เจาะ10 เดือน สถานการณ์การค้าสินค้าเกษตรไทย ยังคงเติบโตได้ดีในตลาดอาเซียนและตลาดโลก
นายฉันทานนท์ วรรณเขจร เลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงสถานการณ์การค้าสินค้าเกษตรและยางพาราธรรมชาติของไทยในตลาดโลก พบว่า ไทยยังคงรักษา ตลาดส่งออกได้ โดยมีอัตราการขยายตัวเพิ่มขึ้น สะท้อนจากมูลค่าการค้าสินค้าเกษตรของไทยกับโลกในช่วง 10 เดือนของปี 2566 (มกราคม-ตุลาคม 2566) เท่ากับ 2,012,215 ล้านบาท เพิ่มขึ้น 15,987 ล้านบาท เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2565 หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 0.80 โดยไทยมีมูลค่าการค้ากับจีน (23.49%) มากเป็นอันดับ 1 รองลงมา คือ อาเซียน (22.81%) สหรัฐอเมริกา (8.03%) สหภาพยุโรป (7.67%) และญี่ปุ่น (7.17%)
สำหรับสถานการณ์การค้าสินค้าเกษตรและยางพาราธรรมชาติของไทยในตลาดอาเซียน 9 ประเทศ (บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย เมียนมา ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และเวียดนาม) ในช่วง 10 เดือนของปี 2566 (มกราคม-ตุลาคม 2566) พบว่า สินค้าเกษตรไทยมีการขยายตัวเพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2565 ไทยยังคงเป็นฝ่ายได้เปรียบดุลการค้ากับอาเซียน คิดเป็นมูลค่า 195,811 ล้านบาท โดยสินค้าเกษตรส่งออกสำคัญ 5 กลุ่มแรก ได้แก่ (1) น้ำตาล มูลค่า 81,604 ล้านบาท อาทิ น้ำตาลทรายดิบ น้ำตาลทรายขาวบริสุทธิ์ (2) เครื่องดื่ม มูลค่า 43,565 ล้านบาท อาทิ เครื่องดื่มชูกำลัง นมยูเอชที นมถั่วเหลือง (3) ข้าวและธัญพืช มูลค่า 31,284 ล้านบาท อาทิ ข้าวเจ้าขาวอื่น 5% ปลายข้าว ข้าวเจ้าขาวหอมมะลิไทย 100% (4) ของปรุงแต่งเบ็ดเตล็ดที่บริโภคได้ มูลค่า 27,419 ล้านบาท อาทิ เต้าหู้ แอลกอฮอล์ผง ครีมเทียม ซอสพริก น้ำปลา กะปิ และ (5) ของปรุงแต่งจากธัญพืช แป้ง และนม มูลค่า 23,828 ล้านบาท อาทิ อาหารปรุงแต่งสำหรับทารกหรือเด็กเล็ก เส้นหมี่ วุ้นเส้น บิสกิต และเค้ก
ในขณะที่การนำเข้ามีการขยายตัวลดลง โดยมีมูลค่านำเข้า 131,571 ล้านบาท ลดลงจากปี 2565 ร้อยละ 4.76 สินค้าเกษตรนำเข้าสูงสุด 5 กลุ่มแรก ได้แก่ (1) พืชผักที่บริโภคได้ มูลค่า 20,749 ล้านบาท อาทิ มันเส้น หัวมันสำปะหลังสดหรือแห้ง มันสำปะหลังอัดเม็ด ถั่วบีนแห้ง พริกสดหรือแช่เย็น (2) ของปรุงแต่งเบ็ดเตล็ดที่บริโภคได้ มูลค่า 16,378 ล้านบาท อาทิ เต้าหู้ แอลกอฮอล์ผง ครีมเทียม กาแฟสำเร็จรูป ซอสพริก น้ำปลา กะปิ ซอสถั่วเหลือง (3) ข้าวและธัญพืช มูลค่า 15,321 ล้านบาท อาทิ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ลูกเดือยทั้งเปลือก ข้าวเหนียว ข้าวหอมมะลิ ข้าวบาสมาติ (4) ปลาและสัตว์น้ำ มูลค่า 14,664 ล้านบาท อาทิ เนื้อปลาบดแช่แข็งปลาทะเลอื่นๆ สดหรือแช่เย็น เช่น ปลากรุพเพอร์ ปลาดอกหมากครีบยาว เป็นต้น และ (5) ของปรุงแต่งจากธัญพืช แป้งและนม มูลค่า 11,126 ล้านบาท อาทิ อาหารปรุงแต่งสำหรับทารกหรือเด็กเล็ก บิสกิต เค้ก แวฟเฟิล และเวเฟอร์
ตลาดส่งออกสินค้าเกษตรที่สำคัญของไทย 3 อันดับแรก ได้แก่ อินโดนีเซีย มีมูลค่าการส่งออก 65,104 ล้านบาท หรือ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 19.89 ของมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรในอาเซียน สินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ น้ำตาลทรายดิบ น้ำตาลทรายบริสุทธิ์ ข้าวเจ้าขาวอื่น 5% ปลายข้าวเจ้า ปลายข้าวเหนียว อาหารสุนัขหรือแมว อาหารสุกร อาหารกุ้ง ปลาป่น ลำไย มะพร้าวอ่อน ลำไยแห้ง อาหารปรุงแต่งสำหรับทารกหรือเด็กเล็ก เค้ก และบิสกิต
