1. สรุปภาวะการผลิต การตลาด และราคาในประเทศ
1.1 การตลาด
? โครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปี 2554/55
1) มติ กขช. เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2554 และมติ ครม. เมื่อวันที่ 13 กันยายน 54 รับทราบกรอบ ชนิด ราคา ปริมาณ ระยะเวลา วิธีการ หลักเกณฑ์ และเงื่อนไข การรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55
2) ชนิดและราคารับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55 ให้กำหนดชนิดและราคารับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55 ณ ความชื้นไม่เกิน 15% ดังนี้
(1) ข้าวเปลือกหอมมะลิ (42 กรัม) ตันละ 20,000 บาท
(2) ข้าวเปลือกหอมจังหวัด (40 กรัม) ตันละ 18,000 บาท(ข้าวหอมมะลินอกพื้นที่ 23 จังหวัด)
(3) ข้าวเปลือกปทุมธานี (42 กรัม) ตันละ 16,000 บาท
(4) ข้าวเปลือกเหนียว :-
ข้าวเปลือกเหนียว 10% เมล็ดยาว ตันละ 16,000 บาท
ข้าวเปลือกเหนียว 10% เมล็ดสั้น ตันละ 15,000 บาท(5) ข้าวเปลือกเจ้า :-
ข้าวเปลือกเจ้า 100% ตันละ 15,000 บาท
ข้าวเปลือกเจ้า 5% ตันละ 14,800 บาท
ข้าวเปลือกเจ้า 10% ตันละ 14,600 บาท
ข้าวเปลือกเจ้า 15% ตันละ 14,200 บาท
ข้าวเปลือกเจ้า 25% ตันละ 13,800 บาท
ทั้งนี้ ราคารับจำนำข้างต้นให้ปรับเพิ่ม-ลดตามจำนวนกรัม ในอัตรากรัมละ 200 บาท
3) เป้าหมายการรับจำนำ ไม่จำกัดปริมาณข้าวเปลือกที่รับจำนำทั้งโครงการ ส่วนปริมาณข้าวเปลือกที่เกษตรกรแต่ละรายจะจำนำได้ไม่จำกัดจำนวนเช่นกัน โดยต้องเป็นข้าวเปลือกที่เกษตรกรเพาะปลูกเองในปีการผลิต 2554/55 และต้องมีหนังสือรับรองเกษตรกรของกรมส่งเสริมการเกษตร ซึ่งผ่านการทำประชาคม และเกษตรกรลงชื่อรับรองตัวเอง พร้อมทั้งเจ้าหน้าที่กรมส่งเสริมการเกษตร และปลัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หรือผู้ที่ได้รับมอบหมายลงชื่อรับรองด้วย
4) ระยะเวลาดำเนินการ
- ระยะเวลาดำเนินการรับจำนำ 7 ตุลาคม 2554 — 29 กุมภาพันธ์ 2555
(ภาคใต้ 7 ตุลาคม 2554 — 31 กรกฎาคม 2555)
- ระยะเวลาไถ่ถอน 4 เดือน นับถัดจากเดือนที่รับจำนำ
- ระยะเวลาโครงการ 7 ตุลาคม 2554 — 30 กันยายน 2555
5) ผลการรับจำนำ
ผลการดำเนินโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปี 2554/55
(ตั้งแต่ วันที่ 7 ตุลาคม 2554 — 9 เมษายน 2555)
รายการ จุดรับจำนำ จำนวน จำนวน ปริมาณการรับจำนำข้าวเปลือก (ตัน) 1/
ใบประทวน ยุ้งฉาง ข้าวเจ้า ข้าวปทุมธานี ข้าวหอมมะลิ ข้าวหอมจังหวัด ข้าวเหนียว รวมทุกชนิดข้าว
ภาคเหนือ 210 328,261 2,154 1,465,654 2,790 312,852 269,552 230,461 2,281,309 ภาคะวันออกเฉียงเหนือ 359 753,313 34,511 164,062 84 2,774,757 - 211,626 3,150,529 ภาคกลาง 283 154,816 - 1,266,425 12,368 - 65,872 - 1,344,665 ภาคใต้ 44 4,345 - 22,780 - - - - 22,780 รวมทั้งประเทศ 893 1,240,735 36,665 2,918,921 15,242 3,087,610 335,424 442,087 6,799,284
จำนวนเกษตรกรที่รับเงินกับ ธ.ก.ส. 2/
(ข้อมลสะสมตั้งแต่ 7 ตุลาคม 2554 — 12 เมษายน 2555)
รายการ ราย สัญญา จำนวนตัน จำนวนเงิน (ล้านบาท) จำนำยุ้งฉาง 36,671 36,781 176,931.68 3,470.396 จำนำประทวน 1,090,660 1,136,641 6,644,636.37 112,720.138 รวม 1,127,331 1,173,422 6,821,568.05 116,190.534
ที่มา: 1/ กรมการค้าภายใน กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์
2/ ธ.ก.ส.
? โครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปรัง ปี 2555
มติ ครม. เมื่อวันที่ 22 ก.พ. 55 เห็นชอบกรอบ ชนิด ราคา ปริมาณ ระยะเวลา วิธีการ หลักเกณฑ์ และเงื่อนไข การรับจำนำข้าวเปลือกนาปรัง ปีการผลิต 2555 ดังนี้
1) เป้าหมายรับจำนำ ไม่จำกัดปริมาณข้าวเปลือกที่รับจำนำ
2) ชนิดข้าวที่รับจำนำ ได้แก่ ข้าวเปลือกเจ้า ข้าวเปลือกปทุมธานี และข้าวเปลือกเหนียว
3)ราคารับจำนำ ณ ความชื้นไม่เกิน 15% เช่นเดียวกับโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปี 2554/55 ดังนี้
- ข้าวเปลือกเจ้า 100% ตันละ 15,000 บาท
- ข้าวเปลือกเจ้า 5% ตันละ 14,800 บาท
- ข้าวเปลือกเจ้า 10% ตันละ 14,600 บาท
- ข้าวเปลือกเจ้า 15% ตันละ 14,200 บาท
- ข้าวเปลือกเจ้า 25% ตันละ 13,800 บาท
- ข้าวเปลือกปทุมธานี 1 (42 กรัม) ตันละ 16,000 บาท
- ข้าวเปลือกเหนียว 10% เมล็ดยาว ตันละ 16,000 บาท
- ข้าวเปลือกเหนียว 10% เมล็ดสั้น ตันละ 15,000 บาท
ทั้งนี้ราคารับจำนำข้าวเปลือกปทุมธานี 1 ให้ปรับเพิ่ม-ลดตามจำนวนกรัมในอัตรากรัมละ 200 บาท
4) ปริมาณจำนำของเกษตรกรแต่ละราย จะคำนวณตามพื้นที่เพาะปลูกผลผลิตเฉลี่ยรายจังหวัดและผลผลิตรวมของเกษตรกรตามหนังสือรับรองที่กรมการส่งเสริมการเกษตรออกให้แก่เกษตรกรเป็นข้อมูลประกอบ กรณีผลผลิตของเกษตรกรสูงกว่าปริมาณผลผลิตเฉลี่ย ให้ปรับเพิ่มได้อีกไม่เกิน 20% (ณ ความชื้น 15%) โดยให้เกษตรกรรับรองว่าข้าวเปลือกของเกษตรกรเองและแจ้งให้อนุกรรมการติดตามและกำกับดูแลการรับจำนำระดับจังหวัดสุ่มตรวจสอบอย่างน้อย 20% ของเกษตรกรที่มีผลผลิตเกินกว่าผลผลิตเฉลี่ยที่กำหนด
5) การกำหนดพันธุ์ข้าวที่จะเข้าร่วมโครงการ ให้เป็นไปตามมติคณะอนุกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติด้านการผลิตเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2554 ที่เห็นชอบให้เกษตรกรสามารถนำข้าวทุกพันธุ์เข้าร่วมโครงการฯ ได้ รวมทั้งพันธุ์ข้าวที่ปลูกและให้ข้าวสารคุณภาพต่ำ จำนวน 18 พันธุ์ ซึ่งในโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปี 25554/55 ไม่ได้ให้เข้าร่วมโครงการ
6) ระยะเวลาดำเนินการ
- ระยะเวลาการขึ้นทะเบียนเกษตรกรผู้ปลูกข้าว
กิจกรรม ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก ภาคใต้
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคเหนือ
การปลูก 1 พฤศจิกายน 2554 — 30 เมษายน 2555 1 มีนาคม 2555 — 15 มิถุนายน 2555 การเก็บเกี่ยว 1 กุมภาพันธ์ 2555 — 31 สิงหาคม 2555 1 มิถุนายน 2555 — 15 ตุลาคม 2555 การขึ้นทะเบียน 4 มกราคม 2555 — 31 พฤษภาคม 2555 1 เมษายน 2555 — 15 กรกฎาคม 2555 การประชาคม 20 มกราคม 2555 — 15 มิถุนายน 2555 1 พฤษภาคม 2555 — 31 กรกฎาคม 2555 การออกใบรับรอง 20 มกราคม 2555 — 30 มิถุนายน 2555 2 พฤษภาคม 2555 — 15 สิงหาคม 2555
- ระยะเวลารับจำนำ 1 มีนาคม -15 กันยายน 2555 ภาคใต้ 1 กรกฎาคม — 31 ตุลาคม 2555
- ระยะเวลาไถ่ถอน ภายใน 4 เดือนถัดจากเดือนที่รับจำนำ
- ระยะเวลาโครงการ มีนาคม 2555 — มกราคม 2556
