1. การผลิต
ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีค่าดัชนีผลผลิต 141.3 เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปี ก่อนลดลงร้อยละ 0.8 และ 3.9 ตามลำดับ สอดคล้องกับอัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษที่ลดลง (ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) เนื่องจาก ในไตรมาสนี้มีปัจจัยสนับสนุนสำคัญเพียงปัจจัยเดียว คือ การเลือกตั้งผู้ว่ากรุงเทพมหานคร โดยคณะกรรมการการเลือกตั้งได้ลดงบประมาณในการหา เสียงของผู้สมัคร ประกอบกับภาวะเศรษฐกิจในประเทศและต่างประเทศชะลอตัว ทำให้ผู้ผลิตไม่เก็บสินค้าไว้เป็นจำนวนมาก
ส่วนภาวะการผลิตกระดาษพิมพ์เขียน และกระดาษแข็ง มีค่าดัชนีผลผลิต 126.8 และ 135.9 ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน เพิ่มขึ้น คิดเป็นร้อยละ 1.0 และ 4.7 ตามลำดับ โดยอัตราการใช้กำลังการผลิตของกระดาษทั้ง 2 ประเภทเพิ่มขึ้นด้วยเช่นกัน (ตารางที่ 1 และ ตารางที่ 2) เนื่องจากเตรียมรองรับการเลือกตั้งผู้ว่ากรุงเทพมหานคร เทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ สำหรับค่าดัชนีผลผลิตของ กระดาษคราฟท์และ กระดาษลูกฟูกเมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนลดลงคิดเป็นร้อยละ 9.1 และ 2.1 ตามลำดับ สอดคล้องกับอัตราการใช้กำลังการผลิตของกระดาษดังกล่าวลด ลงเช่นกัน (ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) เป็นผลมาจากเศษกระดาษซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักสำหรับใช้ผลิตกระดาษดังกล่าวมีราคาสูงขึ้น ทำให้ผู้ผลิตชะลอ การผลิตไว้ก่อน
2. การนำเข้าและการส่งออก
2.1 การนำเข้า
ภาวะการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีมูลค่า 201.2 และ 347.8 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อน เพิ่มขึ้นต่อเนื่องร้อยละ 4.4 และ 1.3 ตามลำดับ เมื่อเทียบกับไตรมาสเดียวกัน ของปีก่อนเพิ่มขึ้นร้อยละ 42.4 และ 24.0 ตามลำดับ เช่นกัน (ตารางที่ 3) หากพิจารณาปริมาณการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ เมื่อ เทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปีก่อนเพิ่มขึ้นต่อเนื่องในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้าร้อยละ 2.4 และ 39.4 ตามลำดับ ส่วน ปริมาณการนำเข้ากระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปีก่อนลดลงร้อยละ 6.7 และ 1.4 ตามลำดับ (ตารางที่ 4) โดยสาเหตุที่ต้องนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทั้งมูลค่าและปริมาณเป็นเพราะว่าเยื่อประเภทใยยาวและเศษ กระดาษที่ผลิตจากเยื่อใยยาวหรือมีสัดส่วนเยื่อใยยาวสูง ในประเทศไม่สามารถผลิตได้ ส่วนภาวะการนำเข้ากระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษที่มีมูลค่าเพิ่ม ขึ้นสวนทางกับปริมาณการนำเข้าที่ลดลง เป็นผลจากราคากระดาษในตลาดโลกสูงขึ้น เนื่องจากต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ทั้งนี้ หากพิจารณาการขยายตัว ด้านมูลค่าของกระดาษเป็นรายผลิตภัณฑ์ พบว่า กระดาษแข็งมีการขยายตัวสูงสุด โดยนำเข้าจากสหภาพยุโรป และอาเซียน ส่วนตลาดนำเข้ากระดาษ และผลิตภัณฑ์กระดาษโดยรวมที่สำคัญ คือ ญี่ปุ่น จีน และสิงคโปร์ สำหรับตลาดนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษที่สำคัญ คือ สหรัฐอเมริกา แคนาดา และญี่ปุ่น
ส่วนภาวะการนำเข้าสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีมูลค่า 70.7 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนลดลงร้อยละ 21.0 ซึ่งเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับปริมาณการนำเข้าที่ลดลง เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนร้อยละ 7.9 (ตารางที่ 3 และตารางที่ 4) เนื่องจากภาวะ เศรษฐกิจในประเทศชะลอตัว ส่งผลให้กำลังซื้อของผู้บริโภคลดลง แม้ว่าจะมีแรงกระตุ้นในประเทศจากงานมหกรรมหนังสือ
2.2 การส่งออก
ภาวะการส่งออกเยื่อกระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีมูลค่า 17.2 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียว กันของปีก่อนลดลงต่อเนื่องร้อยละ 51.3 และ 54.6 ตามลำดับ (ตารางที่ 5) หากพิจารณาปริมาณการส่งออกเยื่อกระดาษ ในไตรมาสนี้เทียบกับไตร มาสก่อนและเทียบ กับไตรมาสเดียวกันของปีก่อนลดลงในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการส่งออกร้อยละ 50.7 และ 61.1 ตามลำดับ (ตารางที่ 6) เนื่อง จากเศรษฐกิจจีนชะลอตัวตามภาวะเศรษฐกิจโลก ส่งผลให้จีนซึ่งเป็นคู่ค้าสำคัญของไทยชะลอการนำเข้า
ส่วนภาวะการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีมูลค่า 356.7 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับไตรมาส ก่อนและไตรมาสเดียวกันของปีก่อนเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ร้อยละ 1.8 และ 13.6 ตามลำดับ (ตารางที่ 5) ซึ่งหากพิจารณาปริมาณการส่งออกกระดาษและ ผลิตภัณฑ์กระดาษ ในไตรมาสนี้เทียบกับไตรมาสก่อนและไตรมาสเดียวกันของปีก่อนลดลงต่อเนื่องร้อยละ 1.4 และ 5.5 ตามลำดับ (ตารางที่ 6) โดยสาเหตุที่มูลค่าและปริมาณการส่งออกสวนทางกันในไตรมาสนี้เทียบกับไตรมาสก่อน เนื่องจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ทำให้ราคากระดาษในตลาดโลก สูงขึ้น ส่งผลให้มูลค่าการส่งออกกระดาษเพิ่มขึ้น หากพิจารณาการขยายตัวด้านมูลค่าของกระดาษเป็นรายผลิตภัณฑ์ พบว่า กระดาษแข็ง มีการขยายตัว สูงสุด โดยเฉพาะในตลาดสหภาพยุโรป และอาเซียน ซึ่งการส่งออกกระดาษประเภทนี้จะเป็นประเภทเดียวกันกับ การนำเข้า แต่คุณภาพที่นำเข้าส่วน ใหญ่จะดีกว่า สำหรับตลาดส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษโดยรวมที่สำคัญ คือ เวียดนาม มาเลเซีย และจีน
ภาวะการส่งออกหนังสือและสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสที่ 3 ปี 2551 มีมูลค่า 344.9 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนลดลงเล็ก น้อยร้อยละ 1.5 (ตารางที่ 5) เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจโลกชะลอตัว เนื่องจากราคาน้ำมันที่เพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับวิกฤตการเงินสหรัฐอเมริกา ส่งผล ให้เกิดการชะลอตัวทางเศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกา ตามด้วยสหภาพยุโรป และญี่ปุ่น ทำให้กำลังซื้อลดลงมีผลต่อ การบริโภคสิ่งพิมพ์ประเภทต่าง ๆ ลด ลงเช่นกัน สำหรับการส่งออกสิ่งพิมพ์ไทยได้รับผลกระทบด้วยเนื่องจากประเทศดังกล่าวเป็นประเทศนำเข้าและจ้างพิมพ์งานรายใหญ่ของโลกโดยผ่าน ฮ่องกง ซึ่งหากพิจารณาในส่วนปริมาณการส่งออกหนังสือและสิ่งพิมพ์ของไตรมาสนี้กับไตรมาสก่อนสวนทางกับมูลค่า (ตารางที่ 6) เนื่องจากบางช่วงมี การสั่งซื้อสิ่งพิมพ์ที่มีน้ำหนักมากแต่มีมูลค่าต่ำกว่าสิ่งพิมพ์ที่มีน้ำหนักเบา หรืออีกสาเหตุหนึ่ง คือ ราคาสิ่งพิมพ์ในไตรมาสนี้ต่ำกว่าไตรมาสที่ผ่านมาเล็กน้อย อันเป็นผลมาจากอัตราแลกเปลี่ยน โดยมีฮ่องกงและญี่ปุ่น เป็นตลาดส่งออกที่สำคัญ
3. สรุปและแนวโน้ม
ภาวะการผลิต และการส่งออกอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ในไตรมาสนี้ โดยรวมทรงตัว เป็นผลมาจากต้นทุนการ ผลิตที่เพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้ผู้ผลิตลดกำลังการผลิตเพื่อควบคุมสต๊อกสินค้าให้มีการหมุนเวียนเร็วขึ้น เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจโลกและในประเทศชะลอตัว ประกอบกับเป็นการลดต้นทุนได้อีกทางหนึ่ง
สำหรับแนวโน้มของภาวะอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ และกระดาษ ในไตรมาสหน้าคาดว่า จะลดลงเนื่องจากปัจจัยเสี่ยงในประเทศ ได้แก่ ภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว และความไม่แน่นอนทางการเมือง ส่วนปัจจัยเสี่ยงในต่างประเทศ ได้แก่ ปัญหาวิกฤตการเงินสหรัฐอเมริกา ส่งผลกระทบไป ยังสหภาพยุโรป และญี่ปุ่น อาจทำให้คำสั่งซื้อเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ แม้จะอยู่ในช่วงเทศกาลคริสต์มาสและปีใหม่ มีแนวโน้มลดลงได้
ตารางที่ 1 ดัชนีผลผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษ
ดัชนีผลผลิต
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษ 147 142.5 141.3 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -0.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -3.9 กระดาษพิมพ์เขียน 128.5 125.6 126.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 1 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -1.3 กระดาษแข็ง 139.6 129.9 135.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 4.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -2.6 กระดาษคราฟท์ 131 137.1 124.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -9.1 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -4.8 กระดาษลูกฟูก 182.9 206.3 201.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -2.1 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 4.9 ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
ตารางที่ 2 อัตราการใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษ
ดัชนีอัตราการใช้กำลังการผลิต
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษ 80 76.8 76.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -0.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -4.7 กระดาษพิมพ์เขียน 83.2 80.9 81.6 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 1 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -1.9 กระดาษแข็ง 72.7 67.2 70.3 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 4.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -3.2 กระดาษคราฟท์ 82.1 86.1 78.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -9.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -4.7 กระดาษลูกฟูก 60.1 63.3 62.1 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -1.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 3.4
ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
ตารางที่ 3 มูลค่าการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ สิ่งพิมพ์
หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐ
ผลิตภัณฑ์
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 141.3 192.8 201.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 4.4 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 42.4 กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 280.5 343.3 347.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 1.3 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 24 สิ่งพิมพ์ 43.5 89.5 70.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -21 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 62.5
ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
ตารางที่ 4 ปริมาณการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ สิ่งพิมพ์
หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 372.3 506.9 518.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 2.4 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 39.4 กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 218.3 230.6 215.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -6.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -1.4 สิ่งพิมพ์ 3.2 3.8 3.5 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -7.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 9.4 ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร ตารางที่ 5 มูลค่าการส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ หนังสือและสิ่งพิมพ์
หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐ
ผลิตภัณฑ์
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษ 37.9 35.3 17.2 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -51.3 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -54.6 กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 313.9 350.5 356.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 1.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 13.6 หนังสือและสิ่งพิมพ์ 307.1 350 344.9 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -1.5 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 12.3 ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร ตารางที่ 6 ปริมาณการส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ หนังสือและสิ่งพิมพ์
หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์
ไตรมาส
3/1/2550 2/1/2551 3/1/2551 เยื่อกระดาษ 68.1 53.8 26.5 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -50.7 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -61.1 กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 324.1 310.7 306.4 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน -1.4 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -5.5 หนังสือและสิ่งพิมพ์ 6 5.6 7.8 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับไตรมาสก่อน 39.3 % เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 30 ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--