รองลงมา คือ มาเลเซีย มีมูลค่าการส่งออก 64,408 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 19.67 ของมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรในอาเซียน สินค้าเกษตรส่งออกสำคัญ ได้แก่ น้ำยางธรรมชาติ ยางแผ่นผึ่งแห้ง ยางลาเท็กซ์เครพ ยางสกิม น้ำตาลทรายดิบ น้ำตาลทรายบริสุทธิ์ ไก่แช่แข็ง (ทั้งตัว/ชิ้นเนื้อ/เครื่องใน) ข้าวเจ้าขาวอื่น 5% ข้าวเจ้าขาวหอมมะลิไทย 100% ข้าวโพดสำหรับเพาะปลูก อาหารปรุงแต่งสำหรับทารกหรือเด็กเล็ก เส้นหมี่ วุ้นเส้น และบิสกิต
อันดับสาม คือ กัมพูชา มีมูลค่าการส่งออก 43,897 ล้านบาท หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 13.41 ของมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรในอาเซียน สินค้าส่งออกสำคัญ ได้แก่ เครื่องดื่มชูกำลัง นมยูเอชที นมถั่วเหลือง น้ำตาลทรายขาวบริสุทธิ์ ลูกกวาด ช็อกโกแลตขาว กลูโคสและน้ำเชื่อมกลูโคส ครีมเทียม กาแฟสำเร็จรูป ซอสพริก น้ำปลา กะปิ น้ำมันหอย เนื้อปลาซูริมิปรุงแต่ง ไส้กรอก เส้นหมี่ วุ้นเส้น เค้ก และบิสกิต
นอกจากนี้ สศก. ยังได้ติดตามสถานการณ์การค้าระหว่างไทยกับตลาดหลักที่เป็นคู่ค้าสำคัญ ได้แก่ จีน สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น และสหภาพยุโรป พบว่า การส่งออกสินค้าเกษตรของไทยไปตลาดจีนขยายตัวเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 16.14 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2565 โดยผลไม้เมืองร้อนของไทย เช่น ทุเรียน สับปะรด มังคุด มะม่วง ยังคงเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมและตอบรับอย่างดีจากผู้บริโภคชาวจีน เนื่องจากผู้บริโภคชาวจีนมีความต้องการผลไม้ที่หลากหลาย อีกทั้งยังเชื่อมั่นในคุณภาพมาตรฐานของผลไม้ไทย ประกอบกับรายได้ประชากรที่สูงขึ้น ทำให้มีกำลังซื้อสูง อย่างไรก็ดี แม้ว่าตลาดผลไม้จีนมีการเติบโตในทิศทางที่สดใส แต่มีการแข่งขันสูงเช่นกัน ดังนั้น ผู้ประกอบการไทยจึงควรศึกษาพฤติกรรมการบริโภคผลไม้ของผู้บริโภคชาวจีนอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะพฤติกรรม ของชาวจีนยุคใหม่ที่หันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น
สถานการณ์ส่งออกสินค้าเกษตรไทยกับอาเซียน 9 ประเทศ (ม.ค.-ต.ค. 65 เปรียบเทียบ ม.ค.-ต.ค. 66)
การส่งออกสินค้าเกษตรไทย ปี2565 ปี2566 อัตรา
มูลค่า (ล้านบาท) มูลค่า (ล้านบาท) (ร้อยละ)
ภาพรวมการค้า 459,877 458,953 -0.20%
การส่งออก 321,725 327,382 1.76%
ตลาดส่งออก
- อินโดนีเซีย 53,995 65,104 20.57%
- มาเลเซีย 72,196 64,408 -10.79%
- กัมพูชา 43,106 43,897 -1.84%
- เมียนมา 38,023 35,206 -7.41%
- ฟิลิปปินส์ 28,672 34,584 20.62%
กลุ่มสินค้าเกษตรส่งออก
- น้ำตาลและผลิตภัณฑ์จากน้ำตาล 70,673 81,604 15.47%
- เครื่องดื่ม 46,270 43,565 -5.85%
- ข้าวและธัญพืช 9,171 31,284 241.12%
- ของปรุงแต่งเบ็ดเตล็ดที่บริโภคได้ 27,330 27,419 0.33%
- ของปรุงแต่งจากธัญพืช แป้ง และนม 23,482 23,828 1.47%
ที่มา : กองเศรษฐกิจการเกษตรระหว่างประเทศ รวบรวมจากสถิติการค้าสินค้าของกรมศุลกากร ข้อมูล ณ วันที่ 12 ธันวาคม 2566
