1. การผลิต
ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ ในปี 2551 คาดว่าจะมีค่าดัชนีผลผลิต 139.7 เมื่อเทียบกับ ปีก่อนลดลงร้อยละ 1.7 สอดคล้องกับอัตรา การใช้กำลังการผลิตเยื่อกระดาษที่ลดลง (ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) เนื่องจากปีก่อนมีปัจจัยบวกหลายประการ คือ การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้ แทนราษฎร การจัดทำรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับใหม่ งานเฉลิมพระเกียรติเนื่องในมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา ทำให้มี การสั่งพิมพ์หนังสือ สิ่งพิมพ์ และอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับงานดังกล่าว นอกจากนี้ประเทศจีน มีความต้องการใช้เยื่อกระดาษสูง ทั้งนี้ ในปี 2551 มีปัจจัยลบ อันเนื่องมาจากภาวะราคาน้ำมันสูงขึ้น ทำให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้นด้วย อีกทั้งภาวะเศรษฐกิจในประเทศและต่างประเทศชะลอตัว ส่งผลให้ความต้อง การ เยื่อกระดาษลดลง
ส่วนภาวะการผลิตกระดาษพิมพ์เขียน ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตสิ่งพิมพ์ประเภทต่างๆ มีค่าดัชนีผลผลิต 125.5 เมื่อเทียบกับปีก่อน ไม่มีการเปลี่ยนแปลง แต่มีอัตราการใช้กำลังการผลิตลดลงเล็กน้อย (ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) สำหรับค่าดัชนีผลผลิตของกระดาษแข็ง กระดาษ คราฟท์และกระดาษลูกฟูก ซึ่งนำมาผลิตเป็นบรรจุภัณฑ์เพื่อบรรจุ ห่อหุ้ม และขนส่งสินค้า เมื่อเทียบกับปีก่อนโดยรวมเพิ่มขึ้น แต่อัตราการใช้กำลังการ ผลิตของกระดาษทั้ง 3 ประเภทโดยรวมลดลง (ตารางที่ 1 และตารางที่ 2) เนื่องจากต้นทุนการผลิตสูงขึ้นเมื่อเทียบกับปีก่อน ได้แก่ ราคาเยื่อ กระดาษ ราคาน้ำมัน ราคาเศษกระดาษ โดยเฉพาะเศษกระดาษซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักสำหรับใช้ผลิตกระดาษดังกล่าวมีราคาสูงขึ้นช่วงหนึ่ง ประกอบ กับมีปัจจัยลบในประเทศ คือ ภาวะเศรษฐกิจในประเทศชะลอตัว ความไม่แน่นอนของสถานการณ์การเมือง ส่วนปัจจัยลบต่างประเทศจากภาวะ เศรษฐกิจโลกชะลอตัว ซึ่งคาดว่าจะมีคำสั่งซื้อทั้งในประเทศและต่างประเทศในช่วงเทศกาลคริสมาสต์และปีใหม่ลดลง โดยเฉพาะในสินค้าประเภท สมุดบันทึก สมุดโน้ต ปฏิทิน การ์ด และอื่น ๆ ทำให้ผู้ผลิตมีอัตราการใช้กำลังการผลิตกระดาษโดยรวมลงลด
2. การนำเข้าและการส่งออก
2.1 การนำเข้า
ภาวะการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในปี 2551 คาดว่า จะมีมูลค่า 724.7 และ 1,350.0 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ตามลำดับ เมื่อเทียบกับปีก่อนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องร้อยละ 34.0 และ 23.1 (ตารางที่ 3) หากพิจารณาปริมาณการ นำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษ กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ เมื่อเทียบกับปีก่อนเพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการนำเข้าร้อยละ 23.7 และ 4.3 ตามลำดับ (ตารางที่ 4) สาเหตุที่มีการนำเข้าเยื่อกระดาษและเศษกระดาษเพิ่มขึ้นทั้งมูลค่าและปริมาณเป็นเพราะ เยื่อกระดาษและเศษ กระดาษที่ผลิตจากเยื่อใยยาวหรือมีสัดส่วนเยื่อใยยาวสูงในประเทศไม่สามารถผลิตได้ ซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตกระดาษประเภทต่าง ๆ โดยนำไปผสม กับเยื่อใยสั้น จะทำให้กระดาษมีความแข็งแรงมากขึ้น แหล่งนำเข้าที่สำคัญ คือ สหรัฐอเมริกา แคนาดา และญี่ปุ่น ส่วนสาเหตุที่มีการนำเข้ากระดาษ และผลิตภัณฑ์กระดาษเพิ่มขึ้นทั้งมูลค่าและปริมาณเป็นเพราะ การขยายตัวของการนำเข้ากระดาษโดยรวม โดยเฉพาะกระดาษแข็งที่มีคุณภาพดีกว่าใน ประเทศ ประกอบกับ อัตราการใช้กำลังการผลิตกระดาษแข็งในประเทศลดลง แหล่งนำเข้าที่สำคัญ คือ สิงคโปร์ ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา
ส่วนภาวะการนำเข้าสิ่งพิมพ์ ในปี 2551 คาดว่า จะมีมูลค่า 268.4 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับปีก่อนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องร้อย ละ 30.9 (ตารางที่ 3) หากพิจารณาปริมาณการนำเข้าสิ่งพิมพ์ เมื่อเทียบกับปีก่อนลดลงสวนทางกับมูลค่าการนำเข้าที่เพิ่มขึ้น (ตารางที่ 4) เนื่อง จากการขยายตัวของการนำเข้าสิ่งพิมพ์ประเภทโฆษณาทางการค้า ภาพพิมพ์ ภาพถ่าย จากเกาหลีใต้ ซึ่งมีน้ำหนักเบากว่า การนำเข้าสิ่งพิมพ์ ประเภทหนังสือที่พิมพ์ในรูปเล่ม โบรชัว และแผ่นปลิว โดยในปีก่อนมีการขยายตัวของการนำเข้าสิ่งพิมพ์ประเภทดังกล่าวมาก
