิงหาคม 2552 รัฐบาลขาดดุลเงินงบประมาณจำนวน 40,387 ล้านบาท ส่งผลให้ช่วง 11 เดือนแรก ของปีงบประมาณ 2552 รัฐบาลขาดดุลเงินงบประมาณจำนวนรวมทั้งสิ้น 490,629 ล้านบาท และเมื่อรวมกับดุลเงินนอกงบประมาณที่เกินดุล 95,608 ล้านบาท (รายได้จากการออกพันธบัตรออมทรัพย์เพื่อสมทบเงินคงคลัง 50,000 บาท และรายได้จากการชดใช้เงินคงคลัง 46,680 ล้านบาท) ทำให้รัฐบาลขาดดุลเงินสดรวมทั้งสิ้น 395,021 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 4.5 ของ GDP สะท้อนถึงบทบาทของภาครัฐในการสนับสนุน การฟื้นตัวของเศรษฐกิจในช่วงที่ภาคเอกชนชะลอการใช้จ่าย ทั้งนี้ รัฐบาลได้ชดเชยการขาดดุลเงินสดด้วยการออกพันธบัตร ตั๋วสัญญาใช้เงิน และ ตั๋วเงินคลัง ส่งผลให้เงินคงคลัง ณ สิ้นเดือนสิงหาคม 2552 เท่ากับ 271,070 ล้านบาท ซึ่งเป็นระดับที่มีความมั่นคงต่อฐานะการคลังของรัฐบาล โดยมีรายละเอียด ดังนี้
1. ฐานะการคลังเดือนสิงหาคม 2552
1.1 รัฐบาลมีรายได้นำส่งคลัง 101,774 ล้านบาท ต่ำกว่าเดือนเดียวกันปีที่แล้ว 5,884 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 5.5) โดย เป็นผลจากการจัดเก็บภาษีได้ลดลงตามการหดตัวของเศรษฐกิจ สำหรับภาษีที่จัดเก็บได้ลดลงมากเมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันปีที่แล้วที่สำคัญ ได้แก่ ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีเบียร์ อากรขาเข้า และภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา นอกจากนั้นการจัดเก็บรายได้ของส่วนราชการอื่นก็ลดลงมากเช่นเดียวกัน
1.2 รัฐบาลมีการเบิกจ่ายเงินงบประมาณทั้งสิ้น 142,162 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากเดือนเดียวกันปีที่แล้ว 17,534 ล้านบาท (คิดเป็น ร้อยละ 14.1) ประกอบด้วยรายจ่ายประจำ 119,691 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 11.0 เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันปีที่แล้ว รายจ่ายลงทุน 17,224 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 36.7 เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันปีที่แล้ว และมีการเบิกจ่ายจากงบประมาณปีก่อนอีกจำนวน 5,246 ล้านบาท (ตารางที่ 1)
การเบิกจ่ายเงินงบประมาณที่สำคัญในเดือนนี้ ได้แก่ รายจ่ายเงินอุดหนุนให้กระทรวงศึกษาธิการจำนวน 5,274 ล้านบาท และรายจ่าย ให้กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติจำนวน 3,903 ล้านบาท นอกจากนั้นในเดือนนี้ได้มีการเบิกจ่ายงบประมาณเพื่อชดใช้เงินคงคลังอีกจำนวน 19,139 ล้านบาท
ตารางที่ 1 การเบิกจ่ายเงินงบประมาณเดือนสิงหาคม 2552
หน่วย: ล้านบาท
เดือนสิงหาคม เปรียบเทียบ
2552 2551 จำนวน ร้อยละ
1. รายจ่ายปีปัจจุบัน 136,915 120,423 16,492 13.7
1.1 รายจ่ายประจำ 119,691 107,821 11,870 11
1.2 รายจ่ายลงทุน 17,224 12,602 4,622 36.7
2. รายจ่ายจากงบประมาณปีก่อน 5,247 4,205 1,042 24.8
3. รายจ่ายรวม (1+2) 142,162 124,628 17,534 14.1ที่มา: กรมบัญชีกลาง
1.3 จากรายได้นำส่งคลังและการเบิกจ่ายเงินงบประมาณของรัฐบาลข้างต้น ส่งผลให้ดุลเงินงบประมาณในเดือนสิงหาคม 2552 ขาดดุล 40,388 ล้านบาท เมื่อรวมกับดุลเงินนอกงบประมาณที่เกินดุล 23,471 ล้านบาท ซึ่งมีสาเหตุหลักมาจากการรับชดใช้เงินคงคลังจำนวน 19,139 ล้านบาท และรายได้จากส่วนเกินพันธบัตรอีกจำนวน 2,105 ล้านบาท ทำให้รัฐบาลขาดดุลเงินสดจำนวน 16,917 ล้านบาท ทั้งนี้ รัฐบาลได้กู้เงินเพื่อการชดเชยการขาดดุลโดยออกพันธบัตรจำนวน 9,000 ล้านบาท ส่งผลให้ดุลเงินสด (หลังกู้ชดเชยการขาดดุล) ขาดดุล จำนวน 7,917 ล้านบาท (ตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 ฐานะการคลังตามระบบกระแสเงินสดเดือนสิงหาคม 2552
หน่วย: ล้านบาท
สิงหาคม เปรียบเทียบ
2552 2551 จำนวน ร้อยละ
1. รายได้ 101,774 107,658 -5,884 -5.5
2. รายจ่าย 142,162 124,628 17,534 14.1
3. ดุลเงินงบประมาณ -40,388 -16,970 -23,418 138
4. ดุลเงินนอกงบประมาณ 23,471 22,918 553 2.4