7)วิธีการรับจำนำ หลักเกณฑ์การรับจำนำ การเข้าร่วมโครงการของโรงสี การสีแปรสภาพ การเก็บรักษาข้าวสาร การระบายข้าวสาร และการกำกับดูแล เป็นไปเช่นเดียวกับโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55
8) ผลการรับจำนำ
ผลการดำเนินโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปรัง ปี 2555
(ตั้งแต่ วันที่ 1 มีนาคม — 15 เมษายน 2555)
รายการ จุดรับจำนำ จำนวน จำนวน ปริมาณการรับจำนำข้าวเปลือก (ตัน) 1/
อคส. อ.ต.ก. รวม ใบประทวน ยุ้งฉาง ข้าวเจ้า ข้าวปทุมธานี ข้าวเหนียว รวมทุกชนิดข้าว
ภาคเหนือ 90 55 145 160,341 - 1,909,243 89 4 1,909,336
ภาคะวันออกเฉียงเหนือ 31 5 36 7,657 - 32,518 - 3,359 35,877
ภาคกลาง 216 69 285 125,147 - 1,461,269 69,016 - 1,530,285
ภาคใต้ -------------------------------ยังไม่ดำเนินการ-------------------------------------
รวมทั้งประเทศ 337 129 466 293,145 - 3,403,030 69,105 3,363 3,475,498
จำนวนเกษตรกรที่รับเงินกับ ธ.ก.ส. 2/
(ข้อมลสะสมตั้งแต่ 1 มีนาคม — 12 เมษายน 2555)
รายการ ราย สัญญา จำนวนตัน จำนวนเงิน (ล้านบาท)
จำนำประทวน อคส. 113,219 114,433 1,524,152.36 22,272.895
จำนำประทวน อ.ต.ก. 45,905 47,924 622,691.38 9,126.482
รวม 159,124 162,357 2,146,843.74 31,399.377
ที่มา: 1/ กรมการค้าภายใน กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์
2/ ธ.ก.ส.
ภาวการณ์ซื้อขายข้าวในสัปดาห์นี้ ราคาข้าวโดยรวมทรงตัวเมื่อเทียบกับสัปดาห์ที่ผ่านมา เนื่องจากความต้องการของตลาดชะลอตัว การซื้อขายมีปริมาณน้อย เพราะอยู่ในช่วงหยุดเทศกาลสงกรานต์
การส่งออก ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม — 11 เมษายน 2555 ประเทศไทยส่งออกข้าวทั้งหมด จำนวน 1.844 ล้านตันข้าวสาร ลดลงจาก 3.398 ล้านตันข้าวสาร ของการส่งออกข้าวในช่วงเดียวกันของปีที่ผ่านมาร้อยละ 45.73
1.2 ราคา
1) ราคาที่เกษตรกรขายได้ทั้งประเทศ
ราคาข้าวเปลือกเจ้าหอมมะลินาปี ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 14,759 บาท ราคาลดลงจากตันละ 14,858 บาท ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.67
ราคาข้าวเปลือกนาปี 5% ที่เกษตรกรขายได้สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 9,939 บาท ราคาทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ที่ผ่านมา
ราคาข้าวเปลือกเหนียวเมล็ดยาวนาปี ที่เกษตรขายได้สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 12,827 บาท ราคาลดลงจากตันละ 12,937 บาท ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.85
ราคาข้าวเปลือกนาปรังความชื้น 14-15% ที่เกษตรขายได้สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 9,939 บาท ราคา ทรงตัวเท่ากับสัปดาห์ที่ผ่านมา
2) ราคาขายส่งในตลาดกรุงเทพฯ
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ขายส่งในตลาดกรุงเทพฯ สัปดาห์นี้เฉลี่ยตันละ 15,917 บาท ราคาสูงขึ้นจากตันละ 15,530 บาท ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 2.49
3) ราคาส่งออก เอฟ.โอ.บี.
