1. การผลิต
ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีค่าดัชนีผลผลิต 110.0 เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 ลดลงร้อยละ 1.0 และ 3.6 ตามลำดับ (ตารางที่ 1)สอดคล้องกับอัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษที่ลดลงเช่นกัน (ตารางที่ 2) เนื่องจากส่วนหนึ่งยังคงมีสินค้าคงเหลือจากไตรมาสก่อน ซึ่งมีปริมาณการผลิตจำนวนมากเพื่อรองรับในช่วงเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ที่ผ่านมาประกอบกับไตรมาสนี้เป็นไตรมาสแรกที่ปริมาณการผลิตส่วนใหญ่จะลดลงอยู่แล้ว
ส่วนภาวะการผลิตกระดาษโดยรวม ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นเช่นเดียวกันกับอัตราการใช้กำลังการผลิตกระดาษโดยรวม (ตารางที่ 1และตารางที่ 2) สำหรับสาเหตุที่ดัชนีผลผลิตและอัตราการใช้กำลังการผลิตของกระดาษโดยรวมเพิ่มขึ้นนั้นเป็นผลมาจากการขยายตัวของอุตสาหกรรมเชื่อมโยงที่ต้องการบรรจุภัณฑ์กระดาษ และฉลากสินค้า ในภาคอุตสาหกรรมและการเกษตร นอกจากนี้ ภาครัฐและภาคเอกชนมีการจัดทำรายงานประจำปีในช่วงไตรมาสนี้ต่อเนื่องถึงไตรมาสหน้า ซึ่งมีส่วนในการช่วยกระตุ้นให้มีการใช้กระดาษเพิ่มขึ้น
2. การนำเข้าและการส่งออก
2.1 การนำเข้า
ภาวะการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 201.0 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อน เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.6 และเมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นเช่นกัน (ตารางที่ 3) หากพิจารณาปริมาณการนำเข้า เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและช่วงเดียวกันของปีก่อน เพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้า (ตารางที่ 4) โดยสาเหตุที่มีการนำเข้าเพิ่มขึ้นทั้งมูลค่าและปริมาณ ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการขยายตัวในการนำเข้าเยื่อใยยาวและเศษกระดาษ โดยมีการนำเข้าเยื่อใยยาวจากประเทศแคนาดา และสหรัฐอเมริกา เพื่อนำมาเป็นส่วนผสมในกระบวนการผลิตเยื่อกระดาษและกระดาษประเภทต่างๆ สำหรับเศษกระดาษจะนำเข้าจากประเทศญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกาเพื่อเป็นวัตถุดิบในการผลิตเยื่อกระดาษที่ได้จากกระดาษที่ใช้แล้ว
ภาวะการนำเข้ากระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 383.9 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.1 และ 20.9 ตามลำดับ (ตารางที่ 3) ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการนำเข้า เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อน ลดลงสวนทางกับมูลค่าการนำเข้าที่เพิ่มขึ้น เนื่องจากราคากระดาษโดยรวมเฉลี่ยปรับตัวสูงขึ้นตันละ 22.3 เหรียญสหรัฐฯ จากตันละ 1,058.8 เหรียญสหรัฐฯ เป็น 1,081.1 เหรียญสหรัฐฯ แต่หากเปรียบเทียบในส่วนปริมาณการนำเข้ากระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษในไตรมาสนี้กับไตรมาสเดียวกันของปี 2553 พบว่า เพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกับมูลค่าการนำเข้า (ตารางที่ 4) เป็นเพราะมีการนำเข้ากระดาษประเภทเซลลูโลสแวดดิ้งเพิ่มขึ้นจากประเทศสิงคโปร์ เพื่อนำมาเป็นส่วนผสมในการผลิตผลิตภัณฑ์กระดาษโดยเฉพาะกระดาษอนามัยประเภทต่างๆ ที่มีการเติบโตทั้งตลาดบริโภคในประเทศและส่งออก