5. ดุลเงินสดก่อนกู้ (3+4) -16,917 5,948 -22,865 -384.4
6. เงินกู้เพื่อชดเชยการขาดดุล 9,000 6,636 2,364 35.6
7. ดุลเงินสดหลังกู้ (5+6) -7,917 12,584 -20,501 -162.9ที่มา: กรมบัญชีกลาง และสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง
2. ฐานะการคลังในช่วง 11 เดือนแรกปีงบประมาณ 2552 (ตุลาคม 2551 — สิงหาคม 2552)
2.1 รายได้นำส่งคลัง รัฐบาลมีรายได้นำส่งคลังทั้งสิ้น 1,229,618 ล้านบาท ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้ว 114,035 ล้านบาท (คิดเป็นร้อยละ 8.5) เนื่องจากการจัดเก็บภาษีของ 3 กรมหลักที่ต่ำกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาษีมูลค่าเพิ่ม อากรขาเข้า ภาษีสรรพสามิตรถยนต์ และภาษีเงินได้นิติบุคคล นอกจากนั้นการนำส่งรายได้ของรัฐวิสาหกิจก็ลดลงด้วยเช่นเดียวกัน
2.2 รายจ่ายรัฐบาล การเบิกจ่ายงบประมาณของรัฐบาลมีจำนวนทั้งสิ้น 1,720,247 ล้านบาท สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้ว 236,698 ล้านบาท หรือคิดเป็นร้อยละ 16.0 ประกอบด้วยรายจ่ายปีปัจจุบัน 1,603,972 ล้านบาท สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 15.5 คิดเป็นอัตราการเบิกจ่ายร้อยละ 82.2 ของวงเงินงบประมาณ (1,951,700 ล้านบาท) และรายจ่ายปีก่อน 116,275 ล้านบาท สูงกว่าปีที่แล้วร้อยละ 23.0 (ตารางที่ 3)
รายจ่ายปีปัจจุบันจำนวน 1,603,972 ล้านบาท แบ่งออกเป็นรายจ่ายประจำ 1,348,339 ล้านบาท สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้ว ร้อยละ 18.3 และรายจ่ายลงทุน 255,633 ล้านบาท สูงกว่าช่วงเดียวกันปีที่แล้วร้อยละ 2.6
ตารางที่ 3 การเบิกจ่ายงบประมาณในช่วง 11 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2552
หน่วย: ล้านบาท
11 เดือนแรก เปรียบเทียบ
2552 2551 จำนวน ร้อยละ
1. รายจ่ายปีปัจจุบัน 1,603,972 1,388,978 214,994 15.5
1.1 รายจ่ายประจำ 1,348,339 1,139,742 208,597 18.3
1.2 รายจ่ายลงทุน 255,633 249,236 6,397 2.6
2. รายจ่ายจากงบประมาณปีก่อน 116,275 94,571 21,704 22.9
3. รายจ่ายรวม (1+2) 1,720,247 1,483,549 236,698 16ที่มา: กรมบัญชีกลาง
2.3 ดุลการคลังรัฐบาลตามระบบกระแสเงินสด ขาดดุล 395,021 ล้านบาท โดยเป็นการขาดดุลเงินงบประมาณ 490,629 ล้านบาท ส่วนดุลเงินนอกงบประมาณเกินดุลจำนวน 95,608 ล้านบาท ซึ่งมีสาเหตุหลักจากการออกพันธบัตรตามพระราชกำหนดให้อำนาจกระทรวงการคลัง กู้เงิน ฯ จำนวน 50,000 ล้านบาทเพื่อสมทบเงินคงคลัง และได้รับรายได้จากการชดใช้เงินคงคลังจำนวน 46,680 ล้านบาท ทั้งนี้ รัฐบาลได้ บริหารเงินสดให้สอดคล้องกับความต้องการใช้เงิน รวมทั้งสร้างความมั่นคงของฐานะการคลัง จึงได้ชดเชยการขาดดุลดังกล่าวด้วยการออกพันธบัตร ตั๋วสัญญาใช้เงิน และตั๋วเงินคลังรวม 437,030 ล้านบาท ส่งผลให้ดุลเงินสด (หลังการกู้เพื่อชดเชยการขาดดุล) เกินดุล 42,009 ล้านบาท และ เงินคงคลัง ณ สิ้นเดือนสิงหาคม 2552 มีจำนวน 271,070 ล้านบาท (ตารางที่ 4)
ตารางที่ 4 ฐานะการคลังตามระบบกระแสเงินสดในช่วง 11 เดือนแรกปีงบประมาณ 2552
(ตุลาคม 2551 — สิงหาคม 2552)
หน่วย: ล้านบาท
11 เดือนแรก เปรียบเทียบ
2552 2551 จำนวน ร้อยละ
1. รายได้ 1,229,618 1,343,653 -114,035 -8.5
2. รายจ่าย 1,720,247 1,483,549 236,698 16
3. ดุลเงินงบประมาณ -490,629 -139,896 -350,733 250.7
4. ดุลเงินนอกงบประมาณ 95,608 -27,462 123,070 -448.1
5. ดุลเงินสดก่อนกู้ (3+4) -395,021 -167,358 -227,663 136
6. เงินกู้เพื่อชดเชยการขาดดุล 437,030 164,336 272,694 165.9
7. ดุลเงินสดหลังกู้ (5+6) 42,009 -3,022 45,031 -1490.1ที่มา: กรมบัญชีกลาง และสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง
สำนักนโยบายการคลัง สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง
โทร 0-2273-9020 ต่อ 3558 และ 3555
--ข่าวกระทรวงการคลัง กลุ่มการประชาสัมพันธ์ สนง.ปลัดกระทรวงการคลัง ฉบับที่ 130/2552 21 กันยายน 52--