ราคาข้าวหอมมะลิไทย ชั้น 1 (ใหม่) ส่งออก เอฟ.โอ.บี. เฉลี่ยตันละ 1,073 ดอลลาร์สหรัฐฯ (32,827 บาท/ตัน) ราคาสูงขึ้นจากตันละ 1,068 ดอลลาร์สหรัฐฯ (32,803 บาท/ตัน) ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.46 และสูงขึ้นในรูปเงินบาทตันละ 24 บาท
ราคาข้าวปทุมธานี ส่งออก เอฟ.โอ.บี. เฉลี่ยตันละ 924 ดอลลาร์สหรัฐฯ (28,268 บาท/ตัน)
ราคาลดลงจากตันละ 936 ดอลลาร์สหรัฐฯ (28,749 บาท/ตัน) ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 1.28 และลดลงในรูปเงินบาทตันละ 481 บาท
ราคาข้าวสารเจ้า 5% (ใหม่) ส่งออก เอฟ.โอ.บี. เฉลี่ยตันละ 549 ดอลลาร์สหรัฐฯ (16,796 บาท/ตัน) ราคาสูงขึ้นจากตันละ 546 ดอลลาร์สหรัฐฯ (16,770 บาท/ตัน) ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.54 และสูงขึ้นในรูปเงินบาทตันละ 26 บาท
ราคาข้าวสารเจ้า 25% (ใหม่) ส่งออก เอฟ.โอ.บี. เฉลี่ยตันละ 550 ดอลลาร์สหรัฐฯ (16,826 บาท/ตัน) ราคาสูงขึ้นจากตันละ 547 ดอลลาร์สหรัฐฯ (16,801 บาท/ตัน) ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.54 และสูงขึ้นในรูปเงินบาทตันละ 25 บาท
ราคาข้าวนึ่ง 5% ส่งออก เอฟ.โอ.บี. เฉลี่ยตันละ 605 ดอลลาร์สหรัฐฯ (18,509 บาท/ตัน)
ราคาสูงขึ้นจากตันละ 602 ดอลลาร์สหรัฐฯ (18,490 บาท/ตัน) ของสัปดาห์ที่ผ่านมาร้อยละ 0.49 และสูงขึ้นในรูปเงินบาทตันละ 19 บาท
หมายเหตุ : อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐฯ เท่ากับ 30.5934
2) การค้าข้าวโลก
บัญชีสมดุลข้าวโลก กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ได้คาดคะเนบัญชีสมดุลข้าวโลกปี 2554/55 ณ เดือนเมษายน 2555 ว่าผลผลิต ปี 2554/55 จะมี 463.684 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมาร้อยละ 3.02 การใช้ในประเทศจะมี 462.875 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา ร้อยละ 2.95 การส่งออก/นำเข้าจะมี 32.686 ล้านตันข้าวสาร ลดลงจากปีที่ผ่านมาร้อยละ 6.91 และสต็อกปลายปีคงเหลือ 100.326 ล้านตันข้าวสาร เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมาร้อยละ 2.58
โดยประเทศที่คาดว่าจะส่งออกเพิ่มขึ้น ได้แก่ ออสเตรเลีย จีน อียิปต์ อียู อินเดีย ปากีสถาน และอุรุกวัย ส่วนประเทศที่คาดว่าจะส่งออกลดลง ได้แก่ อาร์เจนตินา บราซิล พม่า กายานา สหรัฐฯ และไทย
สำหรับประเทศที่คาดว่าจะนำเข้าเพิ่มขึ้น ได้แก่ บราซิล จีน โกตดิวัวร์ อียิปต์ ฮ่องกง อิรัก ญี่ปุ่น มาเลเซีย เม็กซิโก ฟิลิปปินส์ ซาอุดิอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรสต์ และสหรัฐฯ ส่วนประเทศที่คาดว่าจะนำเข้าลดลง ได้แก่ บังคลาเทศ คิวบา อียู กานา อินโดนีเซีย อิหร่าน เกาหลีใต้ โมแซมบิค ไนจีเรีย เซเนกัล สิงคโปร์ แอฟริกาใต้ และเวียดนาม
ประเทศที่มีสต็อกคงเหลือปลายปีเพิ่มขึ้น ได้แก่ จีน อินเดีย ญี่ปุ่น และเวียดนาม ส่วนประเทศที่คาดว่าจะมีสต็อกคงเหลือปลายปีลดลง ได้แก่ อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และสหรัฐอเมริกา
สถานการณ์ข้าวของประเทศผู้ผลิตและผู้บริโภคที่สำคัญ
