แนวโน้มผลผลิตมันฯ ภูมิภาคอาเซียนขยายตัว แนะไทยต้องเตรียมมาตรการเพื่อรักษาความเป็นผู้นำในการส่งออก

AFSIS เผย ผลผลิตมันสำปะหลังในภูมิภาคอาเซียน ปี 55 ผลิตได้ 72.2 ล้านตัน คิดเป็นร้อยละ 30 ของโลก ชูผลผลิตมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เนื่องจากความต้องการใช้เพิ่มสูง โดยเฉพาะ กัมพูชา และพม่า ต่างเริ่มขยายเนื้อที่เพาะปลูก แนะ ไทยต้องมีมาตรการเพื่อรักษาความเป็นผู้นำในการส่งออก เช่น การรักษาคุณภาพให้ตรงตามความต้องการของตลาด เพิ่มผลผลิตต่อไร่ และสร้างมูลค่าเพิ่มผลิตภัณฑ์ เพื่อรองรับการเพิ่มผลผลิตและการขยายตลาด

นายอภิชาต จงสกุล เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า จากการที่สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร มีภารกิจรับผิดชอบบริหารโครงการระบบสารสนเทศเพื่อความมั่นคงทางอาหารแห่งภาคพื้นอาเซียน (ASEAN Food Security Information System Project — AFSIS) เพื่อให้ประเทศสมาชิกในภาคพื้นอาเซียนมีระบบข้อมูลสารสนเทศที่ถูกต้องครบถ้วนตามความต้องการใช้ มีระบบเชื่อมโยงเครือข่ายข้อมูลทั่วถึง รวมทั้งรายงานสถานการณ์การผลิต การบริโภคและการค้าล่วงหน้าสินค้าเกษตรของกลุ่มประเทศอาเซียนนั้น

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ได้ติดตามสถานการณ์การผลิต การบริโภคและการค้าล่วงหน้าของมันสำปะหลังในภูมิภาคอาเซียน ซึ่งประเทศไทย นับว่า เป็นทั้งผู้ผลิตและผู้ส่งออกมันสำปะหลังรายใหญ่ของภูมิภาคอาเซียน โดยมีประเทศเวียดนามเป็นผู้ผลิตอันดับ 3 ของภูมิภาค รองจากประเทศอินโดนีเซียและไทย และจากการติดตาม พบว่า เวียดนามสามารถส่งออกได้ถึงร้อยละ 50 ของผลผลิตที่ผลิตได้ โดยปี 2555 คาดว่าจะส่งออกได้ 5.2 ล้านตัน สำหรับภาพรวม ภูมิภาคอาเซียนถือเป็นผู้ส่งออกมันสำปะหลังรายใหญ่ โดยส่งออกได้ปีละ 25 ล้านตันในขณะที่นำเข้า เพียงปีละ 600,000 ถึง 1 ล้านตัน ครองส่วนแบ่งตลาดโลกถึงร้อยละ 80

ด้านผลผลิตมันสำปะหลังในภูมิภาคอาเซียน ปี 2555 พบว่า สามารถผลิตได้ 72.2 ล้านตัน คิดเป็นร้อยละ 30 ของโลก และผลผลิตมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เนื่องจากความต้องการใช้มีเพิ่มขึ้น โดยประเทศที่เริ่มมีการขยายเนื้อที่เพาะปลูกเพิ่มขึ้น ได้แก่ กัมพูชา และพม่า โดยเฉพาะกัมพูชา มีการขยายเนื้อที่เพาะปลูกในปี 2554 ถึงร้อยละ 88 เนื่องจากราคาขายในประเทศอยู่ในเกณฑ์ดีและสูงกว่าพืชอื่น ส่วนประเทศเวียดนาม แม้ว่าจะไม่ขยายเนื้อที่เพาะปลูก แต่มีการปรับปรุงพันธุ์เพื่อเพิ่มผลผลิตต่อไร่ ทำให้ปี 2554 มีผลผลิตเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 12 และสามารถส่งออกได้เพิ่มขึ้นอีก 1 ล้านตัน ซึ่งเวียดนามสามารถส่งออกมันเส้นไปยังตลาดจีนได้เพิ่มขึ้น จึงเป็นคู่แข่งที่สำคัญของไทย ดังนั้นการขยายการผลิตของประเทศเวียดนามและกัมพูชา จะทำให้ไทยอาจมีส่วนแบ่งในตลาดโลกลดลง และอาจส่งผลกรทบต่อราคาที่เกษตรกรขายได้ของไทย

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน ทุกประเทศในภูมิภาคอาเซียนสามารถผลิตมันสำปะหลังได้เพียงพอต่อความต้องการใช้ ซึ่งส่วนใหญ่ใช้บริโภคโดยตรง รองลงมา คือ ใช้ในอุตสาหกรรม และใช้เป็นอาหารสัตว์ ตามลำดับ การส่งออกมันสำปะหลังของอาเซียนจึงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น รวมทั้งคู่แข่งของไทยก็มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นด้วย ไม่ว่าจะเป็น ลาว พม่า เวียดนามและกัมพูชา ดังนั้น ไทยจึงต้องมีมาตรการเพื่อรักษาความเป็นผู้นำในการส่งออก เช่น การรักษาคุณภาพให้ตรงตามความต้องการของตลาด และการเพิ่มผลผลิตต่อไร่ รวมทั้งสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ เพื่อรองรับการเพิ่มผลผลิตและการขยายตลาดต่อไป ทั้งนี้ ทางสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ได้มีการจัดทำและเผยแพร่สถานการณ์การผลิตและการค้าสินค้าเกษตรในภูมิภาคอาเซียนผ่านทาง www.afsisnc.org เพื่อให้ผู้ใช้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการวางแผนและมาตรการต่างๆ ในระดับภูมิภาคอาเซียนได้ต่อไป

--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--