2.2 การส่งออก
ภาวะการส่งออกเยื่อกระดาษ ในปี 2551 คาดว่า จะมีมูลค่า 114.5 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับปีก่อนลดลงร้อยละ 33.8 (ตารางที่ 5) หากพิจารณาปริมาณการส่งออกเยื่อกระดาษ เมื่อเทียบกับ ปีก่อนลดลงในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการส่งออกร้อยละ 41.4 (ตารางที่ 6) เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจจีนชะลอตัวตามภาวะเศรษฐกิจโลก ประกอบกับราคาเยื่อกระดาษปรับตัวสูงขึ้นจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ส่งผลให้จีนซึ่ง เป็นคู่ค้าสำคัญของไทยชะลอการนำเข้า
ส่วนภาวะการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ ในปี 2551 คาดว่า จะมีมูลค่า 1,386.7 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับปีก่อน เพิ่มขึ้นต่อเนื่องร้อยละ 16.1 (ตารางที่ 5) หากพิจารณาปริมาณการส่งออกกระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ เมื่อเทียบกับปีก่อนลดลงเล็กน้อยสวนทาง กับมูลค่าการส่งออกร้อยละ 1.2 (ตารางที่ 6) สาเหตุที่มูลค่าและปริมาณการส่งออกสวนทางกันในปีนี้เทียบกับปีก่อน เนื่องจากราคากระดาษในตลาด โลกสูงขึ้นจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ส่งผลให้มูลค่าการส่งออกกระดาษเพิ่มขึ้น ตลาดส่งออกที่สำคัญ คือ เวียดนาม มาเลเซีย และจีน โดย ประเภทกระดาษที่มีการขยายตัวของมูลค่าการส่งออกมากที่สุด คือ กระดาษแข็ง
สำหรับภาวะการส่งออกสิ่งพิมพ์ ในปี 2551 คาดว่า จะมีมูลค่า 1,453.7 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับปีก่อนเพิ่มขึ้นต่อเนื่องร้อย ละ 95.4 (ตารางที่ 5) หากพิจารณาปริมาณการส่งออก เมื่อเทียบกับปีก่อนเพิ่มขึ้นในทิศทางเดียวกันกับมูลค่าการส่งออกร้อยละ 11.1 (ตารางที่ 6) เนื่องจากต่างชาติเล็งเห็นถึงศักยภาพของไทย จากผลงานการประกวดสิ่งพิมพ์ระดับนานาชาติ ประกอบกับมีการรับจ้างพิมพ์งานผ่านบริษัทนาย หน้าของฮ่องกงจำนวนมาก โดยเป็นสิ่งพิมพ์จำพวกใบเอกสารทางการเงิน เช่น ใบหุ้น ใบสต๊อก สมุดเช็ค พันธบัตร ทำให้มีสัดส่วนมูลค่าการ ส่งออกไปยังฮ่องกงขยายตัวสูงถึงร้อยละ 75
3. สรุปและแนวโน้ม
ในปี 2551 ภาวะการผลิตเยื่อกระดาษ คาดว่า จะลดลงจากปีก่อน ส่วนกระดาษ คาดว่า จะชะลอตัวจากปีก่อน โดยอัตราการ ใช้กำลังการผลิตทั้งเยื่อกระดาษ และกระดาษ คาดว่า จะลดลงจากปีก่อน เนื่องจากปัจจัยลบจากภาวะเศรษฐกิจทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ ชะลอตัว ความไม่แน่นอนทางการเมืองในประเทศ ประกอบกับต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ส่งผลให้ผู้ผลิตลดกำลังการผลิตเพื่อควบคุมสต๊อกสินค้าให้มีการ หมุนเวียนเร็วขึ้น สำหรับภาวะการนำเข้า และการส่งออกเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์โดยรวม ในปี 2551 คาดว่า จะปรับตัวเพิ่มขึ้นจากปี ก่อน เนื่องจากเป็นการนำเข้าสินค้าบางประเภทที่ผลิตได้ไม่เพียงพอ และที่ไม่สามารถผลิตได้ เช่น เยื่อใยยาว รวมถึงกระดาษที่มีคุณสมบัติ พิเศษ สิ่งพิมพ์ประเภทตำราเรียน เพื่อนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตสินค้า และเพื่อสนองความต้องการของผู้บริโภคทั้งในประเทศ และต่าง ประเทศ
สำหรับแนวโน้มของภาวะอุตสาหกรรมเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ ในปี 2552 คาดว่า จะปรับตัวลดลง เนื่องจากความ ต้องการเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ในตลาดโลกและตลาดในประเทศลดลง ด้วยสาเหตุจากปัจจัยเสี่ยงในประเทศ ได้แก่ ภาวะเศรษฐกิจที่ ชะลอตัว และความไม่แน่นอนทางการเมือง ส่วนปัจจัยเสี่ยงในต่างประเทศ ได้แก่ ปัญหาวิกฤตการเงินสหรัฐอเมริกา ส่งผลกระทบไปยังสหภาพ ยุโรป ญี่ปุ่น และประเทศอื่น ๆ ทั่วโลก ทำให้เศรษฐกิจโลกชะลอตัว กำลังซื้อลดลง ส่งผลต่อการสั่งซื้อเยื่อกระดาษ กระดาษ และสิ่งพิมพ์ มีแนว โน้มลดลงด้วย