1) กัมพูชา : ปี 2554/55 ผลผลิตข้าวเพิ่มขึ้น 6%
ปี 2554/55 คาดว่า ผลผลิตข้าวของกัมพูชาจะสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ ซึ่งมีปริมาณ 5.620 ล้านตัน เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 6.4 จากปี 2553/54 โดยผลผลิตที่เพิ่มขึ้นสามารถชดเชยความสูญเสียนาข้าวเกือบ 400,000 เฮคเตอร์ (ประมาณ 2.50 ล้านไร่) ที่ถูกน้ำท่วมที่ผ่านมา และเป็นเหตุการณ์น้ำท่วมเลวร้ายสุดตั้งแต่ปี 2543 ซึ่งทำให้ระบบการคมนาคมและการชลประทานได้รับความเสียหายอย่างรุนแรงส่งผลต่อการผลิตข้าวในประเทศ แม้ในปีนี้พื้นที่ปลูกข้าวของกัมพูชาจะลดลง แต่ผลผลิตต่อไร่กลับสูงขึ้นเนื่องจากปริมาณน้ำฝนเอื้ออำนวยประกอบกับมีการใช้ปุ๋ยและเมล็ดพันธุ์ดีเพิ่มขึ้น
อนึ่ง องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (Food and Agriculture Organization: FAO) และแผนงานอาหารแห่งโลก (World Food Programme: WFP) คาดว่า ปี 2555 กัมพูชาจะมีปริมาณข้าวส่วนเกินประมาณ 2 ล้านตัน และการบริโภคภายในประเทศจะมีประมาณ 3.560 ล้านตัน ในขณะที่กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ (USDA) คาดว่า ปี 2554/55 พื้นที่ปลูกข้าวของกัมพูชาจะลดลง 0.07-2.70 ล้านเฮคเตอร์ (หรือประมาณ 0.43-16.87 ล้านไร่) และคาดว่าจะมีผลผลิตข้าว 5.4 ล้านตัน เพิ่มขึ้นจาก 5.3 ล้านตัน ของปี 2553/54 ร้อยละ 1.88 และผลผลิตต่อไร่ประมาณ 3.12 ตัน/เฮกเตอร์ (หรือ 499 กิโลกรัม/ไร่) เพิ่มขึ้นจาก 2.97 ตัน/เฮกเตอร์ (475 กิโลกรัม/ไร่) ในปี 2554/55 ร้อยละ 5.05
ที่มา : Oryza.com
2) อินเดีย : ปรับเพิ่มราคารับซื้อข้าวเปลือกขั้นต่ำ 30 ดอลลาร์สหรัฐฯ/ตัน
รัฐบาลอินเดียมีการพิจารณาข้อเสนอของคณะกรรมการด้านต้นทุนการผลิตทางการเกษตรและราคา (CACP) ในการกำหนดราคาขั้นต่ำของข้าวเปลือกที่รับซื้อจากเกษตรกรใหม่ โดยสัปดาห์นี้มีการปรับเพิ่มราคาขั้นต่ำข้าวเปลือกจาก 1,080 รูปี/quintal (ประมาณ 210 ดอลลาร์สหรัฐฯ/ตัน หรือ 6,425 บาท/ตัน) เป็น 1,250 รูปี/quintal (ประมาณ 240 ดอลลาร์สหรัฐฯ/ตัน หรือ 7,342 บาท/ตัน) หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 16 เพื่อให้ครอบคลุมต้นทุนการผลิตที่เพิ่มขึ้นจากการเพิ่มขึ้นของราคาน้ำมันและปุ๋ย รวมทั้งการเพิ่มขึ้นของค่าจ้างแรงงาน สำหรับราคาข้าวเปลือกที่เพิ่มขึ้นเป็นที่น่ายินดีสำหรับเกษตรกร แต่อย่างไรก็ตาม การส่งออกข้าวจะลดลงหากราคาส่งออกปรับตัวสูงขึ้น
อนึ่ง ปี 2555 อินเดียคาดว่าจะผลิตข้าวได้มากกว่า 100 ล้านตันข้าวสาร และคาดว่าจะส่งออกข้าวได้ประมาณ 7 ล้านตัน ซึ่งทำให้อินเดียกลายเป็นหนึ่งในผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ของโลก โดยขณะนี้ (ก.ย. 54-31 มี.ค.55) มีการส่งออกข้าวที่ไม่ใช่บาสมาติ (ข้าวขาวและข้าวนึ่ง) ประมาณ 4 ล้านตัน แต่อย่างไรก็ตามการส่งออกข้าวของอินเดียอาจไม่สูงตามเป้าก็ได้ เนื่องจากการปรับราคาสูงขึ้นอาจทำให้ผู้ซื้อหันไปซื้อข้าวจากปากีสถานและเวียดนามแทน
ที่มา : Oryza.com
--ข่าวการผลิต การตลาด ผลิตผลการเกษตร ประจำวันที่ 16 - 22 เมษายน 2555--