สถานการณ์นำเข้าสินค้าเกษตรไทยกับอาเซียน 9 ประเทศ (ม.ค.-ต.ค. 65 เปรียบเทียบ ม.ค.-ต.ค. 66)
การนำเข้าสินค้าเกษตรไทย ปี2565 ปี2566 อัตรา
มูลค่า (ล้านบาท) มูลค่า (ล้านบาท) (ร้อยละ)
ภาพรวมการค้า 459,877 458,953 -0.20%
การนำเข้า 138,152 131,571 -4.76%
ตลาดนำเข้า
- เวียดนาม 29,070 26,685 -8.20%
- เมียนมา 26,185 24,877 -5.00%
- อินโดนีเซีย 23,058 22,254 -3.49%
- มาเลเซีย 18,224 16,641 -8.69%
- สิงคโปร์ 15,701 14,584 -7.11%
กลุ่มสินค้าเกษตรนำเข้า
- พืชผักที่บริโภคได้ 20,251 20,749 2.46%
- ของปรุงแต่งเบ็ดเตล็ดที่บริโภคได้ 17,716 16,378 -7.55%
- ข้าวและธัญพืช 14,418 15,321 6.26%
- ปลาและสัตว์น้ำ 17,100 14,664 -14.25%
- ของปรุงแต่งจากธัญพืช แป้ง และนม 11,191 11,126 -0.58%
ที่มา : กองเศรษฐกิจการเกษตรระหว่างประเทศ รวบรวมจากสถิติการค้าสินค้าของกรมศุลกากร ข้อมูล ณ วันที่ 12 ธันวาคม 2566
สัดส่วนการค้าสินค้าเกษตรของไทยกับอาเซียน 9 ประเทศ (มกราคม-ตุลาคม 2566)
ประเทศ มูลค่าการค้า มูลค่า สัดส่วนมูลค่า มูลค่า สัดส่วนมูลค่า ดุลการค้า
การส่งออก การส่งออก(%) การนำเข้า การนำเข้า(%)
อินโดนีเซีย 87,358 65,104 19.89 22,254 16.91 42,850
มาเลเซีย 81,049 64,408 19.67 16,641 12.65 47,767
กัมพูชา 52,469 43,897 13.41 8,572 6.52 35,325
เมียนมา 60,083 35,206 10.75 24,877 18.91 10,329
ฟิลิปปินส์ 38,878 34,584 10.56 4,294 3.26 30,289
เวียดนาม 60,587 33,902 10.36 26,685 20.28 7,217
ลาว 41,653 27,989 8.55 13,664 10.39 14,325
สิงคโปร์ 35,999 21,414 6.54 14,584 11.08 6,830
บรูไน 877.559 877.508 0.268 0.051 0.00004 877.457
รวม 458,953 327,382 100 131,571 100 195,811
ที่มา : กองเศรษฐกิจการเกษตรระหว่างประเทศ รวบรวมจากสถิติการค้าสินค้าของกรมศุลกากร ข้อมูล ณ วันที่ 14 ธันวาคม 2566
มูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรไปสาธารณรัฐประชาชนจีน 10 อันดับแรก ปี 2563-2565
อันดับ รายการ มูลค่าการส่งออก สัดส่วน GR(ล้านบาท)
2563 2564 2565 เฉลี่ย (ร้อยละ) (ร้อยละ)
1 ทุเรียนสด 47,798 98,310 106,038 84,049 24.63 48.94
2 มันสำปะหลังฝานหรือทำเป็นเพลเลต 21,408 41,334 51,296 38,013 11.14 54.79
3 สตาร์ชทำจากมันสำปะหลัง 22,222 37,487 37,631 32,447 9.51 30.13
4 ยางธรรมชาติที่กำหนดไว้ในทางเทคนิค 22,271 37,366 30,491 30,043 8.8 17.01
5 น้ำยางธรรมชาติ 13,749 15,990 18,144 15,961 4.68 14.88
6 ผลไม้และลูกนัตอื่นๆ เช่น สับปะรด และมังคุด 6,325 9,397 16,009 10,577 3.1 59.09
7 ผลไม้สด อาทิ ลิ้นจี่ เงาะ ลางสาด 13,325 19,008 13,769 15,368 4.5 1.65
8 ชิ้นเนื้อและเครื่องในที่บริโภคได้ของไก่ชนิดแกลลัสโดเมสติกัส แช่แข็ง 11,098 10,449 13,485 11,677 3.42 10.23
9 น้ำตาลอื่นๆ อาทิ มอลโทส น้ำผึ้งเทียม 5,493 6,650 13,186 8,443 2.47 54.94
10 ฝรั่ง มะม่วง และมังคุด สดหรือแห้ง 11,955 16,268 12,648 13,623 3.99 2.86
รวม10 อันดับ 175,644 292,259 312,698 260,200 76.24 33.43
อื่นๆ 66,527 83,143 93,607 81,092 23.76 18.62
รวมทั้งหมด 242,171 375,401 406,305 341,293 100 29.53
ที่มา: กรมศุลกากร (2566)
ที่มา : สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร