สรุปภาวะเศรษฐกิจอุตสาหกรรมไตรมาสที่ 2 ปี 2557 (เมษายน - มิถุนายน 2557)(อุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์)

ภาพรวมอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ และกระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีการผลิต การส่งออก และการนำเข้าขยายตัวเพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ซึ่งเป็นผลมาจากภาวะเศรษฐกิจภายในประเทศเริ่มปรับตัวดีขึ้น ประกอบกับการฟื้นตัวของภาวะเศรษฐกิจในสหภาพยุโรป และการขยายตัวของภาวะเศรษฐกิจอาเซียน อย่างไรก็ตาม อุตสาหกรรม สิ่งพิมพ์ อาจมีแนวโน้มลดลงทั้งการส่งออก และการนำเข้า ซึ่งเป็นผลมาจากค่าครองชีพที่ปรับตัวสูงขึ้น

ไตรมาส 2 ปี 2557 การผลิตเยื่อกระดาษ กระดาษแข็ง กระดาษคราฟท์ และกระดาษลูกฟูก เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน พบว่า มีดัชนีผลผลิตเพิ่มขึ้น ร้อยละ 5.60 9.55 0.11 และ 0.85 ตามลำดับ และเมื่อเทียบกับไตรมาสเดียวกันของปีก่อนเพิ่มขึ้น ร้อยละ 7.21 12.72 3.10 และ 3.73 ตามลำดับ ขณะที่ ครึ่งแรกของปี 2557 มีการผลิตเพิ่มขึ้นเช่นกัน (ตารางที่ 1) ซึ่งเป็นผลมาจากสถานการณ์ทางการเมือง ในประเทศคลี่คลาย และมีทิศทางชัดเจนขึ้น กระตุ้นการอุปโภคและบริโภคภายในส่งผลให้อุตสาหกรรมต่อเนื่องมีความต้องการบรรจุภัณฑ์และหีบห่อสินค้าเพิ่มขึ้น และเพื่อรองรับการส่งออกไปยังสหภาพยุโรป และตลาดสำคัญในภูมิภาคเอเชียที่ขยายตัว ประกอบกับเป็นช่วงเทศกาลฟุตบอลโลก 2014 ซึ่งมีการผลิตไปรษณียบัตรทายผลฟุตบอล และจัดทำของที่ระลึกเพิ่มขึ้น สำหรับกระดาษพิมพ์เขียน มีดัชนีผลผลิตลดลง ร้อยละ 4.63 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และ เมื่อเทียบกับไตรมาสเดียวกันของปีก่อนลดลง ร้อยละ 5.23 นอกจากนี้ครึ่งแรกของปี 2557 ดัชนีผลผลิตของกระดาษพิมพ์เขียนลดลงเช่นกัน เนื่องจากมีการบริโภคกระดาษพิมพ์เขียนที่นำเข้าจากต่างประเทศซึ่งมีราคาต่ำกว่ากระดาษพิมพ์เขียนที่ผลิตในประเทศ

การตลาดและการจำหน่าย

การส่งออก

1.เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการส่งออก 45.37 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้น ร้อยละ 6.55 และ 54.50 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ตามลำดับ (ตารางที่ 2) นอกจากนี้การส่งออกในครึ่งแรกของปี 2557 มีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปีก่อนเช่นกัน เนื่องจากมีการส่งออกเยื่อกระดาษไปยังสหภาพยุโรปเพิ่มขึ้นตามภาวะเศรษฐกิจที่เริ่มปรับตัวดีขึ้น ประกอบกับความต้องการจากหลายประเทศในภูมิภาคเอเชีย เช่น จีน เกาหลีใต้ เมียนมาร์ มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ขยายตัวเพิ่มขึ้น

2.กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการส่งออก 421.76 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้น ร้อยละ 4.71 และ 3.12 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ตามลำดับ นอกจากนี้การส่งออกในครึ่งแรกของปี 2557 มีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปีก่อนเช่นกัน เป็นผลมาจากการเติบโตของประเทศที่เป็นตลาดส่งออกสำคัญ เช่น เวียดนาม จีน มาเลเซีย ฮ่องกง และบางประเทศในตะวันออกกลาง ประกอบกับมูลค่าการส่งออกยังเพิ่มขึ้นจากการรับจ้างผลิตผลิตภัณฑ์กระดาษรูปหมีแพนด้าจำนวนมาก สำหรับใช้ในงานแสดงนิทรรศการอนุรักษ์สัตว์ป่าในฮ่องกง

3.หนังสือและสิ่งพิมพ์ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการส่งออก 17.91 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลง ร้อยละ 6.48 และ 32.48 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ตามลำดับ นอกจากนี้การส่งออกในครึ่งแรกของปี 2557 มีมูลค่าลดลงจากปีก่อนเช่นกัน เป็นผลมาจากความต้องการของตลาดส่งออก เช่น เวียดนาม อินโดนีเซีย และมาเลเซีย โดยเฉพาะในสิ่งพิมพ์ประเภท แผนที่ ไปรษณียากร และอากรแสตมป์ ลดลง

1.เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการนำเข้า 159.98 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้น ร้อยละ 35.58 และ 19.36 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ตามลำดับ ซึ่งมีตลาดนำเข้าหลัก คือ แคนาดา และสหรัฐฯ โดยนำเข้าเยื่อกระดาษประเภทเยื่อกึ่งเคมีมากที่สุด เพื่อใช้สำหรับผลิตถุงและบรรจุภัณฑ์ต่าง ๆ รองรับความต้องการในประเทศ และการส่งออก ที่เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม หากพิจารณามูลค่าการนำเข้าในครึ่งแรกของปี 2557 มีทิศทางลดลงจากปีก่อน เนื่องจากเป็นช่วงที่เศรษฐกิจในประเทศเริ่มฟื้นตัวจากความขัดแย้งทางการเมือง ประกอบกับค่าเงินบาทที่อ่อนตัวกว่าช่วงครึ่งแรกของปี 2556

2. กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการนำเข้า 368.32 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลงเล็กน้อยจากไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ร้อยละ 0.90 และ 0.98 ตามลำดับ โดยเป็นการนำเข้ากระดาษชนิดเซลลูโลสแวดดิ้งเป็นหลัก ส่วนกระดาษชนิดอื่น ๆ สามารถผลิตในประเทศได้เพียงพอต่อความต้องการ จึงทำให้มูลค่าการนำเข้ากระดาษ และผลิตภัณฑ์กระดาษลดลงไม่มากนัก ในขณะที่ครึ่งแรกของปี 2557 มีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปีก่อนเล็กน้อย

3. สิ่งพิมพ์ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่าการนำเข้า 54.53 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ลดลง ร้อยละ 7.61 และ 24.24 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ตามลำดับ เนื่องจาก ประชาชนลดการใช้จ่ายสินค้าฟุ่มเฟือย เช่น รูปภาพ ภาพพิมพ์ นิตยสาร แม้ว่าในช่วงเทศกาลฟุตบอลโลกในเดือนมิถุนายนจะมีการนำเข้าสิ่งพิมพ์ที่เป็นของที่ระลึกเพิ่มขึ้นก็ตาม สำหรับครึ่งแรกของปี 2557 มีมูลค่าลดลงเช่นกัน ส่วนหนึ่งอาจเป็นผลมาจากค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้น

กระทรวงการคลัง อยู่ระหว่างการพิจารณาข้อร้องเรียนของสมาคมอุตสาหกรรมเยื่อและกระดาษไทย ที่ขอให้มีการเปลี่ยนแปลงอัตราภาษีขาออกไม้ยูคาลิปตัสจาก ร้อยละ 0 เป็นเสียภาษีในอัตราที่เหมาะสม เพื่อการแข่งขันที่เป็นธรรมและป้องกันการขาดแคลนวัตถุดิบ ภายหลังได้รับผลกระทบจากการขาดแคลนไม้ยูคาลิปตัส ที่ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเยื่อกระดาษ เนื่องจากมีกลุ่มเอกชนทำการรับซื้อไม้ยูคาลิปตัสจากเกษตรกร ในราคาที่สูงกว่าจำหน่ายให้โรงงานผลิตเยื่อกระดาษในประเทศ เพื่อส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่น

ความเคลื่อนไหวในการกำหนดมาตรการป้องกันการนำเข้ากระดาษพิมพ์เขียนปริมาณมากจากต่างประเทศ โดยเฉพาะการนำเข้าจากจีน เพื่อลดผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการผลิต เยื่อกระดาษ และกระดาษของประเทศไทย ตลอดห่วงโซ่การผลิต (Supply Chain) ของอุตสาหกรรม เยื่อกระดาษและกระดาษทั้งหมด

สรุปและแนวโน้ม

ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ กระดาษแข็ง กระดาษคราฟท์ และกระดาษลูกฟูก ไตรมาส 2 ปี 2557 เพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน ไตรมาสเดียวกันของปีก่อน และครึ่งแรกของปี 2557 เนื่องจากมีการผลิตเพื่อรองรับความต้องการใช้ภายในประเทศ ประกอบกับการส่งออกที่ขยายตัวเพิ่มขึ้นในตลาดสหภาพยุโรป และช่วงเทศกาลฟุตบอลโลก 2014 ซึ่งสวนทางกับกระดาษพิมพ์เขียนที่มีการผลิตลดลง เนื่องจากมีการนำเข้าจากต่างประเทศ

การส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 มีมูลค่า เพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน ไตรมาสเดียวกันของปีก่อน และครึ่งแรกของปี 2557 เนื่องจากการส่งออกไปยังสหภาพยุโรป และหลายประเทศในภูมิภาคเอเชีย เช่น จีน เกาหลีใต้ เมียนมาร์ มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ เพิ่มขึ้นตามภาวะเศรษฐกิจที่เริ่มปรับตัวดีขึ้น นอกจากนี้ยัง เพิ่มขึ้นจากการผลิตผลิตภัณฑ์กระดาษรูปหมีแพนด้า สำหรับใช้ในงานแสดงนิทรรศการอนุรักษ์สัตว์ป่าในฮ่องกง ซึ่งสวนทางกับสิ่งพิมพ์ที่มีมูลค่าการส่งออกลดลง

การนำเข้าเยื่อกระดาษ และเศษกระดาษ ไตรมาส 2 ปี 2557 เพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน เพื่อใช้ผลิตบรรจุภัณฑ์สำหรับรองรับความต้องการใช้ในประเทศและส่งออก แต่หากเทียบครึ่งแรกของปี 2557 ลดลงจากปีก่อน เนื่องจากเป็นช่วงที่เศรษฐกิจในประเทศเริ่มฟื้นตัวจากสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมือง ประกอบกับค่าเงินบาทที่อ่อนตัวกว่าปี 2556 ในส่วนกระดาษ และผลิตภัณฑ์กระดาษ มีการนำเข้าลดลงเมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน และไตรมาสเดียวกันของปีก่อน ในขณะที่ครึ่งแรกของปี 2557 กลับมีมูลค่าเพิ่มขึ้นจากปีก่อนเล็กน้อย เนื่องจาก การผลิตในประเทศเพียงพอต่อความต้องการ สำหรับสิ่งพิมพ์ มีมูลค่าลดลงเมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน ไตรมาสเดียวกันของปีก่อน และครึ่งแรกของปี 2557 เนื่องจากประชาชนลดการใช้จ่ายสินค้าฟุ่มเฟือยลง

สถานการณ์ของอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ไตรมาส 3 ปี 2557 คาดว่า จะขยายตัวดีขึ้น โดยภาคการผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษจะมีทิศทางที่ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม คาดว่ากระดาษพิมพ์เขียน ยังคงมีดัชนีผลผลิตลดลง เนื่องจากการนำเข้ากระดาษพิมพ์เขียนจากต่างประเทศซึ่งราคาต่ำกว่า มาทดแทนกระดาษที่ผลิตในประเทศ

การส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษ และผลิตภัณฑ์จากกระดาษ คาดว่า จะขยายตัวได้ ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการขยายการลงทุนและการเติบโตทางเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศอาเซียน และสหภาพยุโรป ซึ่งจะทำให้อุตสาหกรรมต่อเนื่องขยายตัวตามไปด้วย ในส่วนของหนังสือและสิ่งพิมพ์อาจจะชะลอตัว และต้องมีการปรับตัวจากการเข้ามาแทนที่ของสื่อดิจิตอลโดยเฉพาะในธุรกิจพิมพ์เขียน

การนำเข้าเยื่อกระดาษ คาดว่า จะปรับตัวลดลง สวนทางกับกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ที่จะเพิ่มสูงขึ้น เพื่อรองรับความต้องการใช้ผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์กระดาษ ส่วนสิ่งพิมพ์ คาดว่า จะปรับตัวดีขึ้น จากการนำเข้าสิ่งพิมพ์ประเภทตำราเรียน เพื่อรองรับการเปิดภาคเรียนในระดับอุดมศึกษา

--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--