สำนักงานสถิติแห่งชาติ ได้จัดทำสำรวจความคิดเห็นของผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยว พ.ศ. 2553 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทราบข้อมูลเกี่ยวกับสถานการณ์การท่องเที่ยวผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจฯ และสาเหตุที่ได้รับผลกระทบความพึงพอใจต่อมาตรการธุรกิจการท่องเที่ยวของภาครัฐ และข้อเสนอแนะของผู้ประกอบการที่คิดว่าจะทำให้เศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวดีขึ้น การสำรวจนี้ใช้วิธีส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย์ถึงผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยว ที่ผ่านการประเมินมาตรฐานจากสำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว จำนวนทั้งสิ้น 638 ราย ระหว่างเดือนมีนาคม — พฤษภาคม 2553 ได้รับแบบกลับคืนมา 245 ราย หรือคิดเป็นร้อยละ 38.4 และนำเสนอผลการสำรวจในภาพรวมระดับประเทศ ในรูปของร้อยละ
สรุปผลการสำรวจที่สำคัญๆ
1. ข้อมูลทั่วไปของสถานประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ
1.1 ประเภทของธุรกิจการท่องเที่ยว
ผลการสำรวจ พบว่า สถานประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ส่วนใหญ่เป็นธุรกิจโรงแรม/รีสอร์ท/โฮมสเตย์ ร้อยละ 53.9 รองลงมาเป็น ธุรกิจนำเที่ยว/มัคคุเทศก์ ร้อยละ 24.1 ธุรกิจภัตตาคาร/ร้านอาหาร ร้อยละ 15.1 และธุรกิจท่องเที่ยวอื่นๆ (เช่น เดินป่า ล่องแก่ง ดูนก) ร้อยละ 6.9
1.2 ลักษณะของกิจการและจำนวนคนทำงาน
เมื่อสอบถามเกี่ยวกับลักษณะของกิจการ พบว่าสถานประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ส่วนใหญ่เป็นบริษัทจำกัด บริษัทจำกัด(มหาชน) ร้อยละ 55.9 รองลงมาเป็นกิจการท่องเที่ยวส่วนบุคคล ห้างหุ้นส่วนสามัญที่ไม่เป็นนิติบุคคล ร้อยละ 18.0 และห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล ห้างหุ้นส่วนจำกัด ร้อยละ 11.4 ขณะที่กิจการท่องเที่ยวอื่นๆ (เช่น วิสาหกิจชุมชน กลุ่มชุมชน) มีร้อยละ 14.7
สำหรับจำนวนคนทำงานตามปกติ (ทั้งประจำและชั่วคราว) พบว่า สถานประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวร้อยละ 41.6 มีจำนวนคนทำงาน 1 — 20 คน ร้อยละ 15.5 มีคนทำงาน 21 - 50 คน ร้อยละ 11.0 มีคนทำงาน 51 — 100 คน ร้อยละ 11.9 มีคนทำงาน 101 — 200 คน และร้อยละ 20.0 มีจำนวนคนทำงานมากกว่า 200 คนขึ้นไป
2. สถานการณ์การท่องเที่ยวปี 2553 เทียบกับปี 2552
เมื่อสอบถามความคิดเห็นผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ เกี่ยวกับสถานการณ์การท่องเที่ยวในภาพรวม ปี 2553 (เทียบกับสถานการณ์การท่องเที่ยวปี 2552) มีร้อยละ 41.2 เห็นว่าสถานการณ์ดีขึ้น ร้อยละ 26.1 เหมือนเดิม และร้อยละ 32.7 เห็นว่า สถานการณ์แย่ลง
3. การประกอบธุรกิจการท่องเที่ยว
3.1 ผลประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวในปี 2552
จากผลการสำรวจ พบว่า สถานประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ มีผลประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวในปี 2552 แย่ลง ร้อยละ 42.0 เหมือนเดิมร้อยละ 34.3 และที่ระบุว่า ดีขึ้นมีร้อยละ 23.7
3.2 การได้รับผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจ และสาเหตุที่ทำให้ได้รับผลกระทบ
ผลการสำรวจ พบว่า สถานประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ส่วนใหญ่ ร้อยละ 91.8 ระบุว่าได้รับผลกระทบจากปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจ เช่น การเมือง การเงิน และโรคระบาด ฯลฯ และมีร้อยละ 8.2 ที่ไม่ได้รับผลกระทบ
สำหรับสาเหตุที่ทำให้สถานประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ได้รับผลกระทบจากปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจ พบว่า 5 อันดับแรก คือ มาจากความไม่สงบ/ความขัดแย้งภายในประเทศ ร้อยละ 80.8 ปัญหาด้านการเมืองร้อยละ 68.6 ปัญหาเศรษฐกิจโลก ร้อยละ 53.5 ปัญหาโรคระบาด เช่น ไข้หวัด 2009 ร้อยละ 40.0 และราคาน้ำมันแพง ร้อยละ 35.5
3.3 เรื่องที่ต้องการให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาด้านการท่องเที่ยว
สำหรับความต้องการให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาด้านการท่องเที่ยวมากที่สุดนั้น ผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ระบุเรื่องที่ต้องการ 5 อันดับแรก คือ ร้อยละ 83.7 ต้องการให้รัฐบาลสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ รองลงมา ร้อยละ 79.2 ต้องการให้ประชาสัมพันธ์สร้างภาพลักษณ์ด้านท่องเที่ยวอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ร้อยละ 62.4 ต้องการให้ฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยว ร้อยละ 55.9 ต้องการความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินของนักท่องเที่ยว และร้อยละ 52.2 ต้องการให้รักษาความสะอาดแหล่งท่องเที่ยว
3.4 ความพึงพอใจต่อมาตรการธุรกิจการท่องเที่ยวของภาครัฐ
เมื่อสอบถามความพึงพอใจเกี่ยวกับมาตรการธุรกิจการท่องเที่ยวต่างๆ พบว่า ผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ พึงพอใจต่อมาตรการต่างๆ ของภาครัฐเกินกว่าร้อยละ 80 โดยมีมาตรการที่พึงพอใจกว่าร้อยละ 90 ได้แก่ มาตรการปรับแผนอบรม จัดประชุมสัมมนา โดยให้ส่วนราชการจัดประชุมสัมมนาในประเทศให้มากขึ้น แทนการจัดประชุมสัมมนาในต่างประเทศ (ร้อยละ 91.0) และมาตรการประกันภัยคุ้มครองชาวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาในประเทศไทยในกรณีเกิดจลาจล (ร้อยละ 90.2)
3.5 ความคิดเห็นเกี่ยวกับโครงการให้ความช่วยเหลือด้านการเงินแก่ผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวฯ
3.5.1 การทราบเกี่ยวกับโครงการฯ
เมื่อสอบถามผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ เกี่ยวกับการรับทราบโครงการของภาครัฐที่ให้ความช่วยเหลือด้านการเงินแก่ผู้ประกอบการ พบว่า ร้อยละ 53.5 ไม่ทราบเกี่ยวกับโครงการฯ นี้ และร้อยละ 46.5 ทราบโครงการฯ นี้
3.5.2 การเข้าร่วมโครงการฯ และความพึงพอใจต่อโครงการฯ
สำหรับผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ในกลุ่มที่ทราบโครงการให้ความช่วยเหลือด้านการเงินของภาครัฐ พบว่า ร้อยละ 77.2 ระบุว่า ไม่ได้เข้าร่วมโครงการฯ และร้อยละ 22.8 เข้าร่วมโครงการฯ โดยผู้ประกอบการในกลุ่มที่เข้าร่วมโครงการฯ ระบุว่า มีความพึงพอใจต่อโครงการฯ ร้อยละ 88.5 (โดยพอใจมาก ร้อยละ 23.1 ปานกลาง ร้อยละ 34.6 น้อย ร้อยละ 30.8) และไม่พอใจ ร้อยละ 11.5
3.6 การทราบและการใช้เว็บท่องเที่ยว 2.0 แพลตฟอร์ม
เมื่อสอบถามเกี่ยวกับเว็บท่องเที่ยว 2.0 แพลตฟอร์ม (เป็นเว็บที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยเปิดโอกาสให้ผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยวสามารถเข้ามาใช้งานต่อเชื่อมเข้ากับระบบโดยไม่ต้องลงทุนระบบทั้งหมดเอง และอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวในการจัดโปรแกรมท่องเที่ยว
สำหรับผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ในกลุ่มที่ทราบเว็บท่องเที่ยว 2.0 แพลตฟอร์มพบว่า ร้อยละ 61.5 ได้ใช้เว็บนี้ และร้อยละ 38.5 ไม่ได้ใช้โดยผู้ประกอบการในกลุ่มที่ใช้เว็บท่องเที่ยวนี้ ส่วนใหญ่เห็นว่าเว็บท่องเที่ยว 2.0 แพลตฟอร์มสามารถช่วยเพิ่มศักยภาพทางธุรกิจการท่องเที่ยวได้ถึงร้อยละ 87.5 (โดยช่วยได้มากร้อยละ 3.1 ปานกลาง ร้อยละ 65.6 น้อย ร้อยละ 18.8) และไม่ได้ช่วย ร้อยละ 12.5 ได้เอง) พบว่า ผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ส่วนใหญ่ร้อยละ 78.8 ไม่ทราบ เกี่ยวกับเว็บนี้ และที่ทราบมีเพียง ร้อยละ 21.2
3.7 ความเชื่อมั่นต่อรัฐบาลในการช่วยเหลือ/แก้ไขปัญหาด้านการท่องเที่ยว
ผลการสำรวจ พบว่า ผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ร้อยละ 40.4 มีความเชื่อมั่น ว่ารัฐบาลจะสามารถช่วยเหลือ/แก้ไขปัญหาด้านการท่องเที่ยวให้ดีขึ้น และร้อยละ 20.0 ไม่เชื่อมั่น ส่วนที่ไม่แน่ใจ/ไม่ทราบมีร้อยละ 39.6
3.8 ข้อคิดเห็น/แนวทางที่จะทำให้เศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวดีขึ้น
สำหรับข้อคิดเห็น/แนวทางที่ผู้ประกอบการคิดว่าจะทำให้เศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวดีขึ้นนั้น มีผู้ประกอบการธุรกิจการท่องเที่ยวที่ผ่านการประเมินมาตรฐานฯ ในทุกสถานประกอบการให้ข้อเสนอแนะ ดังนี้ ร้อยละ 53.5 เห็นว่าควรเตรียมแผนเชิงรุกเพื่อรองรับวิกฤตด้านการท่องเที่ยว ร้อยละ 51.4 ควรพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวอย่างจริงจัง ร้อยละ 44.5 ภาครัฐควรให้ทุนสนับสนุนแก่ผู้ประกอบการท่องเที่ยว และร้อยละ 42.0 ควรพัฒนาบุคคลากรในธุรกิจการท่องเที่ยว