ภาวะการนำเข้าสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 42.5 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 ลดลงร้อยละ 10.1 และ 46.7 ตามลำดับ(ตารางที่ 3) ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการนำเข้า เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อน ลดลงในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้า (ตารางที่ 4) ส่วนหนึ่งเป็นเพราะในช่วงที่ผ่านมามีการนำเข้าสิ่งพิมพ์ประเภทภาพพิมพ์ ภาพถ่าย และภาพลายเส้นต่างๆ เป็นจำนวนมากจากประเทศเกาหลีใต้และญี่ปุ่น ซึ่งถือว่าสิ่งพิมพ์ประเภทดังกล่าวเป็นสินค้าฟุ่มเฟือย โดยปัจจุบันกำลังซื้อสินค้าเหล่านี้ของผู้บริโภคในประเทศเริ่มที่จะลดลงอาจด้วยกระแสความนิยมในตัวนักร้อง นักแสดงจากประเทศดังกล่าวชะลอตัว แต่หากเปรียบเทียบในส่วนปริมาณการนำเข้าสิ่งพิมพ์ในไตรมาสนี้กับไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นสวนทางกับมูลค่าการนำเข้าที่ลดลง เนื่องจากในไตรมาสนี้มีการขยายตัวในการนำเข้าหนังสือจากประเทศสหรัฐอเมริกา และอังกฤษ ซึ่งมีน้ำหนักมากกว่าภาพพิมพ์ ภาพถ่าย และภาพลายเส้นต่างๆ ที่มีการนำเข้าชะลอตัวลงร้อยละ 70
2.2 การส่งออก
ภาวะการส่งออกเยื่อกระดาษ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 30.7 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นร้อยละ 9.6 และ 24.8 ตามลำดับ(ตารางที่ 5) ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการส่งออกในไตรมาสนี้เปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการส่งออก (ตารางที่ 6) เนื่องจากการขยายตัวของการส่งออกไปยังประเทศต่างๆ โดยเฉพาะการส่งออกไปประเทศจีนมีสัดส่วนมูลค่าการส่งออกเกินครึ่งของมูลค่าการส่งออกเยื่อกระดาษทั้งหมดทั้งในส่วนที่เป็นเยื่อกระดาษบริสุทธิ์และเยื่อที่ได้จากกระดาษที่ใช้แล้ว
ภาวะการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 353.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อน ลดลงร้อยละ 1.4 ซึ่งเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับปริมาณการส่งออกที่ลดลงร้อยละ 8.7 (ตารางที่ 5 และตารางที่ 6) เป็นผลมาจากประเทศคู่ค้าสำคัญ เช่น มาเลเซียชะลอการนำเข้ากระดาษแข็ง ส่วนหนึ่งมาจากไตรมาสก่อนมีปัจจัยสนับสนุนจากช่วงเทศกาลปลายปี ส่งผลให้มีความต้องการใช้มากกว่าไตรมาสนี้ แต่เมื่อพิจารณาเปรียบเทียบมูลค่าการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษในไตรมาสนี้กับไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นสวนทางกับปริมาณการส่งออกที่ลดลง เนื่องจากปัจจัยด้านราคากระดาษโดยรวมเฉลี่ยปรับเพิ่มขึ้นจากตันละ 930.9 เหรียญสหรัฐฯ เป็น ตันละ 1,081.1เหรียญสหรัฐฯ
ภาวะการส่งออกหนังสือและสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 1 ปี 2554 มีมูลค่า 1,503.3 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นต่อเนื่องร้อยละ 78.5 และ 171.0 ตามลำดับ (ตารางที่ 5) ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการส่งออกในไตรมาสนี้เปรียบเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี 2553 เพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการส่งออก (ตารางที่ 6) เป็นผลมาจากการขยายตัวทั้งมูลค่าและปริมาณการส่งออกไปประเทศฮ่องกงอย่างต่อเนื่อง ในสิ่งพิมพ์ปลอดการปลอมแปลง(พิกัดอัตราภาษีศุลกากร 4907) โดยมีสัดส่วนมูลค่าการส่งออกเกือบร้อยละ 100 นอกจากนี้ ยังพบว่า มีการขยายตัวของสิ่งพิมพ์ประเภทอื่นๆ ในตลาดญี่ปุ่น และสวิตเซอร์แลนด์ แต่ยังมีมูลค่าการส่งออกน้อยเมื่อเทียบกับการส่งออกไปยังประเทศฮ่องกง
3. นโยบายที่เกี่ยวข้อง
- ประกาศราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 128 ตอนที่ 15 ก วันที่ 11 มีนาคม 2554 ให้ใช้บังคับพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร (ฉบับที่ 515)พ.ศ. 2554 ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา สรุปสาระสำคัญ ดังนี้ ให้ยกเว้นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและนิติบุคคล สำหรับค่าใช้จ่ายในการซื้อหรือบริจาคเงินเพื่อซื้อหนังสือหรือสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ให้กับสถานศึกษาของทางราชการ สถานศึกษาขององค์การรัฐบาล โรงเรียนเอกชนหรือสถาบันอุดมศึกษาเอกชนที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายว่าด้วยโรงเรียนเอกชนหรือสถาบันอุดมศึกษาเอกชนเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมการอ่าน โดยยกเว้นเงินได้พึงประเมินหลังหักค่าใช้จ่ายและหักลดหย่อน เป็นจำนวนสองเท่าของรายจ่ายที่ได้จ่ายให้กับสถานศึกษาดังกล่าว แต่ต้องไม่เกินร้อยละ 10 ของเงินได้พึงประเมินหลังจากหักค่าใช้จ่ายและหักลดหย่อนสำหรับบุคคลธรรมดา ในส่วนของนิติบุคคล ต้องไม่เกินร้อยละ 10 ของกำไรสุทธิก่อนหักรายจ่ายเพื่อการกุศลสาธารณะหรือเพื่อการสาธารณประโยชน์ และให้ยกเว้นภาษีเงินได้ให้แก่นิติบุคคลร้อยละ 100 ที่มีค่าใช้จ่ายในการจัดหาหนังสือหรือสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เพื่อส่งเสริมการอ่านในห้องสมุดของตนเฉพาะในส่วนที่ไม่เกิน 50,000 บาท ในแต่ละรอบระยะเวลาบัญชี
4. สรุปและแนวโน้ม
ภาวะการผลิตอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษในไตรมาสนี้ลดลง เนื่องจากยังคงมีสต๊อกสินค้าเหลือจากไตรมาสก่อน ที่จะมีการผลิตเพิ่มขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการใช้ในช่วงเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ส่วนภาวะการผลิตอุตสาหกรรมกระดาษโดยรวมกลับเพิ่มขึ้นสวนทางกับการผลิตเยื่อกระดาษ ซึ่งมีสาเหตุมาจากการขยายตัวของอุตสาหกรรมเชื่อมโยงที่ต้องการใช้บรรจุภัณฑ์ และฉลากสินค้า จากการเติบโตของภาคอุตสาหกรรมและภาคการเกษตร นอกจากนี้การจัดทำรายงานประจำปีของภาครัฐและภาคเอกชน มีส่วนในการช่วยกระตุ้นให้เกิดความต้องการใช้กระดาษเพิ่มขึ้น
สำหรับการนำเข้าเยื่อกระดาษ และกระดาษโดยรวม ในไตรมาสนี้เพิ่มขึ้น เป็นผลจากการขยายตัวในการนำเข้าวัตถุดิบที่ผู้ผลิตในประเทศไม่สามารถผลิตได้หรือผลิตได้ไม่เพียงพอ ประกอบกับราคาสินค้าได้ปรับตัวสูงขึ้น ส่วนการนำเข้าสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสนี้ลดลง เนื่องจากการชะลอตัวในการนำเข้าสินค้าฟุ่มเฟือยประเภทภาพพิมพ์ ภาพถ่าย และภาพลายเส้นต่างๆ ในส่วนการส่งออกเยื่อกระดาษ และสิ่งพิมพ์ในไตรมาสนี้เพิ่มขึ้น เป็นผลมาจากการขยายตัวในการส่งออกไปยังประเทศคู่ค้าหลัก โดยมีการส่งออกเยื่อกระดาษไปประเทศจีน และสิ่งพิมพ์ไปประเทศฮ่องกงอย่างต่อเนื่อง สำหรับการส่งออกกระดาษในไตรมาสนี้ลดลง ส่วนหนึ่งเป็นผลจากการส่งออกกระดาษแข็งชะลอตัว
แนวโน้มภาวะอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ และสิ่งพิมพ์ในไตรมาสหน้าคาดว่า จะทรงตัว โดยมีปัจจัยบวกภายในประเทศ ได้แก่ การเปิดเทอมของนักเรียน นักศึกษาและการคาดการณ์ว่าจะมีการเลือกตั้งใหม่ อย่างไรก็ตาม ยังคงมีปัจจัยเสี่ยงจากเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและการเมืองทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ ราคาวัตถุดิบ ตลอดจนราคาน้ำมันที่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น อาจส่งผลกระทบต่อการลงทุนและต้นทุนการผลิตของผู้ประกอบการที่สูงขึ้นได้
--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--