อย่างไรก็ตาม ภาครัฐและภาคเอกชนได้ร่วมกันวางแนวนโยบายในการขับเคลื่อนภาคอุตสาหกรรมสิ่งพิมพ์ ให้ขยายตัวอย่างต่อเนื่อง โดยในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2551 กระทรวงอุตสาหกรรม โดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน ได้ใช้มาตรการช่วยเหลือเรื่องสภาพคล่อง แก่ผู้ประกอบการและผู้ส่งออก โดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบการขนาดกลางและขนาดย่อม ให้สามารถนำเข้าวัตถุดิบได้โดยไม่ต้องเสียภาษี ไม่ต้องเสีย ค่าธรรมเนียม ในการใช้หนังสือค้ำประกันของธนาคาร และไม่มีภาระดอกเบี้ยในกรณีต้องชำระอากรวัตถุดิบก่อน ซึ่งมาตรการดังกล่าวจะมีผลบังคับใช้ จนถึงสิ้นปี 2552 นอกจากนี้ในปี 2552 กลุ่มอุตสาหกรรมการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์กระดาษ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย มีแผนร่วมกับกระทรวง พาณิชย์ไป Roadshow ในตลาดใหม่ ๆ คือ ตะวันออกกลาง ออสเตรเลีย เพื่อเป็นการเพิ่มศักยภาพให้กับผู้ประกอบการ รวมถึงทำให้ต่างประเทศ ได้รู้จักผู้ประกอบการไทยมากยิ่งขึ้น
ดัชนีผลผลิต ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษ 136 142 139.7
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 4.5 -1.7
กระดาษพิมพ์เขียน 124 126 125.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 1.1 0
กระดาษแข็ง 99.9 122 135.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 22.3 11.1
กระดาษคราฟท์ 128 136 132.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 6 -2.1
กระดาษลูกฟูก 182 192 203.1
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 5.6 5.7ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
ดัชนีอัตราการใช้กำลังการผลิต ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษ 75.1 77.5 75.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 3.2 -2.7
กระดาษพิมพ์เขียน 81.2 81.4 81
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 0.2 -0.5
กระดาษแข็ง 67.1 70.5 70.3
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 5.1 -0.3
กระดาษคราฟท์ 81.3 85.6 83.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 5.3 -2.6
กระดาษลูกฟูก 59.6 60.2 62.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 1 3.8ที่มา : ศูนย์สารสนเทศเศรษฐกิจอุตสาหกรรม สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ผลิตภัณฑ์ ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 428 540.6 724.7
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 26.4 34
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 976 1,096.40 1,350.00
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 12.3 23.1
สิ่งพิมพ์ 141 205 268.4
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 45 30.9ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์ ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ 1,537.80 1,503.80 1,861.00
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -2.2 23.7
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 747.2 843.4 879.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 12.9 4.3
สิ่งพิมพ์ 14.5 18.9 16.1
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 30.3 -14.8ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
หน่วย : ล้านเหรียญสหรัฐฯ
ผลิตภัณฑ์ ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษ 118.3 172.9 114.5
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 46.1 -33.8
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 1,066.00 1,194 1,386.70
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 12 16.1
หนังสือและสิ่งพิมพ์ 103.1 744.1 1,453.70
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 621.7 95.4ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
หน่วย : พันตัน
ผลิตภัณฑ์ ปี
2549 2550 25511/
เยื่อกระดาษ 225.1 306.9 179.8
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 36.3 -41.4
กระดาษและผลิตภัณฑ์กระดาษ 1,173.60 1,262.40 1,246.90
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน 7.6 -1.2
หนังสือและสิ่งพิมพ์ 27.7 22.5 25
% เปลี่ยนแปลงเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน -18.8 11.1ที่มา : ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของกรมศุลกากร
หมายเหตุ : 1/ ตัวเลขประมาณการ
--สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม--