1. สถานการณ์ทั่วไป
อุตสาหกรรมรองเท้าและเครื่องหนัง เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมแฟชั่นที่ประกอบไปด้วยอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม อัญมณีและเครื่องประดับ รองเท้าและเครื่องหนัง ดังนั้นจึงเป็นสินค้า ที่มีการเปลี่ยนแปลงความต้องการตามแนวโน้มการตลาด หรือตามกลุ่มนักออกแบบชั้นนำของโลก เป็นอุตสาหกรรมที่สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับหนังสัตว์ โดยนำหนังดิบมาผลิตเป็นหนังฟอก และก่อให้เกิดอุตสาหกรรมต่อเนื่องอีกมากมาย เช่น รองเท้า กระเป๋า เฟอร์นิเจอร์หนัง ของเล่นสัตว์เลี้ยง สายนาฬิกา เข็มขัด ถุงมือ เป็นต้น อีกทั้งเป็นอุตสาหกรรมที่ใช้แรงงานเข้มข้นที่ก่อให้เกิดการจ้างงานจำนวนมากอีกด้วย
2. การผลิต
ในปี 2554 มีโรงงานอุตสาหกรรมรองเท้าและเครื่องหนังที่จดทะเบียนกับกรมโรงงานอุตสาหกรรม (ข้อมูลล่าสุด 21 มกราคม 2554) มีประมาณ 941 โรง มีการจ้างงาน 104,341 คน สามารถแยกได้ดังนี้
-อุตสาหกรรมฟอกย้อมแต่งสำเร็จหนัง 188 โรง มีแรงงาน 8,174 คน
-อุตสาหกรรมรองเท้า 470 โรง มีแรงงาน 71,547 คน
-อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์เครื่องหนัง 283 โรง มีแรงงาน 24,620 คน
ในปี 2554 (1) ดัชนีอุตสาหกรรมของรองเท้าและเครื่องหนังมีการเปลี่ยนแปลงดังนี้ - การฟอกและตกแต่งหนังฟอก เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนมีดัชนีผลผลิตลดลงร้อยละ 6 ดัชนีการส่งสินค้าเพิ่มขึ้นร้อยละ 2 และดัชนีสินค้าสำเร็จรูปคงคลังลดลงร้อยละ 1
- การผลิตกระเป๋าเดินทาง กระเป๋าถือฯ เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนมีดัชนีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 5 ดัชนีการส่งสินค้าเพิ่มขึ้นร้อยละ 35 และดัชนีสินค้าสำเร็จรูปคงคลังลดลงร้อยละ 69
- การผลิตรองเท้า เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนมีดัชนีผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 6 ดัชนีการส่งสินค้าเพิ่มขึ้นร้อยละ 1 และดัชนีสินค้าสำเร็จรูปคงคลังลดลงร้อยละ 12
3. การตลาด
การส่งออก
การส่งออกสินค้ารองเท้าและเครื่องหนังโดยรวมในปี 2554 คาดว่ามีมูลค่าการส่งออก 1,869 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 17 ซึ่งทุกสินค้ามีอัตราการขยายตัวเพิ่มขึ้น คือ รองเท้าและชิ้นส่วน, เครื่องใช้สำหรับเดินทาง, หนังและผลิตภัณฑ์หนังฟอกและหนังอัด เพิ่มขึ้นร้อยละ 16, 29 และ 14 ตามลำดับ
รองเท้าและชิ้นส่วน ในปี 2554 คาดว่ามีมูลค่าการส่งออก 954 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจาก ปี 2553 ร้อยละ 16 ผลิตภัณฑ์ที่ส่งออกเพิ่มขึ้น คือ รองเท้าแตะ รองเท้าหนัง รองเท้าอื่นๆ และ ส่วนประกอบของรองเท้า เพิ่มขึ้นร้อยละ 36 21 24 และ 8 สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ส่งออกลดลง คือ รองเท้ากีฬา ลดลงร้อยละ 18 สำหรับตลาดส่งออกที่เพิ่มขึ้น (ม.ค.-ต.ค. 54) ได้แก่ เดนมาร์ก สหรัฐอเมริกา และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เพิ่มขึ้นร้อยละ 22.5 11.5 และ 12.9 ตามลำดับ
หมายเหตุ (1)ปี 2554 เป็นตัวเลขประมาณการ
เครื่องใช้สำหรับเดินทาง ในปี 2554 คาดว่ามีมูลค่าการส่งออก 294 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 29 ทุกผลิตภัณฑ์ส่งออกเพิ่มขึ้น คือ กระเป๋าเดินทาง กระเป๋าถือ กระเป๋าใส่เศษสตางค์ และเครื่องเดินทางอื่นๆ เพิ่มขึ้นร้อยละ 30 26 33 และ 29 ตามลำดับ ตลาดส่งออกที่มีอัตราการขยายตัวเพิ่มขึ้น (ม.ค.-ต.ค. 54) ได้แก่ สหรัฐอเมริกา สวิตเซอร์แลนด์ และญี่ปุ่น เพิ่มขึ้นร้อยละ 24.0 67.0 และ 11.6 ตามลำดับ
หนังและผลิตภัณฑ์หนังฟอกและหนังอัด ในปี 2554 คาดว่ามีมูลค่าการส่งออก 621 ล้าน เหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 14 ทุกผลิตภัณฑ์คาดว่ามีการส่งออกจะเพิ่มขึ้น คือ หนังโคกระบือฟอก ของเล่นสำหรับสัตว์เลี้ยง ถุงมือหนัง เครื่องแต่งกายและเข็มขัด หนังและผลิตภัณฑ์หนังอื่นๆ เพิ่มขึ้น ร้อยละ 24 4 8 35 และ 6 ตามลำดับ ตลาดส่งออกที่เพิ่มขึ้น (ม.ค.-ต.ค. 54) ได้แก่ จีน เวียดนาม และสหรัฐอเมริกา เพิ่มขึ้นร้อยละ 41.2 22.7 และ 6.6 ตามลำดับ
การนำเข้า
หนังดิบและหนังฟอก ในปี 2554 เพื่อมาผลิตเป็นสินค้าปลายน้ำ คาดว่าจะมีมูลค่าการนำเข้า 606 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 13 ตลาดนำเข้าที่สำคัญ คือ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และอาร์เจนตินา
รองเท้า ในปี 2554 คาดว่าจะมีมูลค่าการนำเข้า 308 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 19 ผลิตภัณฑ์นำเข้าเพิ่มขึ้น คือ รองเท้ากีฬา รองเท้าหนัง รองเท้าทำด้วยยางหรือพลาสติก และรองเท้าอื่น ๆ เพิ่มขึ้นร้อยละ 39 41 และ 31 ตามลำดับ สำหรับผลิตภัณฑ์นำเข้าที่ลดลงคือ รองเท้าอื่นๆ ลดลงร้อยละ 4 ตลาดนำเข้าที่สำคัญ คือ จีน เวียดนาม และอินโดนีเซีย
กระเป๋า ในปี 2554 คาดว่าจะมีมูลค่าการนำเข้า 219 ล้านเหรียญสหรัฐ เพิ่มขึ้นจากปี 2553 ร้อยละ 34 โดยทุกผลิตภัณฑ์นำเข้าเพิ่มขึ้น คือ กระเป๋าเดินทาง กระเป๋าถือและกระเป๋าอื่น ๆ เพิ่มขึ้นร้อยละ 44 และ 30 ตามลำดับ ตลาดนำเข้าที่สำคัญ คือ จีน ฝรั่งเศส และอิตาลี
4. สรุปและแนวโน้ม
ในปี 2554 สถานการณ์การผลิตเมื่อเทียบกับปี 2553 คาดว่าจะเพิ่มขึ้น คือ ดัชนีผลผลิตกระเป๋าเดินทาง กระเป๋าถือและสิ่งที่คล้ายกัน อานม้าและเครื่องเทียมลาก ดัชนีผลผลิตรองเท้า เพิ่มขึ้นร้อยละ 5 และ 6 ตามลำดับ เนื่องจากมีคำสั่งซื้อและการส่งออกที่เพิ่มขึ้น เนื่องจากฐานเศรษฐกิจของประเทศคู่ค้าที่สำคัญเริ่มมีสัญญาณฟื้นตัวทางเศรษฐกิจที่ดีขึ้นโดยเฉพาะในช่วงครึ่งปีแรก และการฟื้นตัวของเศรษฐกิจส่งผลให้ผู้บริโภคมีกำลังซื้อสูงขึ้น ตลอดจนกลุ่มเกษตรกรที่มีรายได้เพิ่มจากราคาสินค้าเกือบทุกชนิดปรับตัวสูงขึ้น ทำให้ผู้บริโภคมีความเชื่อมั่นในการจับจ่ายใช้สอยสินค้า แต่ดัชนีผลผลิตการฟอกและตกแต่งหนังฟอก ปี 2554 คาดว่าชะลอตัวลดลงเนื่องจากการผลิตเพื่อไปใช้ในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง เช่น อุตสาหกรรมยานยนต์ ชะลอการผลิตจากผลกระทบสึนามิในประเทศญี่ปุ่นในช่วงต้นปี และสถานการณ์อุทกภัยภายในประเทศในช่วงปลายปี
มูลค่าการส่งออกของรองเท้าและชิ้นส่วน เครื่องใช้สำหรับเดินทาง หนังและผลิตภัณฑ์หนังฟอกและหนังอัด ในปี 2554 คาดว่าจะมีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปี 2553 ซึ่งส่วนใหญ่จะมาจากการส่งออกที่เพิ่มขึ้นในตลาดเอเชียหลังจากที่ตลาดอเมริกาและยุโรปซบเซาลง ส่วนมูลค่าการนำเข้าหนังดิบและหนังฟอก เพื่อมาผลิตเป็นสินค้าปลายน้ำเพื่อการส่งออกและบริโภคภายในประเทศ รวมทั้งการนำเข้าสินค้ากลุ่มรองเท้า และกระเป๋า คาดว่าจะเพิ่มขึ้นเช่นเดียวกัน
สำหรับแนวโน้มปี 2555 คาดว่าอุตสาหกรรมรองเท้าและเครื่องหนังจะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น หากผลกระทบจากสถานการณ์อุทกภัยช่วงปลายปี สามารถฟื้นตัวและกลับมาผลิตได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งนโยบายของรัฐบาลที่เกี่ยวกับรถยนต์คันแรก บ้านหลังแรก รวมทั้งการฟื้นฟูบ้านหลังจากประสบอุทกภัยน้ำท่วม ที่ต้องใช้สินค้าต่อเนื่องจากผลิตภัณฑ์หนัง เช่น เบาะรถยนต์ เฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น ซึ่งทำให้คาดว่าจะทำให้ในภาพรวมอุตสาหกรรมรองเท้าและเครื่องหนังจะสามารถเติบโตได้ในปี 2555 สำหรับปัจจัยที่ต้องติดตามในปีหน้าที่อาจจะส่งผลกระทบต่อการส่งออก คือ ปัญหาเศรษฐกิจทั้งในตลาดหลักอย่างสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป ราคาน้ำมัน ค่าเงินบาท และค่าแรงในประเทศมีแนวโน้มปรับขึ้น